Đây là chuyên án được Cục An ninh Kinh tế (ANKT) xác lập từ tháng 2/2017. Sau khi được lãnh đạo Tổng cục An ninh phê duyệt, Cục ANKT đã bắt tay vào việc thu thập tài liệu phá án. Quá trình trinh sát, Cục ANKT đã phát hiện nhiều đường dây hoạt động tại nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước; có sự tiếp tay của một số cán bộ thuộc Sở VHTT&DL các địa phương, tập trung nhiều nhất ở địa bàn Lào Cai và tỉnh Quảng Ninh.
Từ đó, Ban chuyên án đã quyết định tập trung vào đường dây do Nguyễn Thị Vân (SN 1981); Vũ Kim Oanh (SN 1984) và Doãn Thị Hồng Hạnh (SN 1984, đều là chuyên viên Phòng quản lý du lịch, Sở VHTT&DL Lào Cai, được giao trách nhiệm quản lý hồ sơ hướng dẫn viên (HDV), đề xuất việc cấp thẻ HDV, móc nối với đối tượng ngoài xã hội để sử dụng giáy tờ nghi giả, nộp hồ sơ xin cấp thẻ HDV với số lượng lớn.
Lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao này, những đối tượng trên đã trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hồ sơ, làm giả các văn bằng, chứng chỉ để hoàn thiện hồ sơ. Sau đó tiến hành thẩm định và cấp thẻ HDV du lịch quốc tế không đủ điều kiện với giá từ 10-70 triệu đồng, tuỳ từng trường hợp và từng thời điểm.
Cục ANKT đã làm việc và thu giữ hàng trăm hồ sơ hướng dẫn viên được cấp thẻ tại các Sở VHTT&DL gồm Lào Cai, Yên Bái, Bắc Giang, Hà Giang, Vĩnh Phúc, Điện Biên để phục vụ công tác điều tra.
Kết quả điều tra xác định, lãnh đạo và chuyên viên Sở VHTT&DL Lào Cai đã tiếp nhận hồ sơ, thẩm định, cấp thẻ trái quy định pháp luật cho hàng trăm trường hợp hồ sơ HDV du lịch không đủ điều kiện từ năm 2014 đến năm 2017, thu lời bất chính hàng tỷ đồng. Đồng thời, các chuyên viên của Sở VHTT&DL Lào Cai còn móc nối với các chuyên viên của Sở VHTT&DL của 6 tỉnh còn lại để thẩm định, cấp thẻ HDV du lịch quốc tế …
Quá trình đấu tranh, bước đầu xác định: Một bộ hồ sơ cấp thẻ HDV du lịch quốc tế bao gồm lý lịch cá nhân, bản sao chứng thực bằng tốt nghiệp đại học, bản sao chứng thực chứng chỉ nghiệp vụ hướng dẫn, chứng chỉ ngoại ngữ, ảnh chân dung. Nắm bắt được việc một số người muốn được cấp thẻ HDV du lịch quốc tế nhưng thiếu bằng đại học và chứng chỉ, đối tượng Vân, Oanh và Hạnh đã móc nối với đối tượng ngoài xã hội thu gom hồ sơ, tiền của những người có nhu cầu làm thẻ HDV rồi trực tiếp làm giả các bản photo bằng đại học, chứng chỉ và đem đi nhờ chứng thực.
Thủ đoạn làm giả giấy tờ hết sức tinh vi, các đối tượng đã sao lưu các bản photo bằng đại học, chứng chỉ trong máy tính cá nhân tại nhà hoặc cơ quan. Sau đó, soạn thảo thông tin của người xin cấp thẻ HDV lên máy tính và in, cắt, dán, chỉnh sửa vào bản photo bằng đại học, chứng chỉ phù hợp, đem đi photo lại các giấy tờ đã chỉnh sửa, tự mang hoặc đưa các đối tượng khác mang đi chứng thực tại UBND các xã, phường, thị trấn thuộc tỉnh Lào Cai, rồi đưa các giấy tờ đã chứng thực trên vào hoàn thiện hồ sơ rồi móc nối với lãnh đạo cấp trên, chuyên viên trong Sở VHTT&DL tỉnh Lào Cai và 6 Sở VHTT&DL khác để xin cấp thẻ.
Hiện Cơ quan ANĐT Bộ Công an phối hợp với Cục ANKT đang tiếp tục điều tra, mở rộng vụ án, làm rõ các đối tượng có liên quan.