Bạn đọc Hồng Lê (Long biên, Hà Nội) hỏi: Tại Luật Giao thông đường bộ năm 2008 không có quy định bắt buộc phải thắt dây an toàn cho người ngồi ghế sau của xe ô tô. Vậy tại sao ngày 20/02/2020 tôi lái xe có thắt dây an toàn, chở theo 01 người ngồi ghế sau vẫn bị cảnh sát giao thông dừng xe và xử phạt 900.000 đồng? Người ngồi trên xe cùng tôi cũng bị phạt 400.000 đồng. Trước đây vào tháng 11/2019, tôi có lái xe ô tô không thắt dây an toàn và bị phạt là 150.000 đồng. Xin hỏi, tôi bị phạt như trên có đúng với quy định hiện nay hay không?
Quy định về thắt dây an toàn cho người ngồi trên xe ô tô:
Liên quan đến việc thắt dây an toàn cho người ngồi trên xe ô tô, Cục Cảnh sát giao thông (CSGT) cho biết, tại khoản 2 Điều 9 Luật Giao thông đường bộ (GTĐB) năm 2008 quy định: Xe ô tô có trang bị dây an toàn thì người lái xe và người ngồi hàng ghế phía trước trong xe ô tô phải thắt dây an toàn.
Năm 2014, Việt Nam có tham gia Công ước quốc tế 1968 về GTĐB. Tại khoản 5 Điều 7 của Công ước quốc tế quy định: Người điều khiển và hành khách trên phương tiện cơ giới có ghế ngồi trang bị dây an toàn thì bắt buộc phải thắt dây an toàn, trừ trường hợp ngoại lệ theo pháp luật nội địa.
Với quy định này thì người điều khiển, hành khách ngồi trên xe bao gồm cả người ngồi ở hàng phía trước và người ngồi ở hàng ghế phía sau nếu tại vị trí ghế ngồi trang bị dây an toàn thì bắt buộc phải thắt dây an toàn.
Như vậy, đã có sự khác nhau giữa quy định về việc thắt dây an toàn khi ngồi trên xe ô tô trong Luật GTĐB năm 2008 và Công ước quốc tế 1968 về GTĐB.
Ngày 09/4/2016, Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam đã thông qua Luật Điều ước quốc tế (Luật số 108/2016/QH13) có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2016. Tại khoản 1 Điều 6 Luật Điều ước quốc tế quy định: Trường hợp văn bản quy phạm pháp luật và điều ước quốc tế mà nước CHXHCN Việt Nam là thành viên có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của Điều ước quốc tế đó, trừ Hiến pháp.
Do vậy, với quy định nêu trên của Luật Điều ước quốc tế thì quy định về việc thắt dây an toàn khi ngồi trên xe ô tô sẽ áp dụng theo quy định tại Công ước quốc tế 1968 về GTĐB.
Mức phạt không thắt dây an toàn
Về mức phạt khi không thắt dây an toàn, Cục CSGT cho biết, theo quy định của Nghị định số 46/2016/NĐ-CP thì người điều khiển, người ngồi trên xe ô tô (bao gồm cả người ngồi ở hàng ghế phía trước và người ngồi ở hàng ghế phía sau) nếu tại vị trí ghế ngồi có trang bị dây an toàn mà không thắt dây an toàn khi xe đang chạy thì sẽ bị xử phạt, áp dụng từ ngày 01/01/2018. Cụ thể, mức phạt là từ 100.000 đến 200.000 đồng.
Ngày 30/12/2019 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định 100/2019/NĐ-CP (có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2020) thay thế cho Nghị định 46/2016/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực GTĐB và đường sắt.
Theo đó, tại điểm p, điểm q khoản 3 Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định: Phạt tiền từ 800 nghìn đồng đến 1 triệu đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm: Không thắt dây an toàn khi điều khiển xe chạy trên đường; chở người trên xe ô tô không thắt dây an toàn (tại vị trí có trang bị dây an toàn).
Bên cạnh đó, tại khoản 5 Điều 11 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định: Phạt tiền từ 300 nghìn đồng đến 500 nghìn đồng đối với người được chở trên xe ô tô không thắt dây an toàn (tại vị trí có trang bị dây an toàn) khi xe đang chạỵ
Đối chiếu với quy định trên, nếu bạn điều khiển xe ô tô mà người ngồi trên xe không thắt dây an toàn (tại vị trí có trang bị dây an toàn) thì mức phạt như bạn hỏi trên là hoàn toàn đúng với quy định. Mức phạt được tính là trung bình cùng khung tiền phạt khi vi phạm không có tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ.
