Ngày 12/3, Tổng Thư ký Guterres công bố sáng kiến UN80, vào đúng dịp kỷ niệm 80 năm thành lập tổ chức này.
Sáng kiến nhằm cải thiện cơ chế hoạt động, rà soát lại các nhiệm vụ của Hội đồng Bảo an và Đại hội đồng, đồng thời tối ưu hóa quy trình vận hành của LHQ, trong bối cảnh tình trạng thiếu hụt tài chính ngày càng trầm trọng do các chính sách mới “Nước Mỹ trước tiên” của Tổng thống Donald Trump.
Khi được hỏi liệu UN80 có tương tự với động thái sa thải hàng nghìn nhân viên nhằm cắt giảm chi tiêu của Bộ Hiệu quả Chính phủ Mỹ do tỷ phú Elon Musk đứng đầu thực hiện hay không, ông Guterres đã cương quyết bác bỏ sự so sánh này. Tổng Thư ký khẳng định đây là “sự tiếp nối và tăng cường” các quy trình vốn đang được diễn ra.
LHQ hiện đang đối mặt với khủng hoảng thanh khoản trong năm thứ 7 liên tiếp do các quốc gia thành viên không nộp đầy đủ (phí thành viên) hoặc đúng hạn các khoản đóng góp. Ngân sách của tổ chức này cho năm 2025 là 3,7 tỷ USD, trong đó 2 quốc gia đóng góp lớn nhất là Mỹ và Trung Quốc, lần lượt với mức hạn ngạch là 22% và 20%.
Tuy nhiên, một phát ngôn viên của LHQ cho biết tính đến cuối tháng 1 năm nay, Mỹ đã “nợ” tổng cộng 1,5 tỷ USD. Năm 2024, Trung Quốc đã không thanh toán phí cho đến cuối tháng 12 năm ngoái.
Thêm vào những khó khăn này là quyết định chấm dứt hầu hết các khoản viện trợ nhân đạo cho nước ngoài của chính quyền Mỹ - vốn là nguồn tài chính chủ yếu cho hoạt động của các chương trình và cơ quan LHQ. Trước tình hình này, LHQ buộc phải cắt giảm 20% chi tiêu dự kiến và áp dụng lệnh đóng băng tuyển dụng để đối phó với khủng hoảng tài chính hiện tại.
"Ngân sách LHQ không chỉ là những con số trên bảng cân đối. Đây là vấn đề sống còn đối với hàng triệu người trên toàn thế giới. Chúng ta phải đảm bảo hiệu quả chi tiêu đồng thời tiếp tục thúc đẩy các giá trị chung," ông Guterres nhấn mạnh.
Sáng kiến UN80 sẽ do Thứ trưởng Chính sách LHQ Guy Ryder - người đứng đầu nhóm công tác gồm các quan chức cấp cao trong hệ thống LHQ chỉ đạo thực hiện.
