Birth of the Dragon kể về những năm đầu của Lý Tiểu Long trên đất Mỹ, trong đó có cuộc tỉ thí gây tranh cãi với võ sư Thiếu Lâm bắc phái Wong Jack Man (Hoàng Trạch Dân) vào năm 1964.
Phim do ông George Nolfi đạo diễn, được trình chiếu lần đầu tại Liên hoan Phim Toronto hồi giữa tháng 9/2016. Nhưng nhiều người hâm mộ phản đối cách phim miêu tả Lý Tiểu Long, nói rằng huyền thoại võ thuật không phải là vai chính trong bộ phim về tiểu sử của chính mình.
Đề nghị tẩy chay
“Phim đùa chăng? Tôi xem phim là để thấy Lý Tiểu Long, nhưng các nhà làm phim đã đặt trọng tâm vào vài nhân vật da trắng. Thay vì vinh danh Lý Tiểu Long oai dũng, họ biến anh thành một kẻ thất bại đố kị, dễ dao động.
Phim không phải thể loại tiểu sử nhân vật nữa mà là ám sát nhân vật. Một phim thảm hại. Tôi sẽ không giới thiệu cho người khác xem vì nó làm nhơ nhuốc lịch sử thật sự của Lý Tiểu Long bằng những lời dối trá nửa mùa”, một người bình luận trên IMDB.
Những người hâm mộ khác chỉ trích diễn viên Mỹ gốc Hong Kong Philip Ng đã thể hiện hình tượng Lý Tiểu Long như là nhân vật một chiều, quá đơn giản. Nhiều người khác nói rằng, diễn viên Mỹ Billy Magnussen, người đóng vai người bạn (hư cấu) của Lý Tiểu Long, trở thành trung tâm của bộ phim.
Một fan nói: “Cốt truyện thật kinh khủng, việc chọn vai còn kinh khủng hơn. Làm sao lại có chuyện nhân vật chính lại trở thành trợ lý của một người da trắng?”. Một fan khác đề nghị tẩy chay Birth of the Dragon vì cho rằng, phim không tôn trọng di sản của Lý Tiểu Long, đồng thời “khắc họa phụ nữ, đàn ông và văn hóa châu Á một cách tiêu cực”.
Birth of the Dragon là bộ phim mới nhất gây tranh cãi về tình trạng “tẩy trắng” (dùng diễn viên da trắng để thể hiện nhân vật da vàng) ở Hollywood. Trước đó, minh tinh Scarlett Johansson cũng gây tranh luận nảy lửa khi đảm nhận vai chính trong bộ phim Hollywood làm lại từ phim hoạt hình Nhật Bản Ghost in the Shell. Xưa nay, đó luôn là một nhân vật châu Á.
 |
| Áp phích phim Birth of the Dragon |
Đạo diễn George Nolfi đã lên tiếng bảo vệ bộ phim của mình. “Phim có kể về một người đàn ông da trắng cuối cùng trưởng thành thật sự, với Lý Tiểu Long và Wong Jack Man trở thành những người cha của anh ta, dù họ cùng tuổi nhau… Tôi nghĩ đó là điều rất lạ ở Hollywood”, ông George Nolfi nói với trang tin Deadline.
Tuy nhiên, con gái của Lý Tiểu Long, Shannon Lee, diễn viên, võ sư, doanh nhân Mỹ, không quan tâm bộ phim về bố mình. Cô tuyên bố đang chuẩn bị làm bộ phim thứ hai về Lý Tiểu Long.
Shannon Lee (sinh năm 1969) nói với báo chí Anh: “Có nhiều dự án liên quan cha tôi nhưng họ thiếu hiểu biết toàn diện về triết lý sống và võ đạo của ông. Họ không nắm bắt được bản chất của niềm tin của ông trong võ thuật. Họ không nắm bắt được bản chất của nghệ thuật kể chuyện. Cách duy nhất để khán giả hiểu được chiều sâu và sự độc nhất vô nhị của cha tôi là cho ra đời tác phẩm của riêng chúng tôi”.
Quan điểm vị chủng
Người Mỹ dùng từ “Yellowface” (mặt vàng) để chỉ một hình thức hóa trang được các diễn viên da trắng sử dụng để hóa thân vào nhân vật người châu Á nói chung, Đông Á nói riêng. Yellowface được sử dụng trong nhiều phim Hollywood từ xưa tới nay.
Tính riêng trong thế kỷ 21, Grindhouse, Balls of Fury, I Now Pronounce You Chuck and Larry, Crank: High Voltage, Cloud Atlas… đều có diễn viên da trắng thể hiện nhân vật người châu Á.
Nhiều chuyên gia cho rằng, việc miêu tả người Đông Á trong ngành công nghiệp phim ảnh Mỹ thường thể hiện ý niệm vị chủng, coi dân tộc mình là hơn cả, thay vì thể hiện văn hóa châu Á một cách thực tế nhất, đúng bản chất nhất.
 |
| Anna May Wong thủ vai Liên Hoa trong Toll of the Sea |
Một số diễn viên Mỹ gốc Á thời kỳ đầu
Lee Tung Foo (1875-1966) là một ca sĩ nổi tiếng, chuyên biểu diễn trong các chương trình tạp kỹ hồi thập niên 1910. Người nghệ sĩ Mỹ gốc Trung Quốc này biểu diễn bằng tiếng Anh, tiếng Đức và tiếng Latin. Ở tuổi xế chiều, ông trở thành diễn viên điện ảnh, chuyên nhập vai nhân vật người châu Á.
Trong ít nhất 39 bộ phim, vai của Lee Tung Foo là công nhân nhập cư, đầu bếp, người hầu, bồi bàn và thợ giặt. Trong số những vai nổi bật của ông có nhân vật Foo trong They Knew What They Wanted (1940) và Phantom of Chinatown (1940).
Cũng vào thập niên 1910, diễn viên Nhật Bản Sessue Hayakawa bắt đầu xuất hiện trong phim Mỹ. Từ khi ký hợp đồng với Paramount Pictures, ông xuất hiện trong hơn 20 bộ phim câm, trong đó có The Wrath of the Gods (1914), The Typhoon (1914), và được coi là biểu tượng sex của Hollywood.
Khi hợp đồng với Paramount hết hạn vào năm 1918, hãng vẫn muốn Hayakawa đóng trong một bộ phim mới, nhưng ông từ chối để thành lập công ty riêng. Giai đoạn đó ông rất nổi tiếng. Sự nghiệp của ông ở Mỹ bị ảnh hưởng đôi chút khi phim nói ra đời, vì giọng Nhật của ông rất nặng. Ông thất nghiệp trong thời kỳ Thế chiến 2 vì thành kiến bài Nhật.
Hayakawa lại thăng hoa trong nghiệp diễn từ năm 1949, với các vai trong các phim có chủ đề về Thế chiến 2. Ông được đề cử giải Oscar nam diễn viên phụ xuất sắc nhất cho vai diễn đại tá Saito trong The Bridge on the River Kwai.
Anna May Wong được nhiều người coi là minh tinh Mỹ gốc Trung Quốc đầu tiên. Bà tham gia diễn xuất từ năm 14 tuổi. Năm 1922, ở tuổi 17, bà trở thành người châu Á đầu tiên phá vỡ quy tắc của Hollywood thời kỳ đó là không miêu tả hôn nhân khác chủng tộc.
Trong phim Toll of the Sea, bà vào vai một phụ nữ trẻ người Trung Quốc giúp một người Mỹ bất tỉnh bên bờ biển. Sau đó, hai người yêu nhau rồi cưới nhau. Năm 1914, Anna May Wong nổi tiếng thế giới. Nhưng do phải đóng nhiều vai cùng một khuôn mẫu và do nhiều vai chính là nhân vật châu Á được ưu ái cho diễn viên da trắng, bà rời Hollywood tới châu Âu vào năm 1928.
Quyền cước Philip Ng
Philip Ng sinh năm 1977 ở Hong Kong. Lên 7 tuổi, anh theo gia đình sang Mỹ định cư. Phần lớn thời trai trẻ anh sống ở Chicago, Illinois rồi trở lại Hong Kong theo nghiệp diễn và chỉ đạo võ thuật trong phim truyện, phim truyền hình (anh đóng vai chính trong Once Upon a Time in Shanghai và Birth of the Dragon).
Khi tới Mỹ, Philip Ng bắt đầu học võ Thiếu Lâm Hồng gia quyền và võ Thái Lý Phật. Lên 13 tuổi, anh bắt đầu học Vịnh Xuân quyền và Taekwondo. Anh về Hong Kong vào các mùa hè để theo học sư phụ Vịnh Xuân quyền Hoàng Thuần Lương – một trong các học trò của nhất đại tông sư Diệp Vấn (Lý Tiểu Long cũng từng là học trò của đại võ sư Diệp Vấn).
 |
| Philip Ng vào vai Lý Tiểu Long trong Birth of the Dragon |
Nghe lời sư phụ Hoàng Thuần Lương, Philip Ng bắt đầu dạy võ ở Mỹ, thành lập Hội quán Vịnh Xuân Illinois ở Đại học Illinois. Sau đó, anh thu nhận kiến thức và kỹ năng ứng dụng của nhu thuật Nhật Bản, quyền Anh và võ gậy Philippines. Anh có bằng cử nhân về thiết kế đồ họa và bằng thạc sĩ về giáo dục.
