Ngay sau khi Chủ tịch Ủy ban tình báo Thượng viện (SIC) chỉ trích những người làm phim Zero Dark Thirty đã vô tình "tôn vinh, tô hồng" hành vi tra tấn của CIA trong chiến dịch săn lùng trùm khủng bố Osama bin Laden, ủy ban này đã tiến hành điều tra ngay sự vụ, đặc biệt tìm hiểu xem vì sao những thông tin mật lại bị phơi ra trước công luận…
 |
| Một cảnh phim Zero Dark Thirty |
CIA đã cung cấp những gì?
Cũng theo Reuters, SIC muốn kiểm tra xem nhân viên của CIA và nữ đạo diễn Kathryn Bigelow và biên kịch Mark Boal đã trao đổi với nhau những gì trong quá trình làm phim. Theo SIC, thì đây là những thông tin mật song không hiểu sao những người không có nhiệm vụ lại tiếp cận được và ai là những người đã cung cấp những thông tin này, nhất là những thông tin liên quan đến phỏng vấn, tra tấn tù nhân CIA đã làm.
Trước đó, tháng 12/2012, nữ chủ tịch SIC, bà Dianne Feinstein cùng với ông Carl Levin chủ tịch Ủy ban quốc phòng Thượng viện và nghị sĩ John McCain đã phản đối mạnh mẽ Zero Dark Thirty và cho rằng phim này đã tô hồng, tôn vinh cảnh tra tấn tù binh mà Cục tình báo trung ương Mỹ (CIA) đã thực hiện.
Ngày 19/12/2012, cả ba nghị sĩ nói trên đã có thư gửi đến người đứng đầu hãng Sony Pictures Entertainment, nơi sản xuẩt phim. Trong thư các nghị sĩ cáo buộc những số liệu trong phim thiếu chính xác dẫn đến hiểu lầm, kể cả thông tin nói về vị trí trùm khủng bố Bin Laden bị bắt. Thậm chí, nhóm nghị sĩ này còn cáo buộc Zero Dark Thirty đã làm cho dư luận suy đoán, hiểu rằng nhờ tra tấn và thẩm vấn cưỡng chế, CIA bắt được Bin Laden thành công tại Pakistan.
Phản ứng về bức thư này Sony Pictures Entertainment đã công bố phản hồi, chủ yếu từ đạo diễn Kathryn Bigelow và biên kịch Mark Boal, khẳng định: "Chúng tôi mô tả hàng loạt các phương pháp thực hành gây tranh cãi cũng như các phương pháp phỏng vấn tình báo đã được sử dụng trong chiến dịch săn lùng bắt Bin Laden, phim không hề có những phương pháp đơn lẻ đi sâu vào việc săn lùng, mà cũng chẳng hề có những cảnh riêng biệt nói về cảnh bắt giữ cô lập mang tính cố ý mà nó chỉ mang tính nghệ thuật điện ảnh thuần túy".
Riêng biên kịch Mark Boal còn có thư e-mail công bố trên mạng rằng, ông không hiểu hết ý đồ của SIC và cũng không có ý định tiếp xúc với nhóm nghị sĩ này. Hiện tại, SIC không có kế hoạch tiếp xúc trực tiếp với nhóm làm phim mà muốn tìm hiểu xem những gì đã nêu trong phim đã gây ảnh hưởng đến an ninh, đặc biệt là việc tiết lộ thông tin kiểm duyệt để giúp ra đời Zero Dark Thirty.
 |
| Biên kịch Mark Boal và nữ đạo diễn Kathryn Bigelow |
Cuối năm 2012, để thỏa mãn yêu cầu về tự do thông tin mà Phân ban giám sát pháp luật Judicial Watch, CIA yêu cầu, Nhà Trắng đã công bố hàng trăm trang tài liệu nội bộ nói về việc thu xếp của các cơ quan chính phủ để xử lý trường hợp với nữ đạo diễn Kathryn Bigelow và biên kịch Mark Boal.
Hầu hết những tài liệu này đã được biên tập lại, cho biết những người đứng đầu CIA và Lầu Năm Góc, kể cả Michael Morell và Michael Vickers, hiện nay đều là người đứng đầu cơ quan tình báo đã từng tiếp xúc với các nhà làm phim. Theo Ren Rhodes, phụ trách an ninh quốc gia, Mark Boal đã được phổ biến kế hoạch, "được thông báo, phê duyệt và hỗ trợ đầy đủ" bởi Leon Panetta, người từng là giám đốc CIA và sau đó là Bộ trưởng Quốc phòng trong thời gian Zero Dark Thirty chuẩn bị khởi quay.
Người thứ 2 giấu tên có liên quan đến những tài liệu trên cho biết, SIC đã yêu cầu CIA cung cấp các thông tin này hồi năm ngoái. SIC đã được tiếp cận các thông tin chưa kiểm duyệt theo đề nghị của những người ở Đảng Cộng hòa và được biết, chính Lầu Năm Góc đã cung cấp thông tin cho các nhà làm phim.
Hai ngày trước khi ba nghị sĩ gửi thư cho hãng Sony Pictures Entertainment, CIA cũng đã công bố một báo cáo của Michael Morell giám đốc CIA cho hay "Zero Dark Thirty là một kịch bản không nói đúng sự thực, các sự kiện, son số thiếu chính xác", rằng CIA đã làm hết sức mình, nhưng họ lại không thể "kiểm soát được sản phẩm cuối ", bộ phim xa rời thực tế, các kỹ thuật phỏng vấn thể hiện trong phim không đúng sự thật, điều này cho thấy giữa việc làm và lời nói của CIA đôi khi lai "không khớp".
Vài nét về phim Zero Dark Thirty
Zero Dark Thirty là bộ phim nói về cuộc chiến săn lùng trùm khủng bố Osama bin Laden, chính thức được công chiếu hôm 19/12.
 |
| Áp phích quảng bá cho phim Zero Dark Thirty |
Ngay từ khi ra mắt, Zero Dark Thirty đã nhận được cả khen lẫn chê, đặc biệt là những lời khen ngợi nồng nhiệt từ giới phê bình điện ảnh, thậm chí còn được tờ Thời báo New Yorrk (NYT) đánh giá là bộ phim hay nhất, tiêu biểu nhất về đề tài 11/9, một cột mốc lớn trong cuộc chiến chống khủng bố.
Zero Dark Thirty đã nhận được 4 đề cử của giải Quả Cầu Vàng 2013 và là ứng viên sáng giá cho giải Oscar. Nếu không có ý kiến từ phía Nhà Trắng, nhất là từ Thượng viện thì bộ phim này được xem là hoàn hảo. Một trong những vấn đề nan giải nhất của phim mà theo cáo buộc thì CIA tìm ra được dấu vết của Bin Laden là nhờ hành vi tra tấn một tù binh Al Qaeda, một hành vi mà theo Nhà Trắng là "tô hồng", một sự kiện không mấy hay ho mà Mỹ không muốn nhắc đến, hoặc "không phản ứng trung thực cuộc săn lùng Bin Laden".
Tuy nhiên cũng có nhiều tờ báo, dư luận lại bênh vực cho đạo diễn Kathryn Bigelow và biên kịch Mark Boal, rằng những người làm phim có tính sáng tạo, nó chỉ là một bộ phim đơn thuần dựa trên sự kiện có thật, chứ không phải phim tài liệu. Và ngay cả Mark Boal cũng cho biết, ông viết kịch bản là dùng cho phim truyện chứ không ngụ ý chính trị…
Khắc Nam (theo Reuters)
