Phanh phui vụ chôn lấp ‘chui’ hơn 1.600 tấn chất thải công nghiệp tại Sóc Sơn

Trước đó vào tối ngày 12/6, Phòng Cảnh sát kinh tế - Công an TP Hà Nội phối hợp với Cục Cảnh sát môi trường - Bộ Công an và các đơn vị liên quan tiến hành kiểm tra cơ sở sản xuất tái chế kim loại (chì) tại khu Đồng Tín, thôn Đông, xã Phù Lỗ, huyện Sóc Sơn. Đồng thời tiến hành khám xét khẩn cấp 9 địa điểm, trong đó khám xét mở rộng 2 địa điểm tại xã Lạc Đạo, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên.

Đây là các điểm được cấp phép tái chế ắc quy nhưng chất thải phát sinh từ sản xuất là nguyên liệu đầu vào sản xuất của xưởng tái chế, thu giữ nhiều tài liệu, điện thoại di động, máy tính cá nhân… Tiến hành khám nghiệm hiện trường đến nay xác định các đối tượng đã chôn lấp 1.623 tấn xỉ chì thải ra môi trường.

Căn cứ vào tài liệu điều tra, Công an TP Hà Nội xác định, cơ sở tái chế kim loại nêu trên hoạt động chui từ tháng 7/2024, diện tích nhà xưởng khoảng 6.000 m2 và không được các cơ quan chức năng cấp phép theo quy định.

Quá trình hoạt động, cơ sở có phát sinh các loại chất thải: xỉ, bùn thải... được tập kết trong khu vực xưởng sản xuất. Sau đó, toàn bộ chất thải trên đã được các đối tượng liên quan tự ý chôn, lấp tại các khu vực trũng ngay phía trước và phía sau xưởng trái quy định.

Toàn bộ khu xưởng sản xuất và các điểm chôn lấp chất thải do đối tượng Nguyễn Phương Hưng (tức Hưng “beo”; SN 1969, HKTT: Phù Lỗ, Sóc Sơn, Hà Nội) quản lý. Từ tháng 5/2019, Vũ Xuân Đồng (SN 1987; HKTT: Tân Phong, Bình Xuyên, Vĩnh Phúc) được Hưng giao quản lý việc thuê nhà xưởng với tổng diện tích khoảng 15.000 m2 (gồm 6 xưởng, trong đó có xưởng tái chế kim loại nêu trên).

Từ tháng 1/2025 đến nay, Vũ Xuân Đồng cho nhóm đối tượng A Mao (Mao Xin Song; SN 1976; quốc tịch Trung Quốc) thuê xưởng để lắp đặt dây chuyền sản xuất trái phép kim loại (thép, chì) sau đó xuất bán phôi thành phẩm sang Trung Quốc. Vũ Xuân Đồng là thông dịch viên kiêm người quản lý xưởng sản xuất, tiền mua nguyên liệu đầu vào cho đối tượng người Trung Quốc, tuyển công nhân, lao động tự do, trả lương…với mức lương là 35 triệu đồng/1tháng.

Để phục vụ hoạt động sản xuất, Đồng đã thuê khoảng 40 công nhân (chủ yếu là người dân tộc tại các tỉnh Hà Giang, Sơn La) phối hợp cùng nhóm kỹ sư người Trung Quốc để vận hành máy móc. Ngoài ra, Đồng là người liên hệ với một số đối tượng tại Hưng Yên, Thái Nguyên để thu mua nguyên liệu; tùy vào hàm lượng, giá xỉ chì dao động từ 1.500 đồng/kg đến 6.300 đồng/kg. Khi nguyên liệu mua về xưởng, các đối tượng người Trung Quốc trực tiếp kiểm tra chất lượng và rồi đưa Đồng để thanh toán tiền.

Tại xưởng, nhóm đối tượng người Trung Quốc cùng các công nhân thực hiện việc vận hành lò đốt tạo ra thành phẩm chì, chất thải rắn (trung bình 1 tấn nguyên liệu sẽ sản xuất được khoảng 300 kg thành phẩm và phát sinh 700 kg chất thải). Đến khoảng tháng 3/2025, khi lượng phế thải chì phát sinh lớn không có chỗ chứa, Đồng liên hệ với Nguyễn Phương Hoan (SN 1989; là con trai Nguyễn Phương Hưng) để tìm người vận chuyển, đổ chất thải. Hoan đã liên hệ người thu gom, vận chuyển cho Đồng với giá 1.000.000 đồng/1 xe (loại xe 4 tấn).

Đồng thống nhất với A Mao chi phí xử lý chất thải chì với giá 90 tệ/1 tấn (tương đương 320.000 đồng). Toàn bộ số chất thải phát sinh từ xưởng sản xuất chì được đổ vào khu vực trũng và ao nước phía trước nhà xưởng, có diện tích khoảng 1.000 m2. Sau khi đổ thải xong Đồng thuê người đổ đất lấp lên trên để che dấu việc kiểm tra của Cơ quan chức năng.

Ngày 20/6/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an TP Hà Nội đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự “Gây ô nhiễm môi trường xảy ra tại xã Phù Lỗ, huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội”. Đến ngày 26/6/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã ra Quyết định khởi tố bị can đối với Vũ Xuân Đồng, Mao Xin Song, Nguyễn Phương Hoan, Nguyễn Phương Hưng về tội Gây ô nhiễm môi trường.

Hiện Công an TP Hà Nội đang tiếp tục mở rộng điều tra vụ án, xử lý nghiêm các đối tượng theo quy định pháp luật.