5 phiên xử
Theo nguyên đơn - bà Huỳnh Thị Mỹ Hoàng (đại diện cho ông Huỳnh Tấn Khoẻ, bà Nguyễn Thị Lộc) ở khu phố 1, thị trấn Dương Đông cho biết: 6.137,7m2 đất tranh chấp (thuộc thửa số 81 tờ bản đồ số 4) có nguồn gốc của ông Khỏe, bà Lộc được ông Võ Văn Thành, Trưởng Ban nhân dân ấp Cây Tràm cho khai khẩn trồng màu vào năm 1993. Ban Nhân dân ấp cũng đồng ý cho ông Khoẻ nới rộng hàng rào đường đi khoảng 3m, dài 140m để bà con đi lại thuận tiện.
Cũng năm 1993, ông Lương Thế Quảng (cùng địa phương) xin khai khẩn đất giáp ranh đất của ông Khoẻ, bà Lộc. Năm 1994, ông Quảng được Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ xanh - GCN) rộng 12.400m2 thửa số 81, tờ bản đồ số 4, thì xảy ra tranh chấp. Mặc dù có tranh chấp, nhưng năm 2003, ông Quảng được đổi “sổ xanh” sang “sổ đỏ”. Việc ông Quảng khai có đổi 6.137,7m2 đất trên để lấy 2.000m2 đất của ông Khoẻ, bà Lộc là không đúng mà 2.000m2 đất này vợ chồng ông Khoẻ cho ông Quảng (vì lúc đó ông Quảng dạy các con của ông Khoẻ, bà Lộc). Bà Hoàng yêu cầu tòa án công nhận chủ quyền sử dụng 6.137,7m2 đất trên.
Phía ông Quảng (bị đơn) trình bày: Đất tranh chấp ông được Ban Nhân dân ấp cho khai khẩn và được UBND huyện Phú Quốc cấp “sổ xanh” năm 1994, đổi thành “sổ đỏ” năm 2003. Năm 1994, ông đổi cho ông Khỏe khoảng 4.000m2 đất trong diện tích 12.400m2 thuộc “sổ xanh”, lấy 2.000m2 đất trên. Do ông Khỏe không thực hiện đúng thỏa thuận, nên xảy ra tranh chấp. Năm 1999, ông trả lại 2.000m2 đất cho ông Khỏe. Ông yêu cầu Tòa án tiếp tục công nhận chủ quyền cho ông 6.137,7m2 đất tranh chấp.
Về vụ án này, hai lần TAND huyện Phú Quốc tuyên vợ chồng ông Khỏe thắng kiện đều bị TAND tỉnh Kiên Giang tuyên huỷ, giao hồ sơ xét xử lại. Sáng 31/3/2011, TAND huyện Phú Quốc mở phiên sơ thẩm lần 3, nhưng sau hơn 30 phút nghị án, Chủ toạ tuyên bố hoãn tuyên án đến ngày 7/4/2011 do có nhiều tình tiết phức tạp phát sinh.
Chưa thể tuyên án
Diễn biến phiên tòa cho thấy một số tình tiết của vụ án chưa được làm sáng tỏ: Nguyên đơn yêu cầu xác định việc khẩn đất, quản lý và làm đường đi vào phần đất của ông Khoẻ; xác định cơ sở để cấp “sổ xanh” 12.400m2 cho ông Quảng (gồm cả đất ông Vũ Đức Dụ và phần đất tranh chấp 6.137,7m2), thì ông Quảng xác định ông Khoẻ tự làm đường, không có sự chấp thuận của chính quyền; đường đi nằm trên đất của ông đã được Nhà nước cấp giấy chủ quyền sử dụng.
Có thể thấy, ông Quảng cho rằng ông Khoẻ có làm đường đi vào đất khẩn của mình; Nhưng tại các phiên toà trước đây và tại phiên sơ thẩm lần 3 này đều chưa xác định diện tích đất ông Khoẻ đã khẩn là bao nhiêu?. Trong khi, các biên bản hoà giải tại Ban nhân dân ấp Bến Tràm (23/10/2000) và tại UBND xã Cửa Dương (16/11/2001), đều có hướng giải quyết yêu cầu các bên chia đôi phần đất 12.400m2 (sau khi trừ đường đi) và được ông Quảng đồng ý.
Khi nguyên đơn yêu cầu Toà án xem xét việc cấp “sổ xanh” cho ông Quảng có đúng quy định về quản lý đất đai, thì chủ toạ khẳng định Phòng TNMT huyện Phú Quốc trả lời việc cấp “sổ xanh” cho ông Quảng đúng pháp luật. Tuy nhiên, tại văn bản trả lời số 39 ngày 26/08/2009, Phòng TNMT Phú Quốc nêu: Đất tranh chấp rộng 6.137,7m2 thửa đất số 81, tờ bản đồ số 4 do ông Quảng đứng tên đăng ký QSDĐ.
Tính hợp pháp (Khi làm thủ tục cấp GCNQSD đất có thông báo công khai, nhưng có sự chứng kiến của các hộ giáp ranh hay không thì không rõ) của quy trình cấp GCNQSDĐ cho ông Quảng. Một phần diện tích đất của ông Vũ Đức Dụ đã kê khai nằm trong GCNQSDĐ của ông Quảng theo sơ đồ 14”. Bà Hoàng cho rằng, với nội dung này thì việc cấp “sổ xanh” cho ông Quảng là chưa đúng quy định.
Anh Quang