Thiền đã và đang trở thành một xu hướng ”thể dục” mới trong cuộc sống hiện đại. Giữa nhiều lo toan về cuộc sống và công việc, bài tập nhẹ nhàng như thiền sẽ là một chọn lựa để chúng ta có thể thư giãn và lấy lại sự cân bằng.
Không giống như thuốc điều trị hay một phương pháp phẫu thuật nào đó, thiền đã ra đời từ rất lâu và được nhiều người tập luyện, dù không có bằng chứng rõ ràng về tác dụng của nó.
Nhưng ngày nay, các nhà khoa học đã chứng minh rằng những người tập thiền sẽ có sự thay đổi tích cực ở não bộ. Theo báo cáo, người thiền khoảng 30 phút mỗi ngày trong tám tuần sẽ có sự thay đổi mật độ chất xám ở một số vùng não liên quan đến trí nhớ, khả năng nhận thức bản thân, khả năng đồng cảm và stress.
Hình ảnh cộng hưởng từ (MRI) trước và sau liệu pháp thiền cho thấy có sự gia tăng chất xám ở hồi hải mã (hypocampus), một vùng quan trọng trong học tập và trí nhớ.
Ngoài ra, hình ảnh còn cho thấy có sự giảm chất xám vùng amygdala (một trong bốn hạch nền của não), vùng liên quan đến sự căng thẳng và stress. Nhóm người không tập thiền thì không có những sự thay đổi này.
BS Britta Holzel, trường Y khoa Harvard, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết: “Những người tham gia được tập luyện phương pháp thiền chánh niệm (mindfulness meditation), một phương pháp thiền theo kỹ thuật Phật giáo cổ xưa với mục đích loại bỏ những vật bên ngoài để tập trung mọi sự chú ý vào hơi thở, hoặc cảm xúc, hoặc ý nghĩ, hoặc quan sát những cảm nhận của cơ thể.
Những người tập thiền sẽ ngồi thẳng trên một chiếc ghế hoặc trên sàn và giữ im lặng, mặc dù thỉnh thoảng sẽ có tiếng nói của người hướng dẫn thiền. Nhưng quan trọng nhất là mang tâm trí của bạn trở về tại đây và bây giờ, thay vì để suy nghĩ trôi đi vô định và không dừng lại”.
Trước đây, đã có nghiên cứu chứng tỏ rằng thiền giúp làm giảm huyết áp ở bệnh nhân mắc bệnh mạch vành. Rất nhiều nghiên cứu chứng minh thiền gia tăng sức khỏe, cải thiện chất lượng cuộc sống nhưng rất khó để kiểm chứng toàn bộ.
Một nghiên cứu cho rằng có sự kích hoạt mạnh mẽ các khớp thần kinh ở hồi thái dương khi thiền.
Nhưng vẫn chưa có bằng chứng cụ thể về sự thay đổi ở não bộ. Kết quả nghiên cứu này là bằng chứng đầu tiên về tác động của thiền tới não bộ.
Dĩ nhiên, cấu trúc não bộ con người là vô cùng phức tạp, ngoài sự gia tăng mật độ thì chất xám vẫn cứ là chất xám, không có gì thay đổi.
BS Holzel nói thêm: “Quan điểm này vẫn còn rất mới, và chúng ta vẫn chưa hiểu hoàn toàn về nó. Chúng ta biết rằng thiền đã thay đổi điều gì đó, nhưng cái cách mà nó thay đổi và sự thay đổi này thực sự có ý nghĩa gì thì vẫn cần tiếp tục nghiên cứu”.
Ở thời điểm hiện tại, bạn có thể an tâm tập luyện thiền để có một sức khỏe tâm thần và thể chất tốt hơn.