Tâm sự những gã đàn ông còn sống trong tù

Buổi lễ đặc xá ở trại tạm giam Công an Hà Tĩnh kết thúc ngắn gọn và nhanh chóng. Những cựu phạm nhân được đặc xá cười với ánh mắt vô cùng hạnh phúc. Những phạm nhân chưa được bước qua cánh cổng sắt nặng nề của trại giam cũng cười, dù gượng gạo...

Nỗi buồn ngày đặc xá

Ánh mắt của Mai Văn Dương buồn lắm. Dương ngước nhìn ra sau hàng ghế của người nhà phạm nhân có chút gì đó thất thần. Tôi đoán nếu bây giờ cho Dương 1 điều ước, Dương sẽ ước rằng phía hàng ghế kia, len lỏi trong những cụ già tuổi đã chạm lục tuần, thất tuần cùng đám trẻ con ngóng bố, ngóng mẹ thấp thoáng bóng dáng của vợ Dương, con Dương. Nhưng quay trở lại với thực tại, Dương gượng cười: “Án ma túy của em chỉ mong được giảm chứ khó mong đặc xá lắm anh ạ”.

Những người ở lại hứa sẽ cải tạo tốt để sớm được tự do.

Dương kể, trước đây, Dương làm ăn buôn bán tự do ở cửa khẩu Cầu Treo, Hương Sơn, Hà Tĩnh. Công việc thường xuyên qua lại ở 2 nước Việt – Lào. Công việc làm ăn sát biên giới thì bạn hữu cũng nhiều. Tốt xấu đủ cả.

Dương bảo tôi: “Nhờ cán bộ gửi giúp tôi lời nhắn: Vợ à, em ở nhà cứ yên tâm để chăm lo cho các con được chu toàn. Bố sẽ cố gắng cải tạo thật tốt để sớm được giảm án và trở về. Các con yêu của bố, bố đã lầm lỡ 1 lần. Chỉ mong sớm được tự do để thấy các con hãy học thật giỏi và trở thành người có ích cho xã hội".

Thế rồi chẳng hiểu thế nào mà Dương lại theo bạn theo bè dùng thử ma túy, rồi lâm vào cảnh nghiện ngập. Của nải trong nhà theo làn khói trắng bay sạch.

Để thỏa sức hút, cùng với việc được “chơi” thứ ma túy xịn đã khiến Dương không ít lần sang tận bên Lào, nhờ “mối” của người quen để mua ma túy.

Vào một ngày, số ma túy trị giá 800.000 đồng Dương mang trong người đi từ Lào về đã bị phát hiện ở cửa khẩu Cầu Treo. Bản án 7 năm tù với Dương là sự trả giá đích đáng cho hành động lầm lỡ.

Ngày Dương vào trại,1 ngày chớm hè năm 2008, vợ Dương nhìn Dương với ánh mắt vừa thương chồng, vừa chất chứa những nỗi lo về gánh nặng lo toan cho tương lai của 2 đứa con trai đến tuổi đi học.

Vào những ngày Tết, Dương thường mơ trong căn phòng khách ấm áp, cả nhà quây quần sửa soạn bàn thờ để chờ giao thừa. Các con ríu ran “đòi” bố mẹ mừng tuổi.

“Đến giờ cũng là hơn 3 năm em “ăn tù ngủ trại”. Các cháu cũng vào thăm bố luôn, động viên bố tích cực cải tạo. Vào những ngày Tết, em thường mơ trong căn phòng khách ấm áp, cả nhà em lại quây quần sửa soạn bàn thờ để chờ khoảnh khắc giao thừa. Các cháu ríu ran “đòi” bố mẹ mừng tuổi. Phải mấy cái Tết nữa giấc mơ của em mới thành hiện thực”, Dương tâm sự.

Và cứ đến ngày đặc xá, lòng Dương cùng những phạm nhân khác chưa được đặc xá lại trĩu nặng và chờ mong. Họ hiểu, để được đặc xá, họ phải cố gắng nhiều, nhiều nữa. Nhưng họ vẫn tin vào một ngày tự do.

Niềm tin ngày tự do

Trong những phạm nhân chưa được đặc xá, tôi bắt gặp 1 ánh mắt khá kỳ lạ của phạm nhân Nguyễn Khắc Hùng, quê ở TP Vinh, Nghệ An. Nghe các cán bộ trại giam bảo, Hùng cải tạo tốt lắm. Nhưng "ngặt nỗi" thụ án chưa đủ thời gian để được xét đặc xá. Và cứ cải tạo tích cực như vậy, lần đặc xá tới, tự do đến với Hùng không phải là điều quá xa vời.

Hùng cười rất tươi và đầy tự tin. Phạm nhân này được coi là trí thức trong lớp phạm nhân ở trại tạm giam Công an Hà Tĩnh. Tuổi sắp sang 40, từng là cựu sinh viên Đại học Kinh tế Quốc dân, Hùng tỏ ra thông minh và lanh lợi hơn hẳn.

Hùng tự tin nếu cải tạo tốt mình sẽ sớm được tự do.

Hùng kể về đời mình giọng chua cay nhưng đầy sám hối. Hùng bảo, ngày đó Hùng đang là cán bộ của 1 công ty xăng dầu lớn ở Hà Tĩnh. Rồi Hùng được đề bạt làm kế toán của công ty và nắm quyền quản lý nhiều tiền.

Nhưng rồi sự chín chắn của người đàn ông 30 tuổi có lẻ đã phải khuất phục trước lòng tham và sự nông nổi của bản thân. Hùng tham ô hơn 300 triệu đồng để chi dùng cá nhân. Và hành động của Hùng đã phải trả giá với bản án 8 năm tù.

Sau hơn 2 năm ở trong trại, Hùng chưa vương vấn vợ con như phạm nhân Dương nhưng rất mong trở về gia đình, với mẹ và chị.

“Nghĩ lại cuộc đời nhiều lúc cay đắng thật cán bộ ạ.  Bây giờ chỉ mong cải tạo để sớm được tự do. Để trả lại món nợ mà tôi đã vay với đời. Để mọi người có thể thấy tôi không phải là 1 thằng trí thức vô tích sự”, Hùng nói.

Buổi lễ Đặc xá đã kết thúc. Những người được đặc xá nhanh chóng rời khỏi trại tạm giam Công an Hà Tĩnh. Những phạm nhân ở lại giúp đỡ các cán bộ thu dọn bàn ghế, lọ hoa... Danh sách những lần đặc xá tới chắc chắn sẽ có những tên trong số họ. Hùng, người phạm nhân tôi vừa nhắc tới nhìn tôi cười: “Cán bộ cứ tin tưởng đi. Năm sau kiểu gì cán bộ vào đây trong những ngày này tôi cũng sẽ mời cán bộ đi uống rượu.”

Hoàng Phan