Chia sẻ tại diễn đàn, ông Nguyễn Tiến Thỏa, Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam cho biết, Việt Nam bắt đầu CPH các doanh nghiệp cấp nước từ năm 2005, tới 2017-2018 đã có 101 doanh nghiệp CPH trong tổng số 111 doanh nghiệp cấp nước nhà nước, tỷ lệ bình quân vốn nhà nước còn 75%, đặc biệt xuất hiện công ty cấp nước tư nhân, nhà đầu tư nước ngoài tham gia một số công ty cổ phần.
“Tuy nhiên, tháng 8/2021, qua đánh giá thực tiễn và xét tính chất quan trọng của mặt hàng đặc biệt là nước sạch đối với sinh hoạt và sản xuất, Chính phủ tạm dừng thoái vốn tại các doanh nghiệp cấp nước và điều chỉnh là Nhà nước sẽ nắm giữ 50% vốn điều lệ trong lĩnh vực khai thác, sản xuất và cung cấp nước sạch”, ông Thỏa nói.
Ông Thỏa cho rằng, chính sách thiếu nhất quán, liên tục thay đổi trong nhiều năm đã tạo áp lực cho doanh nghiệp. Ông Thỏa đưa ra một số đề xuất về thể chế, công nghệ và vốn đầu tư, trong đó đề nghị nhà nước giữ sở hữu từ 30-35%, tối đa dưới 50%.
Tại điễn đàn, các diễn giả từ Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng đã đề cập đến điều kiện, năng lực của doanh nghiệp cấp nước cũng như định hướng xã hội hóa ngành nước Việt Nam.
Ông Đặng Công Khôi, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Giá Bộ Tài Chính, giới thiệu Thông tư 44 của Bộ Tài chính, có hiệu lực thi hành từ 5/8/2021 quy định khung giá, nguyên tắc, phương pháp xác định giá nước sạch sinh hoạt.
Đại diện Công ty Cổ phần Nước-Môi trường Bình Dương nêu thực tiễn trong hoạt động doanh nghiệp trước và sau CPH cùng như một số kiến nghị liên quan đến xây dựng chính sách và nhà đầu tư nước ngoài.
Phó Đại sứ Úc Mark Tattersall chia sẻ, ở Úc, trong những năm 90 của thế kỷ trước, ngành nước do chính phủ Úc sở hữu toàn bộ và vận hành, được trợ cấp hoàn toàn, hoạt động không hiệu quả, do đó không có năng lực xử lý những thái cực mới trong biến đổi khí hậu.
Sau nhiều cải cách lớn, đầu tư qui mô và nỗ lực giữa các bên, ngành nước của Úc đã trở nên mạnh mẽ, linh hoạt, hiệu quả, có trách nhiệm và hướng đến khách hàng hơn, dù còn nhiều thách thức đòi hỏi có chỉ đạo từ cấp quốc gia, và hợp tác từ các cấp.
Theo ông Justin Robinson, Nhà Phân tích Chính của IPART (IPART- cơ quan thẩm định giá và qui định độc lập của bang New South Wales) điều tiết hiệu suất và giá nước khi các công ty cấp nước độc quyền trở thành doanh nghiệp nhà nước nhằm giúp doanh nghiệp bền vững về tài chính, duy trì giá cả phải chăng cho khách hàng đồng thời đảm bảo chất lượng dịch vụ cấp thoát nước.
“IPART nhận thấy việc điều tiết kinh tế có hiệu quả nhất khi cả cơ quan quản lý và ban quản lý công ty độc lập với chính phủ”, ông Robinson nói.
