Tê tê từ lâu đã được cho là có tác dụng chữa bệnh và được sử dụng như một phương thuốc trong y học Phương Đông tại một số nước châu Á, trong đó có Việt Nam. Do đó, các bộ phận của tê tê như vảy tê tê, bào thai hay thậm chí là nguyên cá thể tê là những nguyên liệu được ưa chuộng và là mặt hàng có nhu cầu tiêu thụ cao.
Không chỉ bị săn bắt để sử dụng trong các bài thuốc y học cổ truyền, tê tê còn bị sử dụng làm thực phẩm. Khắp châu Á, đặc biệt là Trung Quốc và Việt Nam, các món ăn từ thịt và các bộ phận của tê tê được cho là xa xỉ. Chính vì vậy, việc cung cấp và tiêu thụ tê tê vẫn còn phổ biến ở các quốc gia này, nhằm đáp ứng nhu cầu thể hiện địa vị xã hội. Hàng loạt vụ bắt giữ cùng nhiều tang vật là tê tê nguyên con cũng như vảy tê tê đã diễn ra trong nhiều năm gần đây cho thấy thị trường tiêu thụ tê tê chưa thực sự suy giảm.
 |
| Thợ săn tê để lấy vẩy |
Theo báo cáo của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), chỉ trong 10 năm, hơn 1.000.000 con tê tê đã bị buôn bán trái phép, khiến chúng trở thành loài động vật có vú bị buôn bán nhiều nhất trên thế giới. IUCN cũng ước tính rằng cứ 5 phút trôi qua lại có một con tê tê bị bắt khỏi tự nhiên, với số lượng tăng vọt lên đến hơn 200.000 con/năm.
Việt Nam phạt nghiêm những hành vi nạn săn bắt và tiêu thụ trái phép, hình phạt cao nhất là 15 năm tù. Năm 2019, Việt Nam đã thu giữ hơn 8 tấn vảy tê tê và trở thành nước đứng đầu thế giới về số lượng vảy tê tê bị bắt giữ. Trong 3 thập kỷ qua, Việt Nam đã mất khoảng 80-90% quần thể tê tê do nạn săn bắt và tiêu thụ trái phép.
Vấn nạn săn bắt, buôn bán và tiêu thụ tê tê trái phép luôn là vấn đề nóng đối với công tác bảo tồn ĐVHD của các cơ quan chức năng. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn thờ ơ và thiếu quan tâm đến thực trạng và vấn đề bảo tồn tê tê - loài động vật quý hiếm đang trên bờ vực tuyệt chủng.
Trước thực trạng này, CHANGE cùng WildAid bắt đầu khởi động chiến dịch “Tê tê vẫn thế” nhằm tiếp tục tuyên truyền và kêu gọi cộng đồng cùng chung tay hành động, bảo vệ loài động vật đang có nguy cơ tuyệt chủng này.
Một trong những hoạt động nằm trong khuôn khổ chiến dịch là “Bản tin nguội” ra đời nhằm điểm lại những thông tin tuy báo động về những số liệu, tình trạng bắt giữ và buôn bán tê tê trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam. Với cách thể hiện thú vị thông qua hình tượng một người dẫn chương trình gần gũi là biên tập viên (BTV) tê tê, “Bản tin nguội” chuyển tải thông tin cho mọi người cùng biết tê tê là loài động vật được pháp luật Việt Nam ưu tiên bảo vệ nhưng những tin tức về nạn săn bắt, buôn bán và tiêu thụ tê tê chưa được phản ánh kịp thời. Chính vì vậy, tê tê phải hóa thân thành một BTV, tự mình đưa tin để lên tiếng báo động và kêu gọi cộng đồng hành động để bảo vệ chính mình và đồng loại trên toàn cầu.
Chia sẻ về các truyền thông mới này, chị Nguyễn Thanh Ngọc Hân, Quản lý Chương trình ĐVHD của CHANGE cho biết: “Qua nhiều năm thực hiện các chiến dịch, chúng tôi nhận thấy rằng các hình thức thể hiện sáng tạo thường đưa tới hiệu quả lớn hơn hẳn trong việc thay đổi nhận thức và hành vi của công chúng. Trong xã hội có quá nhiều công cụ hiện đại và quá nhiều mối quan tâm như hiện nay, sẽ rất khó để thu hút mọi người đọc các bài viết chuyên sâu về giá trị của loài tê tê, nhưng một clip dài gần 1 phút với hình thức thể hiện mới lạ, gây tò mò, tiết tấu nhanh để kịp đưa ra những thông tin chắt lọc nhất, và với format phù hợp với nhiều kênh truyền thông đa dạng, dễ lan truyền chia sẻ, sẽ giúp đảm bảo thông điệp của chiến dịch sẽ được hàng triệu người tiếp nhận”.
