1 quyết định, 7 năm đợi chờ
Theo trình bày của bà Hương, ngày 8/6/2004, bà có mua của ông Điểu Nơi (trú tại thôn 6, xã Đắk tih (nay là xã Quảng Tâm, huyện Tuy Đức) 2ha đất. Nguồn gốc của mảnh đất này là do gia đình ông Điểu Nơi cùng bà con trong buôn vào khu vực suối Đắk Lung, xã Đắk Tih khai hoang từ năm 1994. Do vợ bị bệnh nặng nên ông Điểu Nơi đã bán mảnh đất này cho bà Hương.
Đơn xin chuyển nhượng quyền sử dụng đất (ghi ngày 8/6/2004) được Chủ tịch UBND xã Đắk tih (ông Điểu Định) xác nhận. Đến đầu năm 2010, tại Quyết định số 329/QĐ-UBND ngày 18/3/2010, UBND tỉnh Đắk Nông quyết định giao cho Công ty CP Đầu tư xây dựng Phúc Lâm Thành thuê đất với diện tích 91,6 ha (trong đó có 2ha của bà Hương) để thực hiện Dự án đầu tư Khu du lịch sinh thái Đắk Lung.
Theo bà Hương, UBND tỉnh thu hồi đất để công ty đầu tư dự án nhưng chưa đền bù, hỗ trợ cho gia đình bà. Sau đó, bà Hương đã làm đơn khiếu nại gửi đến các cấp chính quyền. Ngày 29/9/2014, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Đắk Nông đã thành lập đoàn thanh tra nội dung khiếu nại của bà Hương. Ngày 24/10/2014, Sở có văn bản số 2017/STNMT-TTr về việc giải quyết khiếu nại.
Ngày 14/5/2015, UBND tỉnh Đắk Nông ra Quyết định số 675/QĐ-UBND về việc giải quyết khiếu nại của bà Hương. Sau đó, bà Hương có đơn khiếu nại không đồng ý quyết định trên. Tiếp đó, ngày 06/10/2015, đoàn công tác của Bộ TN&MT đã phối hợp với Sở TN&MT tỉnh, làm việc với bà Hương.
Bà Hương cho biết, ngày 19/10/2016 bà tiếp tục gửi đơn đến UBND tỉnh Đắk Nông và Bộ TN&MT kiến nghị về việc trả lời dứt điểm trường hợp của bà. Tuy nhiên, từ đó đến nay, bà cũng chưa nhận được bất kỳ hồi âm nào từ các cấp chính quyền.
Liên quan đến trường hợp của bà Hương, trước đó, ông Ngô Chí Trung - Chánh Thanh tra Sở TN&MT tỉnh Đắk Nông đã trả lời: "Sở đã giải quyết khiếu nại lần 1 và tiếp đó lần 2 là Bộ TN&MT, nhưng vẫn chưa có kết luận. Sở cũng đã làm văn bản tham mưu UBND tỉnh đề nghị gửi ra Bộ về việc này. Phía Sở cũng đã làm hết trách nhiệm”.
Ngoài ra, ông Trung cũng cho biết, việc chuyển nhượng đất của ông Điểu Nơi và bà Hương là sai và bà Hương không thuộc đối tượng hưởng quyền lợi theo Quyết định số 05/2010/QĐ-UBND ngày 23/2/2010 (trước khi có quyết định giao đất, ngày 18/3/2010) của UBND tỉnh Đắk Nông.
 |
| Luật sư Đạt nhận định, giấy chuyển nhượng đất có giá trị pháp lý |
Vướng mắc vì đâu?
Trong khi việc trả lời, giải quyết dứt điểm vụ việc từ các ngành chức năng đang bị “tắc nghẽn”, còn người dân thì chỉ biết mòn mỏi chờ đợi hồi âm. "Tôi cũng không biết lý do vướng mắc vì sao và sẽ phải chờ đợi đến thời điểm nào mới có kết luận cuối cùng", bà Hương trình bày.
Trao đổi về vụ việc trên, Luật sư Lương Thành Đạt - Giám đốc Công ty Luật Ltdkingdom đưa ra nhận định: “Xem xét đối với nguồn gốc sử dụng đất của bà Hương thấy, gia đình ông Điểu Nơi đã khai hoang đất từ năm 1994. Đến ngày 08/6/2004, ông Điểu Nơi đã chuyển nhượng 2 ha đất trên cho bà Hương (đã được UBND xã Đăk Tih xác nhận việc mua bán).
Tại thời điểm năm 2010, khi nhà nước tiến hành thu hồi đất, bà Hương vẫn chưa được cấp giấy CNQSD đất. Tuy nhiên, căn cứ theo Luật Đất đai 2003 và Nghị định 181/2004/NĐ – CP hướng dẫn Luật Đất đai 2003 thì: Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất mà toàn bộ thửa đất hoặc một phần thửa đất không có một trong các loại giấy tờ về QSD đất quy định tại các khoản 1, 2 và 5 Điều 50 của Luật Đất đai được cấp giấy CNQSD đất đối với phần diện tích đất không có giấy tờ khi có đủ các điều kiện sau:
“a) Đất không có tranh chấp; b) Đất đã được sử dụng trước thời điểm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hoặc quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị hoặc quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn được xét duyệt; trường hợp đất được sử dụng sau thời điểm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hoặc quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị hoặc quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn được xét duyệt thì phải phù hợp với quy hoạch hoặc kế hoạch đó. Thời điểm sử dụng đất do UBND xã, phường, thị trấn nơi có đất xác nhận; c) Trường hợp sử dụng đất từ ngày 15 tháng 10 năm 1993 đến trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 thì phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định của Chính phủ về thu tiền sử dụng đất”.
Như vậy, mặc dù bà Hương sau khi nhận chuyển nhượng QSDĐ từ ông Điểu Nơi chưa đăng ký cấp giấy CNQSDĐ, nhưng theo quy định của pháp luật thì phần diện tích 2 ha đất mà gia đình bà Hương sử dụng từ năm 2004 vẫn thuộc trường hợp đủ điều kiện được cấp giấy CNQSD đất.
Căn cứ Điều 38, 42, 43 Luật Đất đai 2003 thì bà Hương thuộc trường hợp: Nhà nước thu hồi đất của người sử dụng đất mà người bị thu hồi đất có giấy CNQSD đất hoặc đủ điều kiện để được cấp giấy CNQSD đất theo quy định tại Điều 50 của Luật này thì người bị thu hồi đất được bồi thường. Theo đó, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi được bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng. Nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền tính theo giá đất cùng mục đích sử dụng.
 |
| Bà Hương tiếp tục gửi đơn đến UBND tỉnh Đắk Nông |
Bên cạnh đó, gia đình bà Hương còn được hưởng chế độ hỗ trợ ổn định đời sống và ổn định sản xuất theo quy định tại Nghị định 69/2009/NĐ – CP quy định về bổ sung về quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, hỗ trợ và tái định cư.
Đồng thời, theo quy định của Quyết định số 05/2010/QĐ-UBND ngày 23/2/2010 của UBND tỉnh Đắk Nông, về việc ban hành quy định hướng dẫn cụ thể một số nội dung về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Đắk Nông, thì bà Hương vẫn được hưởng các quy định về bồi thường, hỗ trợ về đất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân, tại Điều 4.
Về việc văn bản thể hiện việc chuyển nhượng QSD đất giữa ông Điểu Nơi và bà Hương (có xác nhận của Chủ tịch UBND xã Đăk Tih) có giá trị pháp lý không, Luật sư Lương Thành Đạt phân tích: Văn bản chuyển nhượng QSD đất ngày 08/6/2004 – thời điểm này Luật Đất đai 1993 vẫn đang có hiệu lực và các văn bản hướng dẫn ban hành kèm theo (Điều 3 Nghị định 17/1999/NĐ – CP ngày 29/3/1999 của Chính phủ, về thủ tục chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế quyền sử dụng và thế chấp, góp vốn bằng giá trị QSD đất).
Có thể thấy, việc hộ ông Điểu Nơi khai hoang đất từ năm 1994, đủ điều kiện được cấp giấy CNQSD đất theo Luật Đất đai 1993, nhưng đã không tiến hành cấp giấy chứng nhận và vẫn thực hiện chuyển nhượng QSD đất. Tuy nhiên, hợp đồng chuyển nhượng đất này đã được UBND xã xác nhận thỏa mãn hình thức của hợp đồng chuyển nhượng QSD đất.
Mặt khác, khi đối chiếu với quy định của Bộ luật dân sự 1995 (pháp luật có hiệu lực tại thời điểm 02 bên ký hợp đồng chuyển nhượng) thì trường hợp chuyển nhượng đất của bà Hương và ông Điểu Nơi không thuộc trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu. Do vậy, qua những nhận định trên, chúng tôi đưa ra quan điểm hợp đồng chuyển nhượng đất của ông Điểu Nơi và bà Hương là có giá trị pháp lý.
Báo PLVN kiến nghị các Bộ TN&MT, các cơ quan chức năng tỉnh Đắk Nông cần xem xét thấu đáo, sớm có văn bản giải quyết, đảm bảo quyền lợi của người dân.
