Sau 3 lần cơ quan chức năng tống đạt giấy triệu tập cùng với sự vào cuộc vận động của chính quyền địa phương, 11 nghi can trong vụ chặt trộm 3 cây sưa cổ thụ ở Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng đã ra trình diện sau nhiều ngày trốn trong rừng. “Người trong cuộc” nói gì về vụ trộm sưa đình đám này?.
Vì muốn thoát nghèo nên làm liều?
Ngày 3/6, thông qua lãnh đạo địa phương và cán bộ thôn 3 Thanh Sen, xã Phúc Trạch (huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình), chúng tôi đã tiếp cận được 2 trong số 11 nghi can trộm gỗ sưa tại nhà riêng của họ.
Theo lãnh đạo xã Phú Trạch, 2 nghi can này đều thuộc diện hộ nghèo, xã vừa vận dụng kinh phí Nhà nước, hỗ trợ mỗi hộ 24 triệu đồng để xóa nhà tạm. Tuy nhiên, chỉ có một hộ nhờ anh em họ hàng hỗ trợ thêm nên mới xây được nhà, hộ còn lại do quá nghèo nên chưa có đủ tiền xây được nhà.
 |
| Nghi phạm chặt trộm gỗ sưa đang kể chuyện |
Người đầu tiên chúng tôi gặp là Thái Xuân Tiềm (SN 1971), Tiềm cho biết mình quê gốc ở xã Thượng Hóa (Minh Hóa), vì cuộc sống ở quê quá nghèo khổ nên đã phiêu dạt về Phúc Trạch tìm kế sinh nhai, rồi lấy vợ và ở rể tại đây.
Vợ của Tiềm đã có một đời chồng, một người con riêng, sau đó có với Tiềm thêm hai người con nữa. Không nghề nghiệp, Tiềm thường theo chân các nhóm lâm tặc ở địa phương vào rừng khai thác lâm sản trái phép, trong đó chủ yếu là đi tìm gỗ sưa.
Người thứ hai là Lê Văn Diễn (SN 1985). Diễn cùng vợ con vẫn phải sống trong căn nhà rất tồi tàn. Diễn cho biết mục đích của chuyến đi lần này cũng như bao lần khác là vào rừng để tìm mót rễ, cành, bai của các cây sưa đã bị chặt còn sót lại.
Nhóm Diễn tham gia có 11 người, do Hoàng Hạnh (SN 1965, ở Xuân Trạch) làm trưởng nhóm, được chia làm hai tốp và chia nhiều hướng trong rừng Phong Nha - Kẻ Bàng để tìm kiếm. Sau nhiều ngày tìm kiếm, cuối tháng 3/2012 một người trong đoàn tên là Nguyễn Văn Minh tình cờ đi lạc vào một thung lũng trên núi cao thuộc vùng Hung Trí và phát hiện đến 3 cây sưa cổ thụ.
Trúng huê tiền tỷ, vẫn “trắng tay”
Nói về chuyện triệt hạ 3 cây sưa, Thái Xuân Tiềm cho biết: Khi phát hiện ra 3 cây sưa, cả nhóm hội ý không được nói ra ngoài để khai thác cho hết. Theo sự phân công của trưởng nhóm, Tiềm là người nấu ăn, gùi nước cho cả nhóm, chỉ khi rảnh mới ra phụ cưa, xẻ. Lượng gỗ cưa xẻ ra từ 3 cây huê chừng khoảng 130 phác và cây to nhất có đường kính chừng 1,2m, mặt lớn nhất của phác gỗ đẹp nhất khoảng 0,8m.
 |
| Lê Văn Diễn: “Gỗ huê quá nhiều đếm không hết”. |
Dường như biết trước với bản tính thật thà, Tiềm sẽ kể hết mọi chuyện, anh rể của Tiềm luôn kè kè sát bên cạnh người Tiềm. Trước khá nhiều câu hỏi của chúng tôi, Tiềm mới trả lời chừng phân nửa sự việc thì ngay lập tức người anh rể của Tiềm liền bấm chân Tiềm hoặc cắt ngang mạch chuyện như muốn giấu nhiều thông tin.
Trái ngược với Tiềm, Diễn cho biết: “Gỗ quá nhiều không đếm hết, phải cưa xẻ cật lực trong vòng 7 ngày. Sau khi xẻ xong, gỗ huê được chia thành hai loại, một loại gỗ đẹp và một loại gỗ thường. Trong đó gỗ đẹp là gỗ phác có thể làm phản, đóng giường tủ, sập kệ, gỗ thường là cành, ngọn, lóc lỏi và đe...".
Một sự trùng lặp dường như đã có sự thống nhất từ trước trong cách kể chuyện, cả Tiềm và Diễn đều nói đã bán cho Nguyễn Văn Hiệu (Hiệu “sẹo”- công an viên xã Xuân Trạch) một lô hàng với giá 1,3 tỷ tiền đồng, mỗi người được chia 118 triệu đồng.
Trong khi đó, theo một nguồn tin đáng tin cậy trước lúc bị cướp, cả nhóm đã từng bán một lượng gỗ sưa chung cho ít nhất 3 đầu nậu gồm H.X.H (Đồng Hới), P.T. H (Hoàn Lão, Bố Trạch) và P. A. T (Nam Lý, Đồng Hới) góp tiền lại mua khoảng 6 tấn gỗ huê, trị giá 38 tỷ đồng; công gùi, bảo kê, 7 tỷ đồng và đưa ra khỏi rừng vào cuối tháng 4/2012.
Trước thông tin trên, cả Diễn và Tiềm đều nói không biết và luôn khẳng định chỉ mới bán được duy nhất một lô hàng nói trên mà thôi và tìm cách lảng tránh nói sang chuyện mình bị cướp gỗ sưa.
Theo 2 nghi can này, ngày 24/4/2012 khi phát hiện lực lượng kiểm lâm vào nơi 3 cây sưa bị nhóm đốn hạ, cả nhóm sợ quá bỏ trốn lên các vách mái núi đá để trốn. May mà cả nhóm đã đem đi cất giấu được phần lớn gỗ đẹp trong các hang, hầm trong các vách núi.
Tuy nhiên, sau khi lực lượng kiểm lâm rút đi, không lâu sau đó đã có hàng trăm người đổ xô vào đây. Và sau đó cả nhóm mới biết số người kia vào đây là trấn cướp cũng có, mót sưa cũng có khi nhiều hầm gỗ sưa của nhóm trước đó giấu đã bị mất. Sau khi bị những băng nhóm cướp và lấy trộm quá nhiều, các thành viên trong nhóm bàn với nhau chia gỗ, mạnh ai nấy giấu nhằm khỏi bị cướp.
Số gỗ còn lại được chia 12 phần (mỗi phần 11 đến 13 phác gỗ), mỗi người một phần, riêng Nguyễn Văn Minh - người phát hiện ra 3 cây sưa được chia hai phần. Nguyễn Văn Thống (ở xã Xuân Trạch) tuy là người được kêu đi xẻ gỗ nhưng cũng được chia gỗ đồng đều như các thành viên.
 |
| Trúng sưa tiền tỷ, song rút cuộc Diễn phải sống trong ngôi nhà tồi tàn. |
Tiềm cho hay, anh ta gùi và thuê người gùi đi giấu ở khu vực Nước Vàng, Trại Lá... nhưng bị cướp còn 3 phác đang giấu trong rừng, không dám đưa ra vì sợ bị bắt. Theo Tiềm, nếu 3 phác đó đang còn ở rừng, không ai tìm ra sẽ vào lấy khi có cơ hội để bán làm nhà. Còn Diễn phân trần, gùi đi giấu thì bị cướp hết cả 11 phác, hiện trắng tay.
Diễn tiết lộ thêm vì số gỗ xẻ ra từ thân 3 cây đã qua nhiều, nên phần gốc và rễ ba cây cả nhóm không thèm màng đến. Ngày trước, đi mót từng cái rễ một thì nay họ vứt lại 3 cái gốc, để cho người khác vào đào mót gốc và rể. Người đi mót ba gốc và rễ của 3 cây sưa đó cũng thu lợi hàng tỷ đồng.
Cả Diễn và Tiềm đều xác nhận trong toàn bộ quá trình từ đốn hạ, xẻ gỗ, rồi chia phần, đem gỗ đi dấu và bán gỗ sưa..., mọi đường đi nước bước cả nhóm đều răm rắp nghe thời lời chỉ huy của Hoàng Hạnh sắp đặt. Cũng theo lời của Tiềm và Diễn thì số tiền bán lô hàng đầu tiên cả nhóm đều bị trấn cướp hết. Hiện cả nhóm dường như đang lâm vào tình cảnh “trúng số độc đắc” (trúng sưa tiền tỷ) song hiện giờ thì tay trắng.
Qua thái độ, cử chỉ, lời nói của Tiềm và Diễn kể về vụ việc này, chúng tôi nhận thấy họ đang rất run sợ trước một đe dọa rất lớn, vì vậy dường như họ cố giấu giếm rất nhiều thông tin, nhất là thông tin về các cuộc giao dịch lớn.
Thành Quảng
