[links()]Kỳ 2: Khó cưỡng lời mời với mức lương hấp dẫn từ các nhà thầu
Cuộc cải cách tình báo kéo dài nhiều năm đã cho thấy một CIA không sẵn sàng trước những biến cố sau vụ tấn công 11/9. Từ năm 1990 đến năm 1996, Quốc hội Mỹ hàng năm đều cắt giảm ngân sách dành cho hoạt động tình báo và từ năm 1996 đến năm 2000 thì giữ nguyên. Rồi bỗng nhiên xuất hiện nhu cầu về thông tin tình báo có giá hơn trước…
|
|
| Vụ tấn công 11/9/2001. |
“Tư” trả cấp đôi “công”
Khi có nhu cầu, CIA cần phải có thêm nhiều bộ phận hơn: Cần nhân viên hoạt động tại Afghanistan , cần những người giỏi nhiều thứ tiếng, cần các nhà thẩm vấn. Và nhiều người kết luận rằng CIA cần thiết có sự hỗ trợ của các nhà thầu.
Richard “Hollis” Helms - một điệp viên làm việc cho CIA gần 30 năm cho tới tháng 10/1999, trong đó có tới 12 năm hoạt động ở nước ngoài với nhiều cương vị khác khau ở Trung Đông, Nam Á và cũng từng là cựu lãnh đạo Ban châu Âu của CIA - đã thành lập Abraxas Corp ngay sau vụ tấn công 11/9/2001. Helms xác định các lĩnh vực mà CIA cần giúp đỡ nhiều nhất và bắt đầu tích cực tuyển dụng các chuyên gia tình báo đương chức hoặc đã nghỉ hưu làm việc cho mình.
Các chuyên gia này bao gồm các nhà phân tích bậc trung từ cơ quan tình báo. Nhưng cũng có những chuyên gia kỳ cựu như Rod Smith - cựu lãnh đạo Đơn vị Chiến dịch Đặc biệt của CIA, và Fred Turco - một trong những kiến trúc sư của Trung tâm chống khủng bố CIA và là cựu chỉ huy các chiến dịch ngoài nước. Meredith Woodruff - một trong những nữ điệp viên cao cấp nhất của CIA - cũng đầu quân cho Abraxas năm 2006.
“Hollis là một nhân vật tài giỏi; ông ta nhận thấy có một thị trường khổng lồ trong lĩnh vực đó để khai thác. Ông ta thuê rất nhiều nhân viên của CIA và sẵn sàng trả lương cao gấp đôi mức lương mà CIA trả cho những người làm việc cho mình. Ông ta là người đầu tiên tạo nên làn sóng điệp viên làm việc cho các công ty tư nhân” - một “cựu tiền trạm” (thuật ngữ dùng cho quan chức hàng đầu của CIA tại đại sứ quán Mỹ) nói.
Barry McManus - một nhân vật kỳ cựu khác của CIA - là một trong số những người thấy rõ lời hứa hẹn của Abraxas. McManus đã cống hiến toàn bộ sự nghiệp của mình cho CIA, ngoại trừ một vài năm làm việc trong lực lượng cảnh sát D.C. Ông bắt đầu từ công việc của một vệ sĩ cho Giám đốc CIA William J.Casey, sau đó leo qua các cấp bậc khác nhau và cuối cùng làm việc tại hơn 130 quốc gia. Tới năm 1993, ông đã trở thành người đứng đầu các hoạt động giám định và thẩm vấn của CIA, phụ trách việc thẩm vấn các nghi phạm khủng cố cấp cao và các nghi phạm khác.
Nhưng khi 50 tuổi vào năm 2003 và thấy mình đủ điều kiện để nghỉ hưu, McManus đã nhận ra bản thân muốn làm cái gì khác. Hiện nay, McManus là Phó Chủ tịch phụ trách huấn luyện và đào tạo cho Abraxas. Ông tiêu tốn nhiều thời gian cho việc huấn luyện những người khác trong công tác thực thi pháp luật và trong thế giới tình báo. Trong số các hợp đồng của ông, có hợp đồng với Trung tâm Huấn luyện Thực thi Pháp luật Liên bang – trung tâm thuê ông giảng dạy cho các khóa học kéo dài 4 ngày về những vấn đề liên quan tới khủng bố.
Theo các tài liệu về ký kết hợp đồng với Chính phủ, chỉ trong vòng 4 ngày năm 2006, McManus đã kiếm được 40.000USD cho việc chủ trì một cuộc hội thảo dành cho các nhân viên di trú nhằm “phát hiện trò lừa bịp và gợi ý các câu trả lời”. Một năm sau đó, ông đã ký một hợp đồng trị giá 238.000USD để thực hiện các bài nói chuyện với khách mời. Sau đó, ông còn ký nhiều hợp đồng nữa. McManus cho biết, ông được trả công xứng đáng cho công việc của mình tại Abraxas. Sau khi rời CIA, một trong những thứ ông mua sắm được đầu tiên là một chiếc Maserati GranTurismo màu đen có giá 160.000 USD.
Helms - người sáng lập Abraxas - đã từ chối trả lời phỏng vấn. Năm 2009, công ty tư nhân của ông đã có tới 470 nhân viên với doanh thu hàng năm 90 triệu USD. Năm ngoái, Cubic – một nhà thầu quốc phòng khác – đã mua lại Abraxas với giá 124 triệu USD.
Nhu cầu ngày càng tăng
Nhiều cựu quan chức CIA cho biết họ rất ngạc nhiên về giá trị của mình trong lĩnh vực tư nhân. Thậm chí, một số người còn ngạc nhiên về việc các công ty tư nhân sẵn sàng thuê tất cả các quan chức tình báo làm việc cho họ.
Tại một hội nghị do Viện Quản lý Số học tổ chức năm 2009, John Sano – nguyên Phó Giám đốc Cơ quan Bí mật Quốc gia và hiện là Giám đốc phát triển kinh doanh của Cisco - đã khiến cả khán phòng cười vang về câu chuyện xuất thân của ông. “Hãy để tôi kể cho các bạn nghe về chuyên môn công nghệ của tôi: Tôi không có gì - Sano nói trước hội nghị được tổ chức tại Tòa nhà Ronald Reagan ở Washington - Tôi chỉ tìm cách để cây bút này viết được. Chuyên môn của tôi chỉ giới hạn như vậy thôi”. Thực tế, Sano - một nhân vật từng làm việc cho CIA 28 năm - đã làm rất nhiều việc cho Cisco.
Câu chuyện tương tự cũng được nhiều cựu điệp viên khác của CIA kể ra. Một quan chức cao cấp có kinh nghiệm của CIA có thể biết người nào thích hợp với nhiệm vụ nào. Họ cũng biết thế giới tình báo hoạt động ra sao. “Nếu bạn làm việc trên tầng 7 của CIA, bạn có một cái nhìn bao quát ra thế giới, từ Marrakesh tới Bangladesh - một cựu sĩ quan nói - Những kiến thức đó là vô giá đối với các công ty làm việc ở tầm quốc tế”.
(Còn nữa)
Thủy Thu (Theo Washington Post)