Lính Mỹ tại Iraq. Ảnh: AFP
Cùng ngày, HRW tuyên bố rằng, những tài liệu vừa được tung lên trang web WikiLeaks và sau đó được nhiều trang web khác dẫn lại gồm bằng chứng cho thấy lực lượng an ninh Iraq đã tra tấn và giết hại nhiều tù nhân. HRW kêu gọi chính quyền Iraq truy tố những người có trách nhiệm trong các vụ việc này.
Ngoài ra, HRW thúc giục chính quyền Mỹ điều tra xem lực lượng quân đội của mình có vi phạm luật pháp quốc tế hay không khi chuyển hàng nghìn tù nhân tới giam giữ tại Iraq bất chấp “nguy cơ bị tra tấn”.
Trong khi đó, tại một cuộc họp báo ở London hôm 23/10, ông Assange cáo buộc Washington: “Chúng tôi hy vọng chỉnh sửa thông tin về một vài vụ tấn công đi ngược lại sự thật xảy ra trước cuộc chiến, trong cuộc chiến và tiếp tục diễn ra”.
Các tài liệu quân sự mà WikiLeaks vừa tung ra tiết lộ những bí mật chưa được biết tới về cuộc chiến Iraq, bao gồm cả thông tin về việc tra tấn tù nhân bị bắt giữ hay hàng chục nghìn dân thường thiệt mạng. Cụ thể, theo những tài liệu này, ít nhất 109.000 người, trong đó 63% là dân thường, đã thiệt mạng tại Iraq kể từ khi Mỹ đổ quân vào Iraq tháng 3/2003 tới cuối năm 2009.
 |
| Nhiều người dân ở New York, Mỹ, đọc thông báo về việc WikiLeaks công bố tài liệu mật về cuộc chiến Iraq. Ảnh: AFP |
Trong số 66.000 dân thường thiệt mạng, có 15.000 trường hợp chưa bao giờ được công bố. Theo WikiLeaks, những rò rỉ lớn nhất trong lịch sử quân đội Mỹ cũng cho thấy quân đội Mỹ chưa làm được gì để ngăn chặn nhiều vụ tra tấn do lực lượng Iraq gây ra.
Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đã lên án vụ rò rỉ thông tin mật nói trên mà có thể đặt các binh sĩ và dân thường Mỹ cùng các đồng minh của nước này tại Iraq vào tình trạng nguy hiểm. Lầu Năm Góc thì phủ nhận những cáo buộc của WikiLeaks cho rằng có bằng chứng về tội phạm chiến tranh ở Iraq. Phát ngôn viên Lầu Năm Góc Geoff Morrell phản bác: “Nếu có (tội phạm chiến tranh), chúng tôi đã điều tra từ lâu”.
Trong khi đó, báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc về tra tấn Manfred Nowak đã từng kêu gọi Tổng thống Mỹ Barack Obama mở một cuộc điều tra. “Tôi đã chờ đợi một cuộc điều tra như vậy từ rất lâu, bởi vì Tổng thống Obama đã nhậm chức và hứa hẹn thay đổi… Tổng thống Obama có nghĩa vụ phải xử lý những vụ việc đã xảy ra”, ông Manfred Nowak nói thêm.
Bộ Quốc phòng Anh hôm 23/10 cũng lên án “việc tiết lộ trái phép tài liệu mật” của WikiLeaks. “Không có chỗ cho sự ngược đãi các tù nhân và chúng tôi điều tra bất kỳ cáo buộc nào chống lại quân đội của chúng tôi”, Bộ này tuyên bố.
 |
| Ông Julian Assange. Ảnh: AFP |
Tuy nhiên, Phil Shiner - luật sư đại diện cho tổ chức bảo vệ quyền của công dân “Public Interest Lawyers” - cho rằng, lực lượng Anh tại Iraq có thể liên quan tới “nhiều vụ lạm dụng (…) mà có thể sẽ bị đưa ra trước tòa án Anh”.
Về phần mình, Bộ trưởng Quốc phòng Australia Stephen Smith hôm qua cũng cho biết một đội đặc nhiệm của nước này sẽ vào cuộc để điều tra xem các trang tài liệu quân sự bị rò rỉ tác động ra sao đến Australia. Tuy nhiên, ông Smith cũng tuyên bố rằng do không có quân đồn trú ở Iraq, nên tác hại của vụ rỏ rỉ thông tin này sẽ không tác động đáng kể đến Australia.
Tại Baghdad, Thủ tướng Iraq sắp mãn nhiệm Nuri Al-Maliki thì cho rằng, việc tiết lộ những tài liệu mật là một “chiến dịch truyền thông” do các đối thủ chính trị của ông tiến hành.
Bất chấp những lời chỉ trích, phát ngôn viên của trang web WikiLeaks Kristinn Hrafnsson vẫn không ngại ngần cho biết, WikiLeaks còn dự định tiết lộ thêm hồ sơ bí mật về chiến tranh tại Afghanistan trong thời gian tới. Có thể, hồ sơ tiếp theo sẽ gồm 15.000 trang. Hồi tháng 7, trang web này tung ra 77.000 trang tài liệu mật đầu tiên về Afghanistan.
Quang Minh (Theo AFP, CNN)
