Còn hiện tượng tiêu cực cần làm sáng tỏ
Tại Hội nghị, các đại biểu cho rằng, ngay từ đầu năm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo quyết liệt chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả. Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam, đến ngày 30/11, tín dụng đối với nền kinh tế đạt hơn 13 triệu tỷ đồng. Trong đó, dư nợ ngành nông, lâm, thủy sản đạt khoảng 918,6 nghìn tỷ đồng; ngành công nghiệp và xây dựng đạt hơn 3,32 triệu tỷ đồng, tăng 7,31%; ngành dịch vụ đạt gần 8,6 triệu tỷ đồng, tăng 7,9%... Tuy nhiên, mức tăng trưởng tín dụng còn thấp, trong khi dư địa mở rộng tín dụng còn rất lớn; nợ xấu có xu hướng gia tăng và tiềm ẩn rủi ro an toàn hệ thống...
Kết luận Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ghi nhận, đánh giá cao ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, phản ánh đúng tình hình thực tế; kinh nghiệm quý, bài học hay và giải pháp cụ thể, thiết thực, sát thực tiễn của lãnh đạo các Bộ, ngành, các ngân hàng thương mại, hiệp hội, ngành hàng; yêu cầu các Bộ, ngành liên quan rà soát các cơ chế, chính sách, quy định pháp luật và xử lý, giải quyết kịp thời các kiến nghị, báo cáo cấp có thẩm quyền những vấn đề vượt thẩm quyền.
Về nguyên nhân của khó khăn, vướng mắc, Thủ tướng nêu rõ, từ phía cung (các tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại - NHTM) thì hồ sơ, thủ tục cho vay vẫn còn phức tạp; lãi suất mặc dù đã giảm song vẫn còn cao so với khả năng chi trả của doanh nghiệp (DN); còn hiện tượng tiêu cực mà các cơ quan có trách nhiệm sẽ làm sáng tỏ. Từ phía cầu (DN, người dân), trong bối cảnh kinh tế, đầu tư, thương mại toàn cầu gặp khó khăn ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình đầu tư, sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu trong nước, làm giảm khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế; một số DN có nhu cầu vay nhưng không đáp ứng được điều kiện cho vay, nhất là nhóm DN vừa và nhỏ...
Định hướng nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng chỉ rõ, các tổ chức tín dụng cần bám sát tình hình, lĩnh vực, ngành nghề và linh hoạt hơn về điều kiện cho vay, đánh giá triển vọng dòng tiền nhiều hơn, sát hơn; có tiêu chuẩn, tiêu chí chung và có ưu tiên, có hạn chế đúng, trúng, phù hợp... Thủ tướng nhấn mạnh, các chủ thể phải cùng nhau vào cuộc, chung sức, đồng lòng, hơn lúc nào hết trong lúc này phải phát huy tinh thần đại đoàn kết, trách nhiệm với đất nước, Nhân dân, vì nền kinh tế.
Cùng với đó, đẩy mạnh chống tiêu cực, không hạ chuẩn tín dụng, nhưng xử lý linh hoạt phù hợp tình hình; kịp thời xử lý các vướng mắc pháp lý; đẩy mạnh sử dụng các công cụ thị trường, giảm bớt và tiến tới loại bỏ công cụ hành chính. Đẩy mạnh phát hành trái phiếu DN để tham gia huy động vốn cho nền kinh tế. Các DN bất động sản cũng phải cơ cấu lại phân khúc và giá thành sản phẩm.
Xử nghiêm các ngân hàng đưa thêm các điều kiện không đúng quy định
Để tiếp tục triển khai hiệu quả, quyết liệt các giải pháp tăng cường khả năng tiếp cận vốn tín dụng, đẩy mạnh nguồn vốn ngân hàng phục vụ phát triển kinh tế, trong thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành, cơ quan, địa phương triển khai một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Trong đó, NHNN được giao 10 nhóm nhiệm vụ, giải pháp, trước hết là tiếp tục theo dõi sát diễn biến, tình hình kinh tế thế giới, trong nước để tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, hiệu quả, ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng kinh tế gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; bảo đảm thực hiện được chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng đề ra cho năm 2023.
Chỉ đạo các tổ chức tín dụng rà soát các điều kiện tín dụng, linh hoạt hơn, sát tình hình hơn nữa (nhất là về tài sản thế chấp, về thủ tục cho vay...) để hỗ trợ DN, người dân tiếp cận vốn tín dụng thuận lợi hơn; đồng thời, bảo đảm an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng. Tiếp tục chỉ đạo triển khai quyết liệt, hiệu quả chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ và gói tín dụng ưu đãi 15.000 tỷ đồng cho lĩnh vực lâm sản, thủy sản. Xử lý nghiêm các ngân hàng đưa thêm các điều kiện, yêu cầu không đúng quy định, gây khó khăn cho việc tiếp cận vốn tín dụng của DN đầu tư dự án bất động sản và người mua nhà.
Cùng với đó, đẩy mạnh xử lý nợ xấu; chỉ đạo các tổ chức tín dụng tăng cường kiểm soát chất lượng tín dụng, trích lập dự phòng rủi ro theo quy định của pháp luật. Tiếp tục kiểm soát tốt ngăn chặn tình trạng sở hữu chéo, cho vay chéo dẫn đến mất an toàn hệ thống. Thủ tướng yêu cầu cơ quan chức năng vào cuộc xử lý vi phạm tình trạng người dân đến gửi tiền tại ngân hàng thì được môi giới mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ với lãi suất cao hơn; các cơ quan truyền thông đẩy mạnh tuyên truyền về vấn đề này...
Đối với các tổ chức tín dụng, Thủ tướng yêu cầu cần sát các chỉ đạo của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, tiếp tục tiết giảm chi phí, đơn giản hóa các thủ tục, điều kiện cho vay... Công bố công khai lãi suất bình quân của ngân hàng. Chấm dứt tình trạng cho vay tập trung vào một số DN, dự án thuộc hệ sinh thái, hoặc thuộc “sân sau” của tập đoàn dễ làm mất an toàn và lành mạnh của ngân hàng. Nghiêm cấm việc mở rộng room tín dụng và dành lãi suất thấp cho thành viên ban lãnh đạo ngân hàng.
Thủ tướng yêu cầu tiếp tục nghiên cứu, xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật để sửa đổi, bổ sung các quy định về hoạt động tín dụng nhằm hoàn thiện khung pháp lý cho phù hợp với quy định của pháp luật có liên quan và điều kiện thực tế hoạt động của các tổ chức tín dụng. Đặc biệt lưu ý tiếp tục rà soát, hoàn thiện dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) để trình Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.