Ghi âm khi nói chuyện điện thoại ở Mỹ, bạn có thể bị phạt tù

Ở Mỹ, pháp luật đặc biệt nghiêm khắc trong quy định về ghi âm hội thoại. Mấu chốt để có thể ghi âm hợp pháp nằm ở “sự ưng thuận” của người tham gia, tức là liệu một người có thể ghi âm mà không để đối phương biết?

Để trả lời câu hỏi này, trước tiên bạn cần xác định cuộc hội thoại có được bảo vệ bởi quyền riêng tư không? Giả sử địa điểm gặp mặt không diễn ra ở địa điểm riêng tư mà ở nơi công cộng thì cuộc hội thoại khó có thể nhận được sự bảo vệ từ pháp luật.

Trong trường hợp cuộc hội thoại được pháp luật bảo vệ, quy định của tiểu bang và liên bang lại có chút khác biệt. Điều 2511 tiết 18 về Luật hình sự của Bộ luật Liên bang 2016 chỉ yêu cầu sự ưng thuận đơn phương, tức người tham gia vào cuộc hội thoại có quyền ghi âm mà không cần sự đồng ý của những người còn lại. Nếu không phải người tham gia câu chuyện, một người chỉ có quyền ghi âm nếu ít nhất một bên tham gia biết được về việc ghi âm. Ngoài ra, luật còn quy định cấm ghi âm vì mục đích tội phạm.

Pháp luật tiểu bang đa dạng hơn. 38 trên 50 bang ở Mỹ có luật tương tự liên bang, cho phép ghi âm với sự ưng thuận đơn phương như Alabama, Alaska, Colorado, Tennessee, Texas,...

Ngược lại, 11 bang (California, Connecticut, Delaware,...) yêu cầu sự ưng thuận song phương, tức người ghi âm phải được sự đồng ý của tất cả các bên tham gia cuộc hội thoại.

Vậy sẽ áp dụng luật của nơi nào nếu các bên gọi điện cho nhau xuyên biên giới bang? Ví dụ người gọi ở New Jersey – bang ưng thuận đơn phương, còn người nghe ở Pennsylvania – bang ưng thuận song phương. Theo công ty luật Matthiesen Wickert & Lehrer, pháp luật được áp dụng thường là quy định của bang đặt thiết bị ghi âm.

Quy định về hình phạt cho hành vi nghe lén hoặc ghi âm cuộc hội thoại trái phép cũng khác nhau tùy từng bang. Luật ở Alabama quy định nghe lén trái phép sẽ bị phạt tù tối đa một năm và phạt tiền tối đa 6.000 USD. Bang South Dakota có mức phạt đặc biệt khắt khe, người bị kết tội có thể đối diện với án phạt lên tới 5 năm tù giam và 10.000 USD. Ngoài trách nhiệm hình sự, người vi phạm còn có thể phải chịu trách nhiệm dân sự nếu người chịu thiệt hại quyết định khởi kiện ra tòa án.

Vì luật pháp xung quanh việc ghi âm hội thoại ở Mỹ rất phức tạp, các công ty rất cẩn trọng trong hoạt động kinh doanh hàng ngày khi làm việc với khách hàng. Ví dụ, những dạng ghi âm hợp pháp mà nhà mạng điện thoại được phép thực hiện là thông báo việc ghi âm bằng văn bản hoặc lời nói trước khi nói chuyện hoặc tiếng “bíp” lặp đi lặp lại trong cuộc nói chuyện.

Ở Việt Nam, theo điều 159, Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi 2017 có quy định người nào nghe, ghi âm cuộc đàm thoại trái pháp luật, đã bị xử lý kỷ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 20.000.000 đến 50.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm.

Hiện tại chưa rõ quy định pháp luật Việt Nam cho phép ghi âm với sự ưng thuận đơn phương hay song phương. Trong trường hợp băng ghi âm làm chứng cứ trong vụ việc dân sự, ban cần phải xuất trình được văn bản xác nhận xuất xứ, theo quy định điều 95 Bộ luật Dân sự 2015.