Trước khi các ĐB bước vào phiên thảo luận tại tổ, Quốc hội đã nghe Tờ trình của Chính phủ về Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư sân bay Long Thành.
Theo báo cáo này, tổng cộng có khoảng 4.864 hộ gia đình với gần 16.000 nhân khẩu và 26 tổ chức sử dụng đất sẽ bị ảnh hưởng khi thực hiện dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Tổng mức giải phóng mặt bằng cho dự án này là hơn 23.000 tỉ đồng (trên 1 tỉ USD). Trong đó, 18.000 tỉ đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; hơn 4.000 tỉ xây dựng khu tái định cư. Ngoài ra, gần 480 tỉ đồng dùng để tái lập hạ tầng ngoài ranh giới cảng hàng không và 388 tỉ đồng đào tạo nghề, giải quyết việc làm, ổn định cuộc sống người dân.
Về nguồn và cơ cấu vốn: Ngân sách Trung ương gần 22.000 tỉ đồng, chiếm 95% tổng mức đầu tư. Trung ương cũng ứng nốt hơn 1.100 tỉ đồng (chiếm 5%) còn lại, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai có trách nhiệm hoàn trả ngân sách theo quy định.
Một trong những vấn đề đượccác ĐB quan tâm nhất là câu chuyện tái định cư cho người dân. Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân băn khoăn việc tái định cư cho hộ dân tới 250 - 350 m2. "Dân được đền bù 300 triệu đồng mà suất đất tối thiểu 500 triệu đồng thì hộ nghèo lấy đâu ra 200 triệu đồng nữa? Cái này nhà nước phải tính, chứ không thể để dân ra đường được".
Cũng lo lắng về phương án khả thi cho người tái định cư, ĐB Hoàng Thanh Tùng (Sóc Trăng)lo lắng người dân không thể mua được nhà tái định cư khi diện tích quá lớn, mà đa phần họ là các gia đình không khá giả.
ĐB Đàng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận) đề nghị QH cần lưu ý về cơ chế chính sách bồi thường tái định cư nếu như cơ chế hỗ trợ về đất và tái định cư không phù hợp với Luật Đất đai thì rất khó thực hiện. Bà cũng lo lắng về tiến độ dự án khi tháng 12-2018 người dân có thể bắt đầu xây dựng nhà tái định cư nhưng tháng 10-2019 mới hoàn thành hạ tầng kỹ thuật, xã hội thì làm sao người dân sống được?
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Như Khuê- TP. Hồ Chí Minh cũng lo lắng việc tái định cư cho người dân nhưng khi hạ tầng cơ sở tại khu vực ở mới chưa hoàn thiện. Hiện trạng của sân bay Tân Sơn Nhất hiện nay, theo đại biểu, là kinh nghiệm thực tiễn để có cái nhìn xa hơn khi triển khai Long Thành. Đại biểu nhấn mạnh, cần khẳng định trong dự án này tái định cư nhưng “ly nông không ly hương”. Bên cạnh đó, nguồn vốn thực hiện giải phóng mặt bằng, tái định cư là rất lớn, nếu không quản lý, khai thác tốt sẽ phát sinh đất bỏ hoang, đất tái chiếm cho thuê trái phép... làm biến dạng những mục tiêu ban đầu.
