Bản quyền âm nhạc: Hoang mang “tố”... thiếu minh bạch

(PLO) - Nhạc sĩ Phú Quang cáo buộc “chắc như đinh đóng cột” nhưng thời điểm hiện tại lại chưa đưa ra chứng cứ về chuyện Trung tâm Bản quyền âm nhạc Việt Nam gửi 100 tỉ đồng vào ngân hàng khiến dư luận nghi ngờ về lời cáo buộc này.
Nhạc sỹ Phú Quang
Nhạc sỹ Phú Quang

Tố cáo nhưng không chứng cớ?

Tuần qua, làng âm nhạc Việt “cuộn sóng” bởi lời cáo buộc của nhạc sĩ Phú Quang với Trung tâm Bản quyền âm nhạc Việt Nam (VCPMC). Nhạc sĩ “Nỗi nhớ mùa đông” tố VCPMC là: “làm ăn lưu manh”, “ngã giá chẳng khác gì đi mua mớ rau, cân thịt ngoài chợ...”. Thậm chí, nhạc sĩ Phú Quang tố còn khẳng định: “VCPMC hiện nay có gần 100 tỉ đồng đang gửi ngân hàng” và đưa ra câu hỏi nghi ngờ: “Số tiền ấy họ lấy ở đâu ra?  Đó là tiền thu được từ tác quyền chứ ở đâu? Tiền đi thu giúp các nhạc sĩ sao họ lại gửi ngân hàng?”. Nhạc sĩ Phú Quang tỏ ra rất chắc chắn khi khẳng định: “Những điều tôi nói ra đều là sự thật và tôi chịu mọi trách nhiệm về những phát ngôn của mình”. Việc lùm xùm “không phục” cách làm của VCPMC khiến Phú Quang đã hủy hợp đồng đại diện với VCPMC từ năm 2014.

Trước lời cáo buộc ấy, Giám đốc VCPMC - nhạc sĩ Phó Đức Phương bức xúc: “Trung tâm phân phối, chi trả đến tác giả đều đặn vào mỗi quý trong năm, thu bao nhiêu trả bấy nhiêu, vậy kiếm đâu ra được con số 100 tỉ gửi ngân hàng? Tất cả các cán bộ, nhân viên của Trung tâm đều rất ngạc nhiên và phẫn nộ khi nghe ông Phú Quang phát ngôn và bịa đặt ra con số như vậy. Trung tâm thông tin đầy đủ về việc chi trả cho các tác giả, báo cáo đầy đủ đến cơ quan chủ quản và các cơ quan quản lý nhà nước theo đúng quy định, đăng tải công khai báo cáo trên website. Tiền mà Trung tâm thu là để trả cho các tác giả, sau khi trừ thuế GTGT và trừ hành chính phí theo đúng hợp đồng ủy quyền, Trung tâm sẽ tiến hành phân phối, chi trả đầy đủ cho các tác giả. Tỉ lệ chi trả mỗi quý đều đạt trên 90% tổng số tiền phân phối, chỉ còn một lượng tồn không nhiều do các nguyên nhân khách quan như: tác giả đã được thông báo nhưng chưa đến nhận, tác giả hẹn chờ nhiều quý rồi sẽ nhận một lần, tác phẩm đang chờ xác minh, tác giả đang chờ xác minh, tác phẩm đang có tranh chấp về đồng tác giả, về phái sinh, thừa kế, tác phẩm chờ thông tin do tổ chức thành viên quốc tế (CMO) chưa cập nhật lên hệ thống dữ liệu, tác phẩm chờ tìm đồng tác giả, hoặc chờ tìm tác giả phần thơ, phần lời…”.

Nhạc sĩ Trương Ngọc Ninh cũng đồng tình với người đứng đầu VCPMC: “Hoạt động của Trung tâm cũng thường xuyên được cơ quan chức năng kiểm tra. Tôi được biết, khi có sự vụ gì các cơ quan chức năng đều vào cuộc kiểm tra. Nếu có khuất tất gì, công an kinh tế đã lên tiếng rồi”.

Điều đáng nói, nhạc sĩ Phú Quang cáo buộc “chắc như đinh đóng cột” nhưng thời điểm hiện tại lại chưa đưa ra chứng cứ về chuyện VCPMC gửi 100 tỉ đồng vào ngân hàng khiến dư luận nghi ngờ về lời cáo buộc này.

Tại sao VCPMC không nhờ pháp luật?

Dư luận cũng khó hiểu khi lời cáo buộc của nhạc sĩ Phú Quang ảnh hưởng uy tín lớn tới VCPMC mà tại sao VCPMC lại không nhờ tới pháp luật “ba mặt một lời” bảo vệ uy tín của mình?

Thực tế cho thấy, làng âm nhạc Việt thời gian gần đây xảy ra nhiều việc tố xâm hại bản quyền giữa nhạc sĩ với ca sĩ, giữa các nghệ sĩ với nhau như: nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng tác giả ca khúc “Anh thì không” đối với ca sĩ Mỹ Tâm hát không xin phép. Ca khúc “Cô đơn mình em” đã được Thanh Thảo mua độc quyền từ nhạc sĩ Phương Uyên với giá 500 USD bằng hình thức “trao tay", nhưng sau đó lại thấy Hiền Thục thể hiện. Nhạc sĩ, ca sĩ Duy Mạnh  từng bức xúc khi phát hiện ra ca khúc "Hãy về đây bên anh" của mình đã bị ca sĩ Đan Trường hát bằng tiếng Thái trong  DVD "Thập nhị mỹ nhân" mà không hề có một lời xin phép. Với ca khúc “Đường cong”, Uyên Linh đã giành được nhiều sự bình chọn của khán giả và tự tin bước lên ngôi vị quán quân âm nhạc Idol. Tuy nhiên, ngay sau đó, nhạc sĩ Nguyễn Hải Phong đã lên tiếng về việc Uyên Linh đã không xin phép anh sử dụng ca khúc này trong và sau cuộc thi. Chưa kể, ca khúc này đã được ca sĩ Thu Minh mua độc quyền...

Tuy nhiên, điều đáng nói, trong hầu hết trường hợp, các vụ kiện tụng của giới nghệ sĩ thường chỉ nằm trên mặt báo, trên mạng xã hội trong những lời dọa dẫm nhau chứ hiếm khi được đưa ra tòa án để giải quyết đến nơi đến chốn. Khi một sự việc bị phát giác, bên này lập tức đòi kiện, bên kia tuyên bố mời luật sư, thậm chí hạn định thời gian ít ngày cho nhau và… kết thúc trong im lặng, cùng lắm chỉ là lời xin lỗi suông. 

Chính người đứng đầu VCPMC cũng cho biết dù đã thành lập hơn 10 năm nay nhưng ít có vụ việc kiện cáo nào được đưa ra giải quyết công khai, cũng như chưa khởi kiện bất kỳ tổ chức, cá nhân vi phạm nào.

 Có lẽ, thái độ dễ dãi, "hòa cả làng" của những người trong cuộc đã khiến cho showbiz Việt “đảo điên” vì những lời cáo buộc giữa những người nghệ sĩ. Và dư luận một lần nữa lại hoang mang về chuyện đúng sai, lời nói, uy tín của những tên tuổi lớn làng nhạc Việt.