Tăng cường hơn nữa kỷ cương trong xây dựng pháp luật

Tham gia thảo luận, nhiều đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đánh giá, trong thời gian qua, việc lập CTXDPL ngày càng được nâng cao về chất lượng và tiến độ. Các đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh ngày càng được xem xét thận trọng, chặt chẽ hơn, chất lượng hồ sơ ngày càng được nâng cao. Quá trình thẩm tra, tham gia thẩm tra đề nghị xây dựng luật của các cơ quan của Quốc hội ngày càng được tăng cường. Đặc biệt, hoạt động phản biện xã hội, ý kiến tham gia đóng góp ý của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên ngay từ khi lập đề nghị và trong suốt quá trình soạn thảo đã góp phần quan trọng nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật.

Tuy nhiên, số lượng dự án phải bổ sung sau khi Quốc hội đã quyết định CTXDPL còn lớn. Điều này, một mặt thể hiện sự thay đổi của tình hình thực tiễn đòi hỏi phảỉ nhanh chóng điều chỉnh chương trình nhằm hoàn thiện thể chế nhưng mặt khác, việc phải bổ sung quá nhiều dự án so với Chương trình chính thức cũng thể hiện tính dự báo của Chương trình chưa cao; tư duy lập pháp, tầm nhìn chính sách thiếu nhất quán...

Để khắc phục, ĐBQH Lê Thanh Vân (Đoàn Cà Mau) đề nghị, sớm khôi phục lại việc xây dựng CTXDPL toàn khóa bám vào nội dung Nghị quyết Đại hội Đảng, hạn chế đến mức tối đa việc điều chỉnh CTXDPL hàng năm; khắc phục tình trạng luật khung, luật ống bằng đổi mới thành phần Ban soạn thảo theo hướng huy động sự tham gia của nhiều nhà khoa học, nhà chuyên môn, đặc biệt là sự tham gia của đối tượng chịu sự điều chỉnh của văn bản; tăng cường kỷ cương lập pháp.

Đại biểu Vân cũng mong muốn Thủ tướng nên phân công một Phó Thủ tướng phụ trách công tác thể chế. Đồng thời, đề xuất Nghị quyết về CTXDPL cần xác định trách nhiệm của những người khởi xướng, đề xuất chính sách.

ĐBQH Nguyễn Thị Kim Anh (Đoàn Bắc Ninh) kiến nghị, Chính phủ tăng cường hơn nữa kỷ cương trong xây dựng pháp luật, yêu cầu tuân thủ nghiêm túc Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; phối hợp từ sớm, từ xa để xây dựng, hoàn thiện dự án luật. Quốc hội, UBTVQH cần cương quyết hơn nữa, không đưa dự án luật không đảm bảo chất lượng vào Chương trình.

ĐBQH Phạm Trọng Nghĩa (Đoàn Lạng Sơn) đề nghị các cơ quan quan tâm hơn về công tác tổng kết thực tiễn để lập đề nghị có tầm nhìn dài hạn hơn; đồng thời, có giải pháp quyết liệt hơn để sớm đưa các dự án còn lại trong Kế hoạch số 81 vào Chương trình năm 2024 và năm 2025.

Trong bối cảnh cách mạng công nghệ 4.0, Đại biểu Nghĩa cũng đề nghị Quốc hội xem xét sớm đưa vào CTXDPL để ban hành luật hoặc nghị quyết quy định những vấn đề nguyên tắc về cơ chế pháp lý thử nghiệm có kiểm soát để tạo khuôn khổ pháp lý cho việc hình thành các Sandbox trong từng ngành, từng lĩnh vực cụ thể.

Cùng với đó là quy định về trí tuệ nhân tạo để thúc đẩy việc nghiên cứu, sử dụng nhằm tối đa lợi ích đem lại và kiểm soát rủi ro trong quá trình phát triển của trí tuệ nhân tạo. Ngoài ra, quy định về địa vị pháp lý; quy định về quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu hoặc chủ sử dụng các thiết bị thông minh như robot, xe tự hành, thiết bị bay không người lái…