Chiều 13/9, Ủy ban Thường vụ (UBTV) QH tiếp tục Phiên họp thứ 3, cho ý kiến đối với Báo cáo của Chính phủ về tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của QH.
Bộ Tư pháp đã kiểm tra theo thẩm quyền 3.393 văn bản
Trình bày Báo cáo (rút gọn) của Chính phủ về tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của QH, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục tăng cường chỉ đạo công tác triển khai thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh, ban hành văn bản quy định chi tiết; rà soát, đề xuất phương án giải quyết các mâu thuẫn, chồng chéo của các luật, pháp lệnh gây khó khăn cho đầu tư, sản xuất, kinh doanh và đời sống xã hội, giải quyết những vấn đề mới phát sinh trong công tác phòng, chống dịch COVID-19.
Các Bộ trưởng đã tập trung chỉ đạo sâu sát hơn, thường xuyên quán triệt, đôn đốc công tác này. Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ quyết liệt hơn trong theo dõi, đôn đốc thực hiện.
Nổi bật, công tác xây dựng luật, pháp lệnh để triển khai thi hành Hiến pháp tiếp tục được quan tâm thực hiện. Trên cơ sở đề nghị của Chính phủ, QH đã xem xét, thông qua các đạo luật quan trọng, liên quan trực tiếp đến tổ chức, hoạt động của bộ máy nhà nước; bảo đảm quyền con người, quyền công dân; hoàn thiện pháp luật về kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh.
 |
Toàn cảnh Phiên họp chiều 13/9. |
Trong xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết, từ ngày 1/10/2020 đến ngày 26/8/2021, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ có nhiệm vụ xây dựng, ban hành 99 văn bản quy định chi tiết; đến nay, đã ban hành 91/99 văn bản.
Cũng tính từ tháng 10/2020 đến tháng 7/2021, Bộ Tư pháp đã kiểm tra theo thẩm quyền 3.393 văn bản, phát hiện và có kết luận, kiến nghị xử lý đối với 69 văn bản trái pháp luật về thẩm quyền, nội dung, 5 văn bản không phải là văn bản quy phạm pháp luật nhưng có chứa quy phạm pháp luật. Trong số văn bản trái pháp luật đã phát hiện, không có văn bản quy định chi tiết.
Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế, bất cập. Vì vậy, Chính phủ đề nghị QH, UBTVQH và các cơ quan của QH: Xây dựng, ban hành Nghị quyết của QH về định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ QH khóa XV, trong đó ưu tiên các dự án thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, nhất là văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, các dự án hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường và thúc đẩy hội nhập quốc tế.
Xác định và bổ sung nguồn kinh phí cho công tác xây dựng pháp luật và thi hành pháp luật. Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của QH, đại biểu QH tăng cường phối hợp với Chính phủ ngay từ giai đoạn đầu trong công tác xây dựng pháp luật.
Phải chỉ rõ cơ quan nào ban hành văn bản sai
Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật (UBPL) Hoàng Thanh Tùng cho biết, Thường trực UBPL tán thành với đánh giá của Chính phủ về kết quả tích cực đã đạt được trong công tác triển khai thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết của QH, UBTVQH năm 2021 được nêu trong Báo cáo của Chính phủ. Bên cạnh đó, Thường trực UBPL đề nghị Chính phủ làm rõ một số nội dung liên quan đến công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; tập huấn và hướng dẫn áp dụng pháp luật; công tác thẩm định, kiểm soát thủ tục hành chính và kiểm tra, rà soát văn bản quy phạm pháp luật…
Thường trực UBPL cũng nhận thấy, số văn bản quy định chi tiết “nợ đọng” có xu hướng giảm dần qua các năm và giảm tích cực hơn so với năm 2020 là 20 văn bản. Tuy nhiên, tình trạng chậm, nợ ban hành văn bản quy định chi tiết vẫn chưa được khắc phục triệt để; vấn đề xem xét xử lý trách nhiệm người đứng đầu cơ quan để xảy ra chậm trễ trong việc triển khai thi hành, ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành chưa nghiêm túc…
Thường trực UBPL đề nghị Chính phủ khẩn trương chỉ đạo rà soát, tổng kết các quy định có liên quan đến công tác phòng, chống dịch, công tác khám bệnh, chữa bệnh để kịp thời sửa đổi, bổ sung theo thẩm quyền hoặc đề nghị QH, UBTVQH xem xét, quyết định việc sửa đổi, bổ sung theo yêu cầu trong Nghị quyết số 30/2021/QH15 của QH.
Góp ý về nội dung này, Chủ tịch QH Vương Đình Huệ dẫn lại con số văn bản đã kết luận là trái pháp luật để từ đó cần phải đánh giá tác hại, hậu quả của việc ban hành văn bản sai, xử lý trách nhiệm như thế nào, sửa sai ra sao. Bởi thực tế hiện nay mới chỉ nhắc nhở, làm căn cứ lấy tín nhiệm thì chưa đủ để đáp ứng yêu cầu tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa. Song song với đó, phải chỉ rõ cơ quan nào ban hành văn bản sai, đồng thời biểu dương cụ thể cơ quan nào làm tốt việc ban hành văn bản quy định chi tiết.
Đặc biệt, Chủ tịch QH cũng đề nghị tính toán thêm cách khắc phục trong ban hành các thông tư của các bộ, ngành để thực hiện các Nghị quyết của QH, Trung ương liên quan đến điều chỉnh giá dịch vụ công (như dịch vụ y tế, giáo dục) mà theo quy định phải ban hành trước 45 ngày mới có hiệu lực. Tuy nhiên có tình trạng là các bộ, ngành không chủ động trong việc xây dựng thông tư, cứ “nước đến chân mới nhảy” thì cần phải có biện pháp chấn chỉnh, đảm bảo hệ thống pháp luật hiệu lực, minh bạch, rõ ràng.
Thường trực UBPL đề nghị Chính phủ chỉ đạo ban hành đầy đủ, kịp thời các văn bản quy định chi tiết 5 luật sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2022 và các dự án luật thuộc Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021, 2022, chuẩn bị các điều kiện cần thiết để khi Luật có hiệu lực được thực thi nghiêm túc. Đối với các văn bản quy định chi tiết còn nợ đọng, đề nghị chỉ đạo các cơ quan liên quan khẩn trương ban hành theo thẩm quyền hoặc soạn thảo trình Chính phủ ban hành.
