Siết môi giới bất động sản

Môi giới chụp giật, trốn thuế

Bộ Xây dựng cho biết tính từ năm 2008 đến thời điểm này có khoảng 32.912 cá nhân được cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản (BĐS) và khoảng 80% BĐS giao dịch thành công đều thông qua môi giới. Tính đến thời điểm này đã có 282.139 giao dịch thành công, trong đó tại Hà Nội có 79.501 giao dịch và TP.HCM có 85.074 giao dịch. Hoạt động môi giới BĐS là loại hình kinh doanh dịch vụ ngày càng trở nên phổ biến ở VN. Đây là một kênh phân phối BĐS mới, qua đó giúp nhà đầu tư BĐS rút ngắn thời gian thu hồi vốn để tái đầu tư, bảo đảm hiệu quả kinh tế, người tiêu dùng có cơ hội được phục vụ tốt hơn.

Tuy nhiên bên cạnh đó, vẫn còn những tồn tại, hạn chế trong kinh doanh dịch vụ môi giới BĐS. Trong đó, đáng chú ý là nguồn nhân lực thừa về số lượng, nhưng thiếu chất lượng. Đội ngũ môi giới BĐS hoạt động thiếu chuyên nghiệp, thiếu kiến thức pháp luật căn bản, nặng tính “chụp giật”, kiếm lời, chưa tôn trọng khách hàng, gây thiệt hại cho khách hàng dẫn đến tình trạng khiếu kiện kéo dài.

Mặt khác, do một số quy định pháp luật về quản lý hoạt động môi giới hiện nay còn khá lỏng lẻo dẫn đến tình trạng các tổ chức, cá nhân môi giới có cơ hội “lách luật” trốn thuế, không chịu trách nhiệm, gây thiệt hại cho khách hàng khi tư vấn không đúng, tư vấn cho xong để kiếm tiền, thậm chí còn lũng đoạn thị trường, góp phần gây ra những cơn “sốt ảo” để trục lợi. Pháp luật hiện hành chưa bắt buộc các cá nhân này có trách nhiệm phải báo cáo với cơ quan quản lý nhà nước về các hoạt động của họ, xử phạt hành vi vi phạm quá nhẹ (10 - 15 triệu đồng/vụ).

Do đó họ hoàn toàn có thể tự do hành nghề ở bất kỳ đâu, họ có hai xu hướng hoạt động kinh doanh: Một là ăn theo các sàn giao dịch BĐS để lấy thông tin, để làm cộng tác viên hoặc môi giới thứ cấp. Hai là tự đi khai thác nguồn thông tin sản phẩm có nhu cầu bán và chủ yếu là nhà, đất ở có sẵn để môi giới cho khách hàng có nhu cầu mua. Mục tiêu của họ chỉ là làm cách nào để bán được sản phẩm nhanh và hiệu quả nhất và thường không có trách nhiệm với khách hàng, người tiêu dùng đối với các sản phẩm họ đã môi giới.

Để tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân thực hiện môi giới BĐS một cách chuyên nghiệp, nâng cao chất lượng tư vấn, Bộ Xây dựng kiến nghị sửa đổi, bổ sung quy định môi giới BĐS phải có giấy chứng nhận hoàn thành khóa học thì mới được thi sát hạch cấp chứng chỉ hành nghề môi giới BĐS. Ngoài ra, các tổ chức, cá nhân hoạt động môi giới đều phải thành lập doanh nghiệp, văn phòng môi giới, phải có chứng chỉ hành nghề môi giới BĐS, cá nhân không được hoạt động môi giới độc lập…

Bắt buộc phải có mã số hành nghề

Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Thanh Hương, Tổng giám đốc Công ty Đại Phúc Land, việc cấm hành nghề môi giới BĐS tự do hơi cứng quá mức cần thiết vì vẫn có những môi giới BĐS tâm huyết với nghề và làm tốt trong khi không ít những tổ chức môi giới BĐS được thành lập với chủ đích lừa đảo khách hàng thì gây hậu quả còn nghiêm trọng hơn. Để quản lý, cần chế tài nghiêm để xử lý các trường hợp vi phạm này cho dù là cá nhân hay tổ chức. Đồng thời cần quy định bắt buộc nhân viên môi giới BĐS phải có chứng chỉ hành nghề môi giới để chuẩn hóa chất lượng đội ngũ môi giới, giúp cho việc quản lý đội ngũ môi giới chặt chẽ và thống nhất tại các địa phương.

Điểm quan trọng của việc cấp chứng chỉ hành nghề môi giới phải gắn liền với cơ quan cấp phép tại các địa phương có đủ thẩm quyền, đủ năng lực tổ chức các chương trình đào tạo, sát hạch đồng bộ và thực tế gắn liền với đội ngũ này. Cần ứng dụng công nghệ vào để nâng cao chất lượng quản lý đội ngũ môi giới BĐS trên cả nước. Đồng thời cũng cần quy định các chế tài cụ thể và thật nặng về việc thực hiện để đảm bảo tính khả thi và công bằng của quy định này như có thể cấm hành nghề môi giới vĩnh viễn nếu vi phạm.

Đồng quan điểm, ông Phạm Lâm, Phó chủ tịch Hiệp hội Môi giới BĐS VN, bổ sung thêm Bộ Xây dựng cần quy định môi giới làm việc qua phòng công chứng phải để lại mã số hành nghề. Hiện nay, giao dịch mua bán diễn ra tại phòng công chứng chỉ xuất hiện 3 bên trên văn bản hành chính, gồm: bên mua, bên bán, phòng công chứng trong khi môi giới có vai trò liên quan mật thiết nhưng lại không có thông tin. Mặt khác, việc cấp mã số hành nghề cho môi giới và để lại mã số ở mỗi giao dịch bắt buộc có thể theo dõi được thu nhập phát sinh của người hành nghề. Đây cũng là căn cứ để cơ quan nhà nước thuận tiện hơn trong quản lý thuế thu nhập cá nhân , hạn chế tình trạng lách thuế, tình trạng lừa đảo của môi giới bất lương. “Mã số này sẽ giúp gia tăng sự minh bạch và bảo đảm quyền lợi khách hàng trong mỗi hoạt động giao dịch”, ông Lâm nhấn mạnh.