Súng tự chế, nộp rồi lại “sản xuất” tiếp
Dù rằng hiện nay, các loài động vật rừng đã bị tận diệt, trừ các vườn quốc gia nhưng do phong tục tập quán lạc hậu, đàn ông các dân tộc thiểu số vẫn có vũ khí bên mình để bảo vệ gia đình, nương rẫy khỏi thú dữ... Điều này tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất an ninh trật tự ở địa phương, nhất là ảnh hưởng đến trật tự xã hội khu vực biên giới. Bên cạnh đó, nhiều đối tượng đã tìm kiếm, mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép các loại vũ khí, vật liệu nổ để săn bắn thú rừng, thậm chí dùng vũ khí để giải quyết mâu thuẫn trong gia đình, mâu thuẫn với người dân địa phương, gây mất ổn định về an ninh trật tự trên địa bàn biên giới.
Ngoài súng kíp có từ lâu đời, mang bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số Mông, Dao…, hiện nay, bằng những vật liệu đơn giản, người dân tự chế được rất nhiều loại súng gây sát thương lớn như súng cồn, súng hoa cải... Chỉ cần 2 đoạn ống nhựa, 1 đoạn ống kim loại nhỏ, 1 bộ đánh lửa của bếp ga mini, ít băng keo, cồn 90 độ với mấy viên bi xe đạp, xe máy làm đạn… là có thể lắp ráp thành một khẩu súng cồn hoàn chỉnh. Loại súng này còn được nhiều trang mạng, facebook công khai hướng dẫn cách chế tạo, thậm chí còn rao bán với giá bình dân từ 200-300 nghìn đồng/khẩu.
Để ổn định an ninh trật tự khu vực biên giới, những năm qua, lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) đã tổ chức nhiều đợt vận động, thu hồi vũ khí, vật liệu nổ trái phép. Theo đó, đợt vận động được chia thành 3 giai đoạn: Thu thập tình hình sử dụng vũ khí, vật liệu nổ trái phép; tuyên truyền phát động quần chúng để thu hồi vũ khí, vật liệu nổ; tiến hành mời gọi đối tượng để đấu tranh. Mỗi lần cơ quan chức năng tổ chức các đợt thu hồi lại thu giữ được số lượng lớn các loại vũ khí tự chế.
Tại xã Ia Rsai, huyện Krông Pa, tỉnh Gia Lai, năm 2015, địa phương thu giữ 35 khẩu súng tự chế. Năm 2016, đã có 56 súng bắn bằng cồn, súng hơi, súng kíp bị tịch thu. Từ năm 2014 đến nay, Công an huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng thu hồi được 153 khẩu súng các loại trong đó có 6 khẩu súng quân dụng, 54 súng tự chế, thể thao, súng hoa cải, 86 súng cồn, trên 200 dao, mã tấu, tuýp sắt, 149 quả đạn các loại.
Còn Công an tỉnh Gia Lai phát hiện và thu giữ gần 500 khẩu súng hơi cồn, súng bơm bắn đạn bi và trên 200 khẩu súng độ, chế. Tại Bình Dương, năm 2015, các địa phương của tỉnh đã vận động người dân giao nộp 453 khẩu súng quân dụng, súng hơi thể thao, súng tự chế...; 424 viên đạn các loại, 5kg thuốc nổ và gần 600 dao, mã tấu... Đây là số vũ khí lớn nhất từ trước đến nay tỉnh thu giữ. Tỉnh Thanh Hóa năm 2016 đã vận động, thu hồi được 672 súng và nòng súng các loại (496 súng kíp, 49 súng cồn, 5 súng săm lếch, 1 súng thể thao, 121 nòng súng) các vật liệu chế tạo súng, 1 kiếm tự tạo và 9 dao nhọn.
Công tác kiểm tra thu gom cũng gặp nhiều khó khăn do địa bàn thuộc vùng sâu, vùng xa. Dù đã được tuyên truyền về tác hại của vũ khí tự chế, mức xử phạt hành chính, xử lý hình sự nhưng một số người được vận động giao nộp, sau đó lại tự chế tạo khẩu súng khác để sử dụng. Do đó, năm nào cũng triển khai thu hồi nhưng số lượng vũ khí tự chế tại nhiều địa phương năm sau cao hơn năm trước.
Đảm bảo Tết Nguyên đán Đinh Dậu 2017 an toàn
Những năm qua, đã có rất nhiều đối tượng phải ngồi tù vì sử dụng súng tự chế. Đỉnh điểm, ngày 23/10/2016, tại xã Đắk Ngo, huyện Tuy Đức, Đắk Nông) 3 cán bộ bảo vệ rừng (thuộc Công ty TNHH Long Sơn) đã bị người dân địa phương sử dụng súng tự chế bắn tử vong, 14 người khác bị thương phải nhập viện cấp cứu. Do đó, việc kiểm soát, thu hồi súng đạn được các địa phương nhanh chóng triển khai, đặc biệt trong dịp Tết Nguyên đán.
Trước đây, huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh là địa bàn phức tạp về nạn sử dụng trái phép các loại vũ khí, vật liệu nổ. Có nhiều vụ sử dụng súng tự chế đi săn thú rừng bắn nhầm người gây hậu quả nghiêm trọng hoặc một số người dân sử dụng vũ khí, vật liệu nổ để giải quyết mâu thuẫn cá nhân dẫn đến chết người... Mỗi khẩu súng tự chế, người dân mua với giá từ 3 triệu đến 5 triệu đồng và giấu ở rẫy xa, rất ít khi mang về nhà cất giữ nên khó bị phát hiện.
Nhằm làm trong sạch địa bàn, hạn chế tối đa các đối tượng tội phạm sử dụng “hàng nóng” gây án, với chủ trương “Đến tận nhà, ra tận rẫy, cùng ăn, cùng ở với bà con” và qua công tác vận động quần chúng, nắm bắt địa bàn, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo, Đồn BP Sơn Hồng, BĐBP Hà Tĩnh đã xác định được những hộ dân có sử dụng, tàng trữ vũ khí trái phép và làm công tác vận động để bà con tự giác đến giao nộp. 5 năm qua, người dân trên địa bàn các xã biên giới của huyện Hương Sơn đã tự giác giao nộp hơn 100 khẩu súng tự chế các loại cùng hàng trăm viên đạn.
Ngày 1/1/2017, tại huyện Hương Sơn, lực lượng Công an, Quân sự, BĐBP tỉnh Hà Tĩnh đã tổ chức Hội nghị tăng cường thực hiện công tác quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, pháo và đèn trời. Năm 2016, huyện đã thu hồi 12 khẩu súng hơi, 52 khẩu súng tự chế, 16 đao, kiếm, 65 khẩu súng đồ chơi nguy hiểm bị cấm, 35 kích điện, 12 viên đạn thể thao, 35 viên đạn súng săn, 6kg thuốc nổ, 46 kíp mìn và trên 300kg pháo các loại. Đã khởi tố 3 vụ/7 bị can về buôn bán, vận chuyển pháo, xử lý hành chính 12 vụ/12 đối tượng. Hội nghị đã tiến hành ký cam kết không sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, pháo và đèn trời trước, trong và sau Tết Nguyên đán năm 2017, tổ chức ký cam kết cho 1.132 lượt hộ kinh doanh, buôn bán, 31.675 hộ dân, 20.625 học sinh tại 46 trường học.
Tại TP Hải Phòng, sau đợt ra quân vận động giao nộp vũ khí, vật liệu nổ do lực lượng Công an tổ chức vào cuối tháng 12/2016, đã thu được gần 400 khẩu súng săn, súng hơi tự chế, 105 khẩu súng bắn hơi cồn, 12 khẩu súng quân dụng, gần 200 viên đạn các loại, 3.390 dao, lê, kiếm các loại và hàng trăm công cụ hỗ trợ khác.
Trong khuôn khổ kế hoạch cao điểm tấn công trấn áp tội phạm dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Đinh Dậu 2017, tính đến ngày 11/1/2017, sau gần một tháng vận động người dân giao nộp vũ khí, huyện Nam Giang (tỉnh Quảng Nam) đã thu 180 khẩu súng tự chế. Đến ngày 14/12/2016, Công an tỉnh Bình Phước đã thu gom 19 súng tự chế, 98 súng bắn cồn, 3 súng kíp, 2 cây nỏ, 2 nòng súng tự chế, một thân súng K44, một máy kích điện, 24 dao và mã tấu các loại...
