Bất ngờ với quá khứ truân chuyên của diva Hà Trần

(PLO) - Trong suốt hành trình nghệ thuật của mình, tìm sự đột phá trở thành một triết lý sống, một thái độ nghề nghiệp của Trần Thu Hà. Hà luôn có cá tính riêng, không trộn lẫn, với phong cách âm nhạc riêng biệt, độc lập và mạnh mẽ, tồn tại ngoài dòng chảy showbiz.
Bất ngờ với quá khứ truân chuyên của diva Hà Trần
“Tắc kè hoa” đầy phiêu linh

Dù là con “nhà nòi” khi có bố là Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Trần Hiếu, mẹ là Nhà giáo Ưu tú Vũ Thúy Huyền - nguyên Trưởng khoa Thanh nhạc Nhạc viện Hà Nội, chú là nhạc sĩ Trần Tiến nhưng con đường ca hát của Trần Thu Hà khá… truân chuyên. 

Khi Hà còn nhỏ, bố cô thấy con gái của mình không có chất giọng bẩm sinh. Giọng hát của Hà mỏng, thiếu cá tính, khó định hình và thường bị phô, lại có khuôn mặt chẳng mấy “ăn hình”. NSND Trần Hiến định bụng sẽ hướng con đi ngành khác. Nhưng sau đó, vì đam mê âm nhạc, Hà luôn nghêu ngao hát suốt ngày, lại có tính cách thích tìm tòi, bứt phá, người bố “đánh liều” đưa con đi học hát ở các trường nghệ thuật âm nhạc Hà Nội. 

Biết điểm yếu về giọng hát, mỗi ngày cô luyện thanh 6-7 tiếng đồng hồ và tự mình đạp xe hàng chục cây số tới lớp. Có những hôm, vì quá đói, vì mệt nên cô đã ngất trong lúc luyện thanh.

Với nỗ lực không ngừng nghỉ, cô bé hát phô ngày nào trở thành cô gái có một giọng hát chỉn chu, nhả chữ tròn vắt. Chỉn chu mà ma mị, mẫu mực mà quái lạ, Hà là một trong những giọng ca được giới chuyên môn lẫn công chúng đánh giá cao. Một Trần Thu Hà - thiếu nữ, hát tựa như bản năng, tựa như hơi thở, tựa như lẽ sống.
Sự nỗ lực ấy được đền đáp khi Trần Thu Hà bắt đầu “gặt” những giải thưởng trên “cánh đồng” âm nhạc. Có thể kể tới, Giải trẻ triển vọng cuộc thi Giọng hát hay Hà Nội 1993; giải nhất cuộc thi Tiếng hát học sinh, sinh viên toàn quốc 1994; Huy chương Vàng cuộc thi đơn ca các trường nghệ thuật toàn quốc 1994; giải ba cuộc thi tìm kiếm tài năng trẻ Tiếng hát Vàng Anh do Công ty Horitro (Nhật Bản) tổ chức năm 1995. Giải thưởng Hội Nhạc sĩ Việt Nam cho ca sĩ thể hiện xuất sắc nhất tác phẩm âm nhạc của Hội năm 1996. Năm 1998, cô bắt đầu đi vào con đường ca hát chuyên nghiệp. 

Thời điểm đó là lúc làng âm nhạc có hàng loạt các ngôi sao: Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh, Lam Trường, Bằng Kiều, Đan Trường… làm “điên đảo” công chúng. Hà khởi nghiệp với vai trò một ca sĩ nhạc pop, với những bản pop ballad ngọt ngào, da diết, thể hiện một chất giọng trữ tình mềm mại. 

 

Những bản hit của Hà Trần như: “Em về tinh khôi”, “Lời ru cho con”, “Ngày em đến”, “Sắc màu”, “Chị tôi”, “Tóc gió thôi bay”… cũng được đón nhận nồng nhiệt. Một người con gái trong trẻo qua các sáng tác của Quốc Bảo, Bảo Chấn, nồng nàn yêu thương trong các sáng tác của Đỗ Bảo, Trần Tiến… Nhưng nếu chỉ có vậy thì chưa hẳn có một Trần Thu Hà - một trong 4 diva của âm nhạc Việt.

“Với ngoại hình không mấy bắt mắt, nếu không có sự mới lạ, đẳng cấp, chắc chắn mình sẽ chìm nghỉm giữa thị trường âm nhạc đầy sôi động.”- Trần Thu Hà luôn trăn trở và đi tìm con đường riêng cho chính mình. 
“Nhật thực” là một concept album, có nội dung kết cấu xuyên suốt từ đầu đến cuối. Kể từ khi ra mắt, “Nhật thực” đã gây được tiếng vang lớn bởi thứ âm nhạc mới lạ về cả ca từ, giai điệu, phong cách trình diễn lẫn phối khí. Chương trình đã trở thành một hiện tượng âm nhạc đặc biệt trong năm 2002, đánh dấu sự đổi mới trong phong cách âm nhạc và nghệ thuật trình diễn. Cô đã khai phá con đường ca hát “lạ và quái” của mình.
Cũng từ album này, Hà bắt đầu hóa thân thành nghệ sĩ Indie đầu tiên ở Việt Nam, từ bỏ mác ca sĩ để tiến thành nghệ sĩ. Sau thành công của “Nhật thực”, Hà vẫn tiếp tục đào sâu tìm tòi và thể nghiệm rất nhiều thể loại, chất liệu âm nhạc khác nhau, mà ở Việt Nam còn khá mới mẻ.

Hà là người hát nhạc Quốc Bảo hay, người đem kiểu nhạc ma mị của Ngọc Đại đến gần khán giả và album “Đối thoại 06” vẫn nằm trong top những album hay, sáng tạo so với mặt bằng âm nhạc. Với các album đỉnh cao như “Vi Sinh”, “Đối thoại 06”, “Cánh cung 3”… Hà trở thành “tắc kè hoa” độc nhất vô nhị của làng nhạc Việt với các cách kết hợp thể nghiệm World music, Electronic, Trip hop, Blues… 

Mỗi dự án mới của Hà đều khiến khán giả ngỡ ngàng. Cô có thể hát đầy ngọt ngào với pop ballad, đầy bác học với nhạc thính phòng/bán cổ điển, đầy ngẫu hứng với Jazz, lại có thể “điên”, “quái” đầy ma mị với các loại nhạc thể nghiệm khác. Và âm nhạc của cô rất “kén” khán giả. Đẳng cấp giọng hát của Hà lại nằm ở quãng trầm. Với một nữ cao, việc hát trầm còn khó gấp mấy lần hát cao. Người ta có thể tìm thấy hàng loạt nữ cao hát note cao tốt ở Việt Nam cũng như châu Á, nhưng một nữ cao hát trầm được như Hà Trần có thể xem là “của hiếm”.

Trần Thu Hà trở thành số ít ca sĩ có kĩ thuật cao, mà còn có tư duy, kiến thức âm nhạc dày dạn bậc nhất showbiz Việt hiện nay.
Khốc liệt mà mong manh
Dù lập gia đình với người chồng ở nước ngoài cách Việt Nam nửa vòng trái đất nhưng Trần Thu Hà không thôi nhớ về quê nhà, mong muốn được cống hiến những sản phẩm âm nhạc mới. Nhưng để làm được điều đó, cô rất cần khoảng lặng. Gần chục năm xa quê là một khoảng lặng cần thiết để người nghệ sĩ học hỏi tư duy âm nhạc mới, chiêm nghiệm những triết lý sống, hòa vào nhau… tìm sự bứt phá.
Trở về Việt Nam sau bao ngày xa cách với vòng tay đón chờ của khán giả, cô hát cồng nhiệt với năng lượng “nạp đầy” trong gần 10 năm. Cô tràn trề cảm xúc để rồi “đốt cháy” sân khấu Moonsoon, Cao nguyên đá, RockStorm7… giữa hàng chục ngàn khán giả. 

Với album “Bản Nguyên” ra mắt tại Hà Nội giữa tháng 1 vừa qua, Trần Thu Hà vẫn trung thành với người bạn gắn bó 33 năm là nhà sản xuất Thanh Phương bởi “quá thấu hiểu khát vọng và khả năng của nhau”. “Bản Nguyên đã bóc ra hết lớp lang bên ngoài, phơi bày trọn vẹn tâm thế khác biệt của những người nghệ sĩ, chỉ còn lại một vẻ đẹp khốc liệt mà mong manh” - Hà nói về “đứa con tinh thần” này của mình. Đồng hành với Hà trên con đường tìm về “Bản Nguyên” còn có 2 chàng nhạc sĩ trẻ lafl Dominik Nghĩa Đỗ & Hoàng Quân. 

Trần Thu Hà tâm sự: “Đó là hành trình đi tìm bản thể, bản sắc riêng trong con người tôi, đi đến tận cùng con người tôi. Nó phải là duy nhất!’. Album “Bản Nguyên” có 10 ca khúc, được nhạc sĩ Thanh Phương hoà âm theo phong cách nhạc rock indie. Phần phối khí đặc biệt chỉ dành gọn nhẹ cho 3 nhạc công chơi guitar, guitar bass và trống. Từ những tác phẩm âm nhạc ban đầu được sáng tác chịu nhiều ảnh hưởng từ nhạc blue Tây phương và âm nhạc miền núi phía Bắc Việt Nam, sau nhiều lựa chọn về phong cách âm nhạc đã trở thành những bản nhạc rock mạnh mẽ và cá tính. 

Trong suốt hành trình nghệ thuật của mình, “Bản Nguyên” trở thành một triết lý sống, một thái độ nghề nghiệp của Hà Trần. Hà Trần luôn là một nguyên bản, không trộn lẫn, với phong cách âm nhạc riêng biệt, độc lập và mạnh mẽ tồn tại ngoài dòng chảy showbiz.

Hà không đơn thuần là chỉ hát một ca khúc, mà chị còn truyền cảm hứng, mang đến nhiều cảm xúc cho người nghe. Hà là nữ ca sỹ biểu diễn thông minh và không bao giờ làm khán giả chán, dù họ có nghe chị hát một ca khúc đến năm, bảy lần ở các phòng trà, chương trình khác nhau.
Trần Thu Hà hát cuồng nhiệt, tìm về bản nguyên để “đốt cháy” mình, rồi khi vào cánh gà, người cô nhũn ra, mệt không nói lên lời. Trần Thu Hà như một thiếu nữ ngồi dệt tầm gai, để mặc cho những cái gai đâm vào mình đau nhói mà vẫn hát, tiếng hát dường như được chưng cất từ nỗi đau, để rồi tiếng hát ấy lan tỏa niềm hạnh phúc cho bao người.