Pháp luật về xây dựng QĐND Việt Nam còn nhiều bất cập!

Những năm qua, hệ thống các văn bản luật và hướng dẫn thi hành luật về xây dựng Quân đội đã từng bước được xây dựng, bổ sung, sửa đổi, tạo hành lang pháp lý cho các lực lượng trong Quân đội thực hiện chức năng, nhiệm vụ, thụ hưởng các chế độ chính sách. Tuy nhiên, nhiều quy định trong các luật chưa phù hợp với thực tiễn cần tiếp tục sửa đổi, bổ sung để đáp ứng nhiệm vụ quốc phòng trong tình hình mới.

Phát huy hiệu quả

Bộ Tư lệnh (BTL) Thủ đô Hà Nội vừa tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện các văn bản pháp luật về xây dựng QĐND Việt Nam. Pháp luật về lĩnh vực này có rất nhiều, nhưng trong khuôn khổ bài viết chúng tôi chỉ đề cập tới việc thực thi các luật như: Luật Sỹ quan QĐND Việt Nam sửa đổi, bổ sung năm 2008, Luật Nghĩa vụ quân sự sửa đổi, bổ sung năm 2005 và các văn bản hướng dẫn thi hành các luật kể trên.

Thiếu tướng Phí Quốc Tuấn - Tư lệnh BTL Thủ đô  Hà Nội cho biết: Các văn bản pháp luật về xây dựng Quân đội được ban hành khá đầy đủ. Một số luật được sửa đổi, bổ sung kịp thời tạo hành lang pháp lý cho việc thực thi, phù hợp với thực tiễn, góp phần xây dựng QĐND Việt Nam “Chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”.

Các chế độ, chính sách đãi ngộ được quan tâm hơn trước. Niên hạn xét thăng quân hàm sĩ quan theo luật và thăng quân hàm truớc niên hạn theo hướng dẫn thi hành luật phù hợp. Tuổi phục vụ tại ngũ của sĩ quan theo cấp bậc quân hàm từ cấp uý đến hết cấp tá, tuổi chức vụ sĩ quan được kéo dài thêm 2 tuổi tạo điều kiện để lực lượng sĩ quan cống hiến. Trần quân hàm của một số chức vụ đã nâng lên một cấp bậc, các chế độ phụ cấp đặc thù và khám chữa bệnh, bảo hiểm y tế cho thân nhân sĩ quan đã được quan tâm hơn.

Thời gian qua, các đơn vị của BTL Thủ đô Hà Nội bằng nhiều hình  thức, phương pháp phong phú, đa dạng...đã tổ chức thực hiện tốt công tác giáo dục các văn bản pháp luật nói chung và văn bản luật về xây dựng Quân đội nói riêng, góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, chiến sĩ về yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng quân đội trong thời kỳ mới. Qúa trình thực hiện các văn bản pháp luật tại các đơn vị luôn đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của các cấp ủy Đảng.

Trong tổ chức thực hiện luật và các văn bản dưới luật, Đảng uỷ, cấp uỷ, chỉ huy các cấp đã lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện chặt chẽ, đồng bộ, thống nhất và hiệu quả, có nhiều chủ trương, giải pháp sát đúng nhằm giải quyết số lượng, cải thiện cơ cấu và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp (QNCN) và công nhân viên quốc phòng.

Công tác điều động bổ nhiệm, đề bạt quân hàm, nâng lương sĩ quan, QNCN luôn thực hiện đúng các văn bản hướng dẫn của trên, bảo đảm đúng quy trình và nguyên tắc. Công tác luân chuyển cán bộ được tiến hành thường xuyên giữa đơn vị huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu với các đơn vị khung thường trực và giữa cơ quan với đơn vị, tạo điều kiện cho cán bộ được rèn luyện trưởng thành một cách toàn diện.

Với nguồn đào tạo hơn 1.000 sĩ quan dự bị, chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự xã phường, đào tạo giáo viên quốc phòng - an ninh bằng ngân sách địa phương, TP. Hà Nội là địa phương đào tạo được nhiều sĩ quan dự bị nhất trong các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, là địa phương được chọn làm điểm của Bộ Quốc phòng về chi trả cho cán bộ dự bị động viên. Qúa trình thực thi Luật Nghĩa vụ Quân sự có nhiều giải pháp cụ thể, hiệu quả trong tuyển chọn và gọi công dân nhập  ngũ đáp ứng yêu cầu mới.

Tỉnh Hà Tây khi chưa sáp nhập vào Hà Nội đã chủ động đưa thành viên là lực lượng giáo dục vào hội đồng nghĩa vụ quân sự các cấp. Sau này, đối tượng này đã được quy định tại Luật Nghĩa vụ Quân sự sửa đổi, bổ sung năm 2005.

Về chế độ nhà ở cho cán bộ, sĩ quan, những người hưởng lương trong Quân đội, khi quỹ nhà đất khó khăn, để tạo điều kiện  về chế độ nhà ở cho anh em, một số đơn vị đã tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương tạo điều kiện cho 100% người hưởng lương trong quân đội công tác trên địa bàn được mua nhà chung cư. Đi đầu là huyện Thanh Trì. Ban chỉ  huy Quân sự huyện Thanh Trì đã được mua 60 căn hộ chung cư.

Những bất cập cần sửa đổi, bổ sung

Dù đã được sửa đổi, bổ sung nhưng một số quy định trong các luật như Luật Sĩ quan QĐND Việt Nam sửa đổi, bổ sung năm 2008, Luật Nghĩa vụ Quân sự sửa đổi, bổ sung năm 2005 vẫn còn những bất cập, chưa phù hợp với thực tiễn. Chúng tôi xin trích đăng một số ý kiến:

Đại tá Hồ Cảnh Thái - Chủ nhiệm Chính trị BTL Thủ đô Hà Nội:

Phải có chính sách thu hút người giỏi vào Quân đội

Các văn bản luật về xây dựng Quân đội chưa ban hành đồng bộ, chưa kịp thời. Luật đã có nhưng thiếu các văn bản hướng dẫn thi hành gây khó khăn trong quá trình thực hiện.

Luật Sĩ quan một số điểm quy định về quân hàm còn quy định chung chung, không cụ thể dẫn tới mỗi nơi hiểu và thực hiện một kiểu. Khi vênh nhau về quân hàm, anh em có những đề xuất, kiến nghị thì cơ quan chức năng khó giải quyết.

Dù Luật Sĩ quan quy định: “Bảng lương của sĩ quan căn cứ vào cấp bậc quân hàm và chức vụ được quy định phù hợp với tính chất, nhiệm vụ của Quân đội là ngành lao động đặc biệt”, nhưng tiền lương hiện nay chưa tương xứng, còn thấp. Sĩ quan trẻ mới ra trường đeo quân hàm thiếu uý được khoảng ba triệu năm trăm nghìn đồng, nếu trừ tiền ăn số tiền còn lại không đủ trang trải cho gia đình và bản thân trong điều kiện hiện nay.

Chế độ nhà ở của BTL mới đảm bảo hơn 20%, (Sư đoàn 301 mới đảm bảo được gần 4%). Còn gần 80% chưa có nhà ở. Chưa có văn bản quy định các chính sách thu hút nhân tài, dẫn tới ít người giỏi muốn vào Quân đội. Xu hướng thanh niên muốn gia nhập Quân đội ngày càng giảm đi. Tỉnh Hà Tây trước đây có tới 2.000 người đăng ký dự thi vào các trường Quân đội. Nay cả Hà Nội mở rộng mới có 1.000 người đăng ký. Do đó, khi xây dựng, sửa đổi, bổ sung các văn bản luật phải có chính sách cụ thể để thu hút nhân tài.

Đại tá Nguyễn Mạnh Toàn  - Trưởng phòng Quân lực:

Luật Nghĩa vụ Quân sự nên có chế tài xử phạt cụ thể

Thực hiện Thông tư 167/2010/TT-BQP ngày 19/11/2010 về qui định tuyển chọn công dân nhập ngũ hàng năm, các đơn vị chủ lực không thực hiện 3 gặp 4 biết, tuy tiết kiệm về thời gian, lực lượng, kinh phí cho đơn vị tuyển quân song việc nắm bắt chất lượng chính trị, hoàn cảnh gia đình, tư tưởng, nguyện vọng chưa kịp thời, đầu vào của tân binh còn nhiều hạn chế so với trước.

Thời hạn thực hiện nghĩa vụ quân sự 18 tháng hiện tại so quy định trước đây là 24 tháng có ưu điểm là luân chuyển được nhiều lượt người qua quân đội, tạo được nguồn cho lực lượng dự bị động viên; tuy nhiên lại hạn chế về chất lượng do thời gian huấn luyện ngắn nên chưa đạt được mục tiêu xây dựng Quân đội từng bước chính qui, tinh nhuệ...Sự tác động của cơ chế kinh tế thị trường dẫn tới việc quản lý huấn luyện các tân binh, quân nhân hiện nay cũng gặp nhiều khó khăn. Một số quân nhân không có động cơ phấn đấu, rèn luyện rõ ràng…, chủ yếu có tư tưởng cố gắng hoàn thành nghĩa vụ rồi về.   Do đó, Luật Nghĩa vụ Quân sự nên có chế tài xử phạt cụ thể và sửa đổi những bất cập  nêu trên.

Đại tá Đỗ Thái Sơn  - Sư đoàn trưởng Sư đoàn 301:

Một số quy định tại Luật Sĩ quan không thực hiện được

Các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Sĩ quan đã ban hành nhưng có quy định không thực hiện được như: Đối tượng sĩ quan hết hạn tuổi giữ chức vụ chỉ huy, quản lý đơn vị. Theo Điều 3 Thông tư 114/2010/TT-BQP ngày 20/9/2010 quy định sĩ quan hết tuổi giữ chức vụ mà chưa hết tuổi phục vụ tại ngũ theo cấp bậc quân hàm thì đơn vị điều chỉnh sắp xếp sang chức vụ khác; nếu không điều chỉnh, sắp xếp được thì chuyển ra hưởng chính sách theo Nghị định 21/2009/CP của Chính phủ.

Các văn bản hướng dẫn có nội dung chưa cụ thể nên trong thực hiện rất khó cho đơn vị khi vận dụng đề bạt quân hàm như: Thăng quân hàm trước thời hạn quy định cho sĩ quan hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ mà cấp bậc quân hàm hiện tại thấp hơn cấp bậc quân hàm cao nhất quy định đối với chức vụ mà sĩ quan đang đảm nhiệm từ hai bậc trở lên hoặc cấp bậc quân hàm hiện tại thấp hơn cấp bậc quân hàm cao nhất đối với chức vụ chỉ huy, quản lýv.v… hay quy định, chỉ nâng lương lần 1, lần 2 cho sĩ quan đã có bậc quân hàm cao nhất của chức vụ đang đảm nhiệm dẫn tới tình trạng anh em trong khi tuổi tại ngũ vẫn còn theo Luật Sĩ quan từ 5-7 năm, chất lượng công tác tốt, đến niên hạn mà không được tiếp tục nâng lương.

Lam Hạnh