Chiều qua (7/5), Bộ Ngoại giao Việt Nam (VN) đã tổ chức cuộc họp báo quốc tế về việc Trung Quốc (TQ) đưa giàn khoan HD-981 xâm phạm chủ quyền của VN ở biển Đông. Cuộc họp báo diễn ra tại Nhà khách Chính phủ, số 12 Ngô Quyền, Hà Nội.
Đại diện các cơ quan báo chí VN, đại diện các hãng thông tấn, báo chí nước ngoài thường trú tại Hà Nội, các cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài tại Việt Nam đã tham dự họp báo. Ủy ban Biên giới Quốc gia; Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam và Bộ Tư lệnh Cảnh sát Biển VN chủ trì.
Tàu TQ đâm rách, làm hư hại tám tàu Việt Nam
Tại cuộc họp báo, ông Ngô Ngọc Thu – Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Cảnh sát Biển VN - cho biết, đến 12h00 ngày 7/5/2014, TQ đã huy động lúc cao nhất 80 tàu các loại, trong đó có bảy tàu quân sự gồm cùng 33 tàu Hải cảnh, Hải giám, Ngư chính và các tàu vận tải, tàu cá, để tham gia bảo vệ giàn khoan HD981. Ngoài ra hàng ngày còn có hàng chục tốp máy bay hoạt động trên khu vực. Một nhóm tàu cá vũ trang và tàu quân sự đã vào cách đảo Lý Sơn từ 50 – 60 hải lý.
Ông Thu cho biết, khi các tàu thực thi pháp luật của VN ra kiểm tra, ngăn chặn việc xâm phạm trái phép của giàn khoan HD981, các tàu bảo vệ của TQ, được sự yểm trợ của máy bay đã có hành động hung hăng, chủ động đâm thẳng vào các tàu, dùng vòi rồng có công suất lớn phun nước vào các tàu của VN nhằm làm hư hỏng tàu thuyền và các trang thiết bị trên tàu, gây thương tích cho thủy thủ.
Điển hình như việc: Lúc 8h10 ngày 03/5, tàu Hải cảnh 44044 của TQ đã chủ động đâm thẳng vào mạn phải tàu CSB4033 của VN, làm cho tàu 4033 bị rách mạn phải chiều dài 3m, rộng 1m, làm hư hỏng máy phải và các trang thiết bị khác.
Ngoài việc tấn công các tàu Cảnh sát Biển thì các tàu TQ còn chủ động đâm va, phun nước vào hàng chục tàu Kiểm ngư và các tàu thực thi pháp luật khác của VN. Tổng cộng, từ ngày 2 đến 7/5, các tàu TQ đã tấn công làm hư hại tám tàu Kiểm ngư của VN.
Bên cạnh đó, sáu kiểm ngư viên của VN cũng đã bị mảnh kính văng vào, bị thương phần mềm trong các vụ tấn công từ phía TQ. Đáng chú ý, ông Thu cho hay, các tàu TQ được trang bị vũ khí đều mở bạt che súng, pháo để sẵn sàng sử dụng bất cứ lúc nào, gây nên tình trạng hết sức căng thẳng trên thực địa.
Ông Thu khẳng định, hành động hung hăng, ngang ngược của TQ đối với các tàu VN là việc làm vi phạm quyền chủ quyền, quyền tài phán của VN tại vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa VN; vi phạm nghiêm trọng pháp luật VN và luật pháp quốc tế; vi phạm thỏa thuận giải quyết các vấn đề trên biển Đông giữa các nước ASEAN và TQ (DOC); đe dọa nghiêm trọng đến an ninh, an toàn hàng hải, ảnh hưởng đến các nước trong khu vực và các nước trên thế giới. Bên cạnh đó, việc làm sai trái trên của TQ làm ảnh hưởng đến mối quan hệ và thỏa thuận cấp cao giữa VN – TQ, gây mất lòng tin của 2 nước và quốc tế.
| |
| Đại diện của Bộ Ngoại giao, Cảnh sát Biển, Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam tại cuộc họp báo |
Ông Ngô Ngọc Thu cho biết, trước hành vi ngang ngược của TQ, lực lượng thực thi pháp luật của VN đã có mặt kịp thời tại hiện trường, tiến hành thực hiện quyền kiểm tra, ngăn chặn hành động xâm phạm trái phép của giàn khoan và lực lượng tàu bảo vệ của TQ trong vùng biển của VN, phát tín hiệu yêu cầu giàn khoan và các tàu của Trung Quốc rời khỏi vùng biển của VN.
Ông Thu khẳng định, trong quá trình thực thi pháp luật trên biển, lực lượng thực thi pháp luật của VN đã kiên trì, kiềm chế trước hành động hung hăng, ngang ngược của các tàu TQ. Cho đến nay, VN không sử dụng tàu quân sự vào việc giải quyết, xua đuổi giàn khoan. Tới đây, lực lượng thực thi pháp luật của VN tiếp tục đấu tranh kiên quyết bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của VN tại Quần đảo Hoàng Sa và vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa VN. Tuy nhiên, ông Thu nói rằng, mọi sự kiềm chế vẫn có giới hạn. “Nếu tàu TQ vẫn tiếp tục đâm vào tàu VN, chúng tôi sẽ buộc phải tự vệ” – ông Thu tuyên bố.
Trên phương diện ngoại giao, tại cuộc họp báo, ông Trần Duy Hải – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia – thông báo, trong những ngày qua, phía VN đã nhiều lần lên tiếng, trao đổi với phía TQ về vụ việc trên (trong đó có sự tiếp xúc giữa đại diện Bộ Quốc phòng VN và Tuỳ viên quân sự Đại sứ quán TQ tại Hà Nội, Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí VN đã gửi thư cho Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí hải dương TQ). Riêng phía Bộ Ngoại giao VN đã có 8 cuộc giao thiệp nghiêm túc với phía Trung Quốc tại Hà Nội và Bắc Kinh.
Đáng chú ý, chiều 6/5, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh đã điện đàm với Ủy viên Quốc vụ viện TQ Dương Khiết Trì và trước đó ngày 4/5/2014, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Trưởng đoàn đàm phán cấp Chính phủ về biên giới, lãnh thổ của VN Hồ Xuân Sơn đã điện đàm với người đồng cấp Trung Quốc để phản đối hoạt động bất hợp pháp của giàn khoan HD 981 trên thềm lục địa của VN.
Cũng trong ngày 4/5/2014, đại diện Bộ Ngoại giao đã triệu đại diện Đại sứ quán TQ tại Hà Nội để trao công hàm phản đối…
Theo ông Hải, phía Trung Quốc bất chấp giao thiệp của phía VN vẫn không rút giàn khoan nói trên cùng các tàu dịch vụ dầu khí và các tàu bảo vệ ra khỏi vùng biển của VN. Rõ ràng đây là hành động cố tình và có chủ ý xâm phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của VN đối với vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa VN; cũng như đã vi phạm các quy định có liên quan của luật pháp quốc tế…
| |
| Tàu Trung Quốc phun vòi rồng vào tàu Kiểm ngư Việt Nam |
Hành vi và thái độ của TQ cũng đi ngược lại các thoả thuận và nhận thức chung giữa lãnh đạo hai nước và thoả thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển VN - TQ. Các văn kiện này đều nhấn mạnh việc các bên cần kiềm chế, không làm phức tạp thêm tranh chấp và tiến hành đàm phán, thương lượng để giải quyết bất đồng.
Ông Hải nói việc làm của TQ đã ảnh hưởng rất lớn đến sự tin cậy chính trị giữa hai nước, ảnh hưởng tiêu cực đến các diễn đàn đàm phán về các vấn đề trên biển giữa hai nước, trong đó có diễn đàn của nhóm bàn bạc về hợp tác cùng phát triển trên biển; tác động xấu đến tâm tư, tình cảm của nhân dân hai nước.
VN một lần nữa nghiêm túc yêu cầu TQ rút ngay giàn khoan nói trên cùng các tàu, thiết bị, nhân sự có liên quan ra khỏi thềm lục địa của VN, bồi thường cho những thiệt hại gây ra cho người và phương tiện của VN và không để tái diễn các hành động tương tự. VN kiên quyết bảo vệ các quyền lợi chính đáng của mình phù hợp với luật pháp quốc tế.
Ông Hải cho biết, vấn đề chủ quyền rất thiêng liêng nên VN sẽ sử dụng tất cả biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích, trong không loại trừ khả năng kiện TQ lên Tòa án quốc tế. Bên cạnh đó, ông cũng cho biết thêm, do tính chất nghiêm trọng của vấn đề, phía VN đã thông báo cho các nước ASEAN và các nước liên quan có lợi ích ở khu vực này. Khi tiếp xúc, hầu hết các bên đều bày tỏ lo ngại trước hành vi của TQ - ông Hải nói.