Theo TS Lê Văn Hỷ - Tổng Biên tập Tạp chí Vietnam Logistics Review, thị trường logistics ở Việt Nam được đánh giá năng động và đang phát triển rất nhanh. Logistics hàng không cũng nằm trong xu hướng đó. So với các phương thức vận chuyển khác, hàng không có ưu điểm về mặt tốc độ và thời gian khi có thể giao hàng đến tay người nhận trên khắp thế giới trong vòng 2-3 ngày.
Đủ điều kiện trở thành trung tâm Air Cargo
Hiệp định Thương mại tự do và Hiệp định Bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu (EVFTA và IPA) đã được ký vào ngày 30/6/2019. Gần 100% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU sẽ được xóa bỏ thuế nhập khẩu sau một lộ trình ngắn.
Cho đến nay, đây là mức cam kết cao nhất mà một đối tác dành cho Việt Nam trong các hiệp định FTA đã được ký kết. Lợi ích này đặc biệt có ý nghĩa khi EU liên tục là một trong hai thị trường xuất khẩu lớn nhất của ta hiện nay. Điều này đã giúp Việt Nam một lần nữa khẳng định vị trí chiến lược trên chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu.
Theo ông Đỗ Xuân Quang, Phó TGĐ Vietjet Air, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam, hiện Việt Nam có đầy đủ các điều kiện để trở thành trung tâm Air Cargo, từ tiềm năng của ngành, cơ hội từ thị trường buôn bán, tăng trưởng trên 20%/năm.
Điều này lý giải vì sao các “ông lớn” gia tăng đầu tư tại Việt Nam. Mặc dù đang chiếm 88% thị phần logistics Việt Nam nhưng các “tay chơi” ngoại trong lĩnh vực chuyển phát nhanh như UPS, Fedex, DHL, Cathay Cargo, Airbrigde Cargo vẫn không ngừng đầu tư thêm. Đại dịch Covid-19 hơn hai năm qua đã góp phần thay đổi “cấu trúc” logistics toàn cầu.
 |
Tỷ phú Johnathan Hạnh Nguyễn. |
FedEx Express muốn đầu tư dự án về kho bãi giao nhận hàng hóa trong sân bay Long Thành. DHL Express dự định đầu tư 750 triệu Euro vào châu Á - Thái Bình Dương. DHL Express hiện có 23 máy bay chuyên dụng trong đội bay châu Á - Thái Bình Dương và khai thác khoảng 1.040 chuyến bay/ngày. Trên phạm vi toàn cầu, DHL Express đã tăng đáng kể số lượng các chuyến bay hàng ngày. Trong đó 4 máy bay thân rộng Boeing 777F mới được đưa vào phục vụ trong năm nay và 2 chiếc nữa dự kiến được giao vào 12/2021. Sáu máy bay bổ sung này sẽ cho phép DHL Express thực hiện thêm hơn 3.000 chuyến bay liên lục địa mỗi năm.
Các hãng Air Cargo quốc tế như UPS, Fedex, DHL, Cathay Cargo, Airbrigde Cargo đang là những “tay chơi” nặng ký mà doanh nghiệp (DN) Việt Nam khó có thể địch nổi.
Thị trường vận tải hàng hóa hàng không Việt Nam, ngoài 4 hãng hàng không Vietnam Airlines, VietJet Air, Jetstar Pacific Airlines & VASCO còn có sự tham gia khai thác của 68 hãng hàng không quốc tế đến từ 25 quốc gia/vùng lãnh thổ. Điều lưu ý là “thị phần” của hàng không trong nước chỉ chiếm khoảng 12%, còn lại thuộc về hãng hàng không nước ngoài. Việc đầu tư mạnh tay của các “ông lớn” khiến thị phần của những DN logistics trong nước ngày càng teo tóp. Vấn đề đặt ra với các DN trong nước là làm sao “chia” lại được “miếng bánh” thị phần?
Giới chuyên môn cho rằng, công nghệ logistics của Việt Nam đi chậm hơn so với thế giới 20 năm. Chi phí vận chuyển hàng hóa luôn cao hơn nhiều so với thế giới, làm giảm sức cạnh tranh; kho hàng, bến bãi, giao thông kết nối, thủ tục hành chính, công nghệ thông tin, thời gian nằm bãi lâu, đẩy chi phí lên cao và giảm chất lượng hàng hóa.
Lẽ nào tiếp tục để tuột cơ hội?
Đại dịch Covid-19 thúc đẩy mạnh mẽ thị trường mua sắm online, nhưng vì không có chuỗi logistics chuyên nghiệp nên Việt Nam đã đánh mất nhiều cơ hội. Các hãng hàng không tận dụng máy bay thương mại để vận chuyển hàng hóa, nhưng do không có thiết kế phù hợp, không đúng quy định bảo hiểm nên chỉ có thể vận chuyển ở mức rất hạn chế.
Thực trạng này chính là lý do lớn nhất thôi thúc Tập đoàn IPPG vào cuộc, đề xuất đầu tư dự án thành lập Hãng hàng không IPP Air Cargo. “Tân binh” này tự tin rằng, nếu đề án sớm được chấp thuận, IPP Air Cargo sẽ nhanh chóng chiếm tới 38% thị phần.
Với số vốn đầu tư 100 triệu USD, theo tính toán, nếu được cấp phép, trong năm đầu tiên đi vào hoạt động, IPP Air Cargo sẽ khai thác 5 tàu bay hàng hóa, sau đó tăng lên 7 chiếc vào năm thứ hai và 10 chiếc vào năm thứ ba. Hãng lên kế hoạch vận chuyển khoảng 115.000 tấn hàng hóa, đạt doanh thu 71 triệu USD. IPP Air Cargo dự kiến bắt đầu có lãi từ năm thứ 4 kể từ khi cất cánh chuyến bay đầu tiên.
Xin nhớ, hiện Việt Nam chưa có hãng hàng không hàng hóa chuyên biệt được cấp giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng không. Thực tế, hàng hóa vận chuyển đường hàng không chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng trọng lượng hàng vận chuyển quốc tế (chưa đến 0,5%), nhưng lại chiếm khoảng 30% giá trị xuất nhập khẩu cả nước.
Động thái của IPPG cho thấy tham vọng giành lại “sân chơi” Air Cargo. Điều đặc biệt ấn tượng là tỷ phú Johnathan Hạnh Nguyễn, Chủ tịch IPPG khẳng định Hãng IPP Air Cargo không cạnh tranh với các DN logistics Việt Nam, không lấn sân cạnh tranh vận chuyển hành khách với 4 hãng hàng không trong nước hiện nay.
Ông Johnathan Hạnh Nguyễn cũng tiết lộ đã âm thầm chuẩn bị đầy đủ từ nhân lực đến vật lực hơn năm qua, không chỉ phục vụ việc thành lập IPP Air Cargo mà còn xây dựng chuỗi liên hoàn trung tâm logistics bao gồm Công ty Bellazio Logistics - cung cấp giải pháp công nghệ thông minh, hiện đại nhất để quản lý kho hàng...
Đó là chiến lược dài hơi, đúng đắn, rõ ràng thể hiện năng lực và quyết tâm lớn.
(Còn tiếp)
