Để HĐND thực sự là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương

Sáng 21/2, tại Hà Nội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, đã diễn ra Hội nghị tổng kết công tác Hội đồng nhân dân (HĐND) các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khu vực phía Bắc năm 2021 và triển khai kế hoạch công tác năm 2022.

Đây là lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) tổ chức tổng kết hoạt động của HĐND nhằm tăng cường sự chỉ đạo và trách nhiệm giám sát, đồng thời hướng dẫn đối với hoạt động của HĐND.

Hoàn thành tốt nhiệm vụ trong diễn biến phức tạp của dịch COVID-19

Báo cáo tại Hội nghị cho biết, năm 2021, mặc dù dịch bệnh COVID-19 có những diễn biến phức tạp, nhưng HĐND với sự đoàn kết, thống nhất, nỗ lực phấn đấu đã hoàn thành tốt nhiệm vụ, quyền hạn được giao theo kế hoạch công tác năm.

Hoạt động của HĐND đạt được kết quả khá toàn diện trên nhiều mặt: phối hợp tốt với UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, thành phố vừa phòng, chống dịch, vừa đảm bảo phát triển kinh tế, an sinh xã hội; hoạt động giám sát chuyên đề có trọng tâm, trọng điểm bám sát nghị quyết của HĐND tỉnh, thành phố phương thức giám sát theo hướng gọn về thành phần, tăng cường hoạt động khảo sát trước khi tổ chức giám sát… Hoạt động của Tổ đại biểu HĐND, đại biểu HĐND đảm bảo đúng chức năng, nhiệm vụ và có tính chủ động, linh hoạt hơn.

Quang cảnh Hội nghị.

Bên cạnh những kết quả đạt được, theo báo cáo từ các địa phương, hoạt động của HĐND vẫn còn một số tồn tại hạn chế chủ yếu. Chẳng hạn, vẫn còn tình trạng gửi tài liệu dự thảo báo cáo, nghị quyết do UBND chuẩn bị đến Thường trực và các Ban của HĐND chậm nên ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo thẩm tra của các Ban; hoạt động chất vấn ở một số nơi vẫn còn hình thức; hiệu quả của công tác giám sát chưa cao, trong đó giám sát chuyên đề, hoạt động tái giám sát còn ít; việc đôn đốc, theo dõi kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiến nghị cử tri của một số địa phương có lúc, có nơi còn chậm, chủ yếu là chuyển đơn…

Khẳng định rõ nét hơn vị trí, vai trò của HĐND trong thực tiễn

Trong năm 2022, HĐND các cấp sẽ tiếp tục đổi mới về phương thức, cách thức tổ chức hoạt động, nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND trên cơ sở cụ thể hóa Nghị quyết đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết Quốc hội, Chính phủ, Nghị quyết đảng bộ tỉnh, thành phố và pháp luật của nhà nước, HĐND triển khai có hiệu quả việc “nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp, nhiệm kỳ 2021-2026” để HĐND thực sự là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân địa phương và cơ quan nhà nước cấp trên.

HĐND các cấp chủ động xây dựng kế hoạch hoạt động 5 năm, hằng năm, nhất là định hướng chương trình xây dựng Nghị quyết của HĐND trong nhiệm kỳ, trên cơ sở đó ban hành Nghị quyết về chương trình xây dựng nghị quyết và giám sát hằng năm; đề xuất với cấp ủy các nhiệm vụ, giải pháp, góp phần quyết định vào sự phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân, góp phần xây dựng hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh trong nhiệm kỳ và nhiều năm tiếp theo, khẳng định rõ nét hơn vị trí, vai trò của HĐND trong thực tiễn.

Về một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu, đối với UBTVQH, căn cứ các chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước, Quốc hội, UBTVQH tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách; tăng cường công tác hướng dẫn, giám sát, bảo đảm các điều kiện hoạt động của HĐND; tăng cường mối quan hệ phối hợp giữa các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội với HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND.

Đối với HĐND cấp tỉnh, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với HĐND; tiếp tục nâng cao chất lượng kỳ họp của HĐND các cấp; tiếp tục nâng cao vai trò của Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, các Tổ đại biểu HĐND, đại biểu HĐND; cần tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền và ứng dụng công nghệ thông tin vào việc phục vụ hoạt động của HĐND: thực hiện các “kỳ họp, phiên họp không giấy”; rà soát và hoàn thiện Quy chế phối hợp giữa Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội với HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, đại biểu HĐND – UBND – Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, thành phố.

Nghiên cứu đổi mới việc tổ chức hội nghị HĐND

Đánh giá cao hoạt động của HĐND tỉnh, thành phố năm 2021, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chỉ ra, hoạt động của HĐND vẫn còn một số tồn tại, hạn chế nên lưu ý, nhấn mạnh và làm rõ thêm một số nhiệm vụ và các giải pháp công tác năm 2022 của HĐND tỉnh, thành phố.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại Hội nghị.

Trong đó, tiếp tục quán triệt, thấm nhuần chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND, Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND được quy định tại luật tổ chức chính quyền địa phương số 77/2015/QH13, được sửa đổi, bổ sung theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật tổ chức Chính phủ và Luật tổ chức chính quyền địa phương, nhất là đối với các đại biểu mới tham gia lần đầu là đại biểu HĐND.

Rà soát, xây dựng hoặc hoàn thiện và tổ chức thực hiện Đề án tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng kỳ họp HĐND, chất lượng hoạt động của Thường trực HĐND, các Ban HĐND, các Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND để thực hiện tốt nhất nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND tỉnh, thành phố. Việc đổi mới, nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND phải bám sát chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc và Đại hội Đảng bộ tỉnh, thành phố.

Đồng thời, kịp thời ban hành các Nghị quyết để tổ chức thực hiện và giám sát việc tổ chức thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về phát triển kinh tế - xã hội, tài chính - ngân sách, đầu tư công năm 2022, các chương trình mục tiêu quốc gia. Đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền và ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ hoạt động của HĐND.

Tiếp tục rà soát, hoàn thiện và tổ chức thực hiện tốt quy chế phối hợp giữa Đoàn đại biểu Quốc hội với HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, với UBND và MTTQVN tỉnh, thành phố để phát huy hiệu quả từng cơ quan, tổ chức. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, thường trực cấp ủy đối với tổ chức hoạt động của HĐND.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị UBTVQH tiếp tục làm rõ nội hàm, hoàn thiện các văn bản hướng dẫn và giám sát hoạt động của HĐND; nghiên cứu đổi mới việc tổ chức hội nghị HĐND theo khối tỉnh, thành phố; tăng cường tổ chức hội thảo, tọa đàm, trao đổi kinh nghiệm hoạt động của HĐND tỉnh, thành phố theo các chuyên đề...