Lo ngại Covid-19, tự chữa sốt xuất huyết
Thống kê của Bộ Y tế, từ đầu năm đến nay, cả nước có gần 32.000 người mắc sốt xuất huyết. Tuy giảm 55,4% so cùng kỳ năm 2019, nhưng gần đây, số ca mắc sốt xuất huyết có xu hướng gia tăng tại một số tỉnh, thành phố khu vực phía nam và miền Trung.
Đáng lo ngại là đang có hiện tượng nhiều bệnh nhân sợ bị lây nhiễm Covid-19 nên không đi chữa trị, tự mua thuốc uống và chỉ đến khi nguy kịch thì mới đến bệnh viện. Nhiều trường hợp biến chứng nặng do không điều trị kịp thời.
Ngày 3/9, thông tin từ Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội cho biết vừa tiếp nhận bệnh nhân 57 tuổi (trú quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) mắc bệnh sốt xuất huyết với tình trạng suy gan thận. Tại đây, các bác sĩ đã tiến hành lọc máu, hồi sức tích cực nhưng bệnh nhân không qua khỏi với chẩn đoán tử vong do sốc nhiễm khuẩn, rối loạn đông máu, sốc dengue và ngộ độc paracetamol. Trước đó, người này bị sốt 5 ngày và tự mua thuốc về uống chứ không đi thăm khám ở bệnh viện.
Tháng trước, tại Hà Nội, đã có ít nhất 2 ca sốt xuất huyết nhưng chỉ đến khi nguy kịch mới đến bệnh viện. Trong đó, Khoa Cấp cứu A9 Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận 1 ca sốt xuất huyết là thanh niên 17 tuổi trong tình trạng bị ngừng tim do sốc khi truyền dịch tại nhà.
Bệnh nhân được chẩn đoán mắc sốt xuất huyết nhưng mẹ làm hộ lý tại một bệnh viện của Hà Nội nên đã cho con truyền dịch tại nhà, không vào viện điều trị vì sợ nguy cơ lây nhiễm Covid-19. Khi đưa đến Khoa Cấp cứu, bệnh nhân đã bị ngừng tim 30 phút. Dù rất nỗ lực nhưng bác sỹ đã không cứu chữa được.
Tại TP.HCM, Bệnh viện Quận 11 cũng tiếp nhận một bệnh nhân nữ 20 tuổi vào viện ngày thứ 4 của bệnh. Bệnh nhân sốt cao 3 ngày, tự mua thuốc uống không đỡ, khi vào viện đã có dấu hiệu xuất huyết nặng. Sau hơn một tuần điều trị, bệnh nhân hiện đã ổn định.
Trước đó, khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới tỉnh Khánh Hòa đã tiếp nhận, điều trị cho 3 trường hợp mắc sốt xuất huyết nặng, đều tự mua thuốc uống hoặc đến khám tại các phòng khám tư, đến khi bệnh nặng mới tới bệnh viện…
Từ các trường hợp trên, có thể thấy, ngoài tâm lý chủ quan, nhiều người còn ngại đến bệnh viện do dịch bệnh Covid-19. Việc chủ quan, tự ý mua thuốc điều trị sốt xuất huyết khiến người bệnh phải trả giá bằng cả sinh mạng bởi khi đến viện, sốt xuất huyết vào giai đoạn sốc nặng, biến chứng khiến bác sĩ bó tay.
Cảnh báo từ chuyên gia
Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết tính đến hết tháng 8/2020, riêng Hà Nội ghi nhận 1.360 ca mắc sốt xuất huyết, trong đó tuần gần nhất có 29 ca, trong khi cùng kỳ 2019 có đến trên 5.100 ca bệnh, trong tuần gần nhất của cùng kỳ có trên 860 ca mắc. Nhưng năm nay trong bối cảnh dịch Covid-19 kéo dài, có trường hợp sốt xuất huyết nhưng lại nghĩ bị Covid-19 hoặc sợ Covid-19 nên đến bệnh viện muộn hơn. Nguy cơ vì vậy cũng cao hơn.
Bác sĩ Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai khuyến cáo đa số bệnh nhân sốt xuất huyết thường tự khỏi trong vòng 7 ngày, tuy nhiên khoảng 5% bệnh nhân sẽ có biểu hiện nặng như chảy máu hoặc thoát huyết tương, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ có nguy cơ gây tử vong.
Theo bác sĩ, bệnh sốt xuất huyết nhẹ, không có dấu hiệu cảnh báo có thể điều trị tại nhà, tuy nhiên người bệnh cần đi khám để được bác sĩ chẩn đoán, phân loại đúng mức độ bệnh và chỉ định điều trị nội trú hay ngoại trú. Người bệnh tuyệt đối không được tự uống thuốc điều trị, truyền dịch khi chưa được thăm khám, phân loại mức độ bệnh.
Bệnh sốt xuất huyết có biểu hiện sốt kéo dài từ 3-5 ngày, trở nặng khi hết sốt nên có những người mắc bệnh, uống thuốc sẽ “lướt” qua giai đoạn sốt và sau đó sẽ rơi vào giai đoạn nặng, khó cứu chữa. Ngoài ra, người bệnh cũng không nên tự ý truyền dịch tại nhà vì có thể bị phù phổi cấp, suy tim nặng dẫn đến tử vong do không có đủ phương tiện và đội ngũ cấp cứu kịp thời.
Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật - Sở Y tế Hà Nội Khổng Minh Tuấn đề nghị, các địa phương tăng cường giám sát, phát hiện sớm các trường hợp nghi mắc sốt xuất huyết tại cộng đồng. Đặc biệt, để tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra, phòng y tế các quận, huyện, thị xã phải quản lý, quán triệt các cơ sở y tế tư nhân tuyệt đối không giữ bệnh nhân sốt xuất huyết truyền dịch tại cơ sở hoặc đưa về nhà.
Hiện dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, nhưng số ca mắc sốt xuất huyết cũng đang gia tăng, nguy cơ “dịch chồng dịch”. Nhưng theo các bác sĩ, hiện nay các cơ sở y tế đã tổ chức khám sàng lọc và tổ chức các quy trình tách biệt bệnh nhân khám thông thường và bệnh nhân có triệu chứng hô hấp. Vì thế, người dân không nên vì sợ bị lây Covid-19 mà tự điều trị sốt xuất huyết tại nhà dẫn đến nguy cơ tử vong.
Đỉnh dịch sốt xuất huyết đang đến gần
Theo Cục Y tế dự phòng, các tỉnh thành như Phú Yên, Khánh Hòa, Bình Dương, Bến Tre, Đồng Nai, TP.HCM số mắc sốt xuất huyết trong những tuần gần đây có gia tăng hơn thời gian trước đó, đặc biệt tại Phú Yên, số mắc đã tăng 33%.
Ngoài lý do hiện đang trong mùa dịch Covid-19, số mắc còn có thể tăng trong thời gian từ nay đến tháng 11, đặc biệt là tại miền Bắc đỉnh dịch thông thường vào tháng 11 hằng năm. Giai đoạn cao điểm của bệnh sốt xuất huyết tại TP.HCM thường từ cuối tháng 7 đến hết tháng 1 năm sau với đỉnh dịch có thể xuất hiện trong tháng 11 và 12. Dự báo trong những tuần sắp tới, số ca bệnh sốt xuất huyết hàng tuần sẽ tiếp tục tăng theo mùa.
Những năm gần đây do yếu tố thời tiết, môi trường, biến đổi khí hậu, yếu tố mùa dịch, chu kỳ dịch sốt xuất huyết đã không còn rõ ràng. Trước đây chu kỳ dịch sốt xuất huyết thông thường là 5 năm/lần dịch lớn, nhưng gần đây có những dấu hiệu cho thấy khác hơn, chu kỳ năm nay dịch giảm thì năm sau dịch sẽ gia tăng.
Với dự báo đỉnh dịch đang đến gần, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo người dân sớm ngừa dịch thông qua các biện pháp dễ thực hiện, tại gia đình và khu vực lân cận như diệt lăng quăng, diệt muỗi, ngủ màn, loại bỏ các dụng cụ phế thải có chứa nước.
Thời gian tới, dự báo thời tiết nắng mưa thất thường, là điều kiện thuận lợi để muỗi truyền bệnh sinh sôi, phát triển. Do đó, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Hoàng Đức Hạnh cho rằng, việc phòng, chống sốt xuất huyết cũng giống như phòng, chống dịch Covid-19, cần huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, trong đó sự đồng thuận và phối hợp của người dân là rất quan trọng.
Đồng thời, chính quyền địa phương cần triển khai đồng bộ, quyết liệt công tác vệ sinh môi trường, thu gom phế liệu, phế thải…, không để muỗi sinh sản và phát triển; kiện toàn lại đội xung kích diệt bọ gậy, giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh hằng ngày, hằng tuần.