Đồng chí Xay-xỉ Xẳn-ti-vông, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Bộ trưởng Bộ Tư pháp nước CHDCND Lào và đồng chí Lê Thành Long, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Tư pháp nước CHXHCN Việt Nam đồng chủ trì Hội nghị.
Tham dự Hội nghị có các đại biểu đến từ các Sở Tư pháp và các cơ quan thi hành án của hai nước. Về phía Việt Nam có 35 người, phía Lào có 36 người tham gia. Đồng chí Nguyễn Duy Quận, Tham tán Đại sứ quán Việt Nam tại nước CHDCND Lào thay mặt cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam tại Lào đến dự Hội nghị. Đặc biệt, về phía Lào còn có sự tham gia của đại diện Bộ Ngoại giao, Bộ Nội vụ, Bộ Công an, TANDTC và VKSNDTC.
Hoàn thiện hơn cơ chế phối hợp linh hoạt, kịp thời và thực chất
Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Tư pháp Việt Nam Lê Thành Long nhấn mạnh mục đích của Hội nghị lần này nhằm đánh giá một cách khách quan, toàn diện tình hình triển khai thực hiện Kết luận của Hội nghị Tư pháp các tỉnh có chung đường biên giới Việt Nam – Lào mở rộng lần thứ 3 đã được tổ chức tại Thanh Hóa, Việt Nam vào năm 2016. Từ đó tiếp tục đưa ra những kiến nghị, đề xuất nhằm hoàn thiện cơ chế phối hợp linh hoạt, kịp thời và thực chất hơn giữa Bộ Tư pháp, cơ quan tư pháp của hai nước để góp phần bảo vệ quyền và lợi ích của người dân vùng biên trên các lĩnh vực: quốc tịch, hộ tịch, phổ biến giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý, tương trợ tư pháp, thi hành án dân sự (THADS)... trên tinh thần “vừa là đồng chí, vừa là anh em”.
Đồng tình với Bộ trưởng Lê Thành Long, Bộ trưởng Xay-xỉ Xẳn-ti-vông nhấn mạnh thêm hai Bên cần tích cực nghiên cứu, thảo luận rộng rãi, sâu sắc nhằm tìm ra các biện pháp hiệu quả nhất để giải quyết các vấn đề còn tồn tại trong các lĩnh vực nêu trên nhằm thúc đẩy hợp tác pháp luật và tư pháp trong tổng thể quan hệ hợp tác toàn diện đặc biệt giữa hai dân tộc anh em.
Trong 1 ngày làm việc, Hội nghị đã nghe tổng cộng 10 tham luận và gần 20 ý kiến phát biểu của Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ Tư pháp hai nước và Giám đốc Sở Tư pháp, lãnh đạo cơ quan Cục THADS cấp tỉnh. Trên tinh thần chân tình, hữu nghị, hai Bên nhất trí đánh giá cao sự nỗ lực, tích cực của Bộ Tư pháp Việt Nam và Lào, các Sở Tư pháp và cơ quan THADS hai nước trong việc triển khai các hoạt động hợp tác, phối hợp giải quyết nhiều nhiệm vụ công tác tư pháp ở địa phương. Đặc biệt, Hội nghị đánh giá cao việc triển khai thực hiện Dự án Hỗ trợ Học viện Tư pháp quốc gia Lào từ nguồn vốn viện trợ của Chính phủ Việt Nam dành cho Lào nhằm tăng cường năng lực cho đội ngũ cán bộ tư pháp của Lào.
Hội nghị cũng nhất trí đánh giá, kể từ sau Hội nghị Tư pháp các tỉnh có chung đường biên giới Việt Nam – Lào mở rộng lần thứ ba, công tác quản lý và đăng ký hộ tịch, giải quyết các vấn đề quốc tịch tại các tỉnh biên giới Việt Nam - Lào theo Thỏa thuận đã ký giữa hai Chính phủ đã ngày càng được tăng cường và bước đầu đạt nhiều kết quả đáng khích lệ. Với sự chỉ đạo của hai Bộ Tư pháp, cấp ủy và chính quyền địa phương, các cơ quan tư pháp các tỉnh biên giới Việt Nam – Lào đã và đang tích cực phối hợp thực hiện có hiệu quả Thỏa thuận giữa Chính phủ 2 nước về di cư tự do và kết hôn không giá thú của người dân ở vùng biên giới hai nước. Hai Bên cũng đã có nhiều cố gắng trong việc thực hiện công tác THADS theo quy định của Hiệp định Tương trợ tư pháp giữa 2 nước.
Ký thỏa thuận hợp tác giữa 04 cặp Sở Tư pháp địa phương
Về phương hướng hoạt động trong thời gian tới, hai Bên đã thống nhất một số vấn đề. Cụ thể, về vấn đề quốc tịch và hộ tịch của người dân khu vực biên giới Việt - Lào, đề nghị Bộ Tư pháp hai nước tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành có liên quan để tư pháp địa phương thực hiện có hiệu quả Thỏa thuận giữa hai Chính phủ về di cư tự do và kết hôn không giá thú của người dân ở vùng biên giới hai nước, bảo đảm giải quyết trong thời gian gia hạn việc nhập quốc tịch cho những người có đủ điều kiện theo Thỏa thuận; phòng, chống, ngăn chặn tái di cư và di cư tự do mới, góp phần ổn định dân cư, nâng cao hiệu quả công tác quản lý biên giới trong tình hình mới…
Về hợp tác tương trợ tư pháp, đề nghị Bộ Tư pháp hai nước phối hợp đề xuất lộ trình sửa đổi Hiệp định Tương trợ tư pháp để đảm bảo phù hợp với tình hình thực tiễn. Cơ quan THADS tại 10 cặp tỉnh giáp biên thực hiện hiệu quả hơn công tác tương trợ tư pháp trong THADS theo đúng quy định của Hiệp định… Bộ Tư pháp hai nước cần phối hợp với nhau tốt hơn trong các hoạt động hợp tác về tương trợ tư pháp đa phương và khu vực, trong đó có việc phối hợp triển khai thực hiện Sáng kiến của Việt Nam về tăng cường tương trợ tư pháp về dân sự trong ASEAN.
Về tăng cường hiểu biết của người dân đối với pháp luật của hai nước, các Sở Tư pháp tại các tỉnh giáp biên, theo quy định của pháp luật mỗi nước, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý để người dân hiểu được pháp luật của hai nước, từ đó tự giác tuân thủ, chấp hành nghiêm chỉnh quy định pháp luật. Về hợp tác giữa hai Bộ Tư pháp Việt Nam và Lào, hai Bộ cần xây dựng và triển khai có hiệu quả, thiết thực Chương trình hợp tác hàng năm giữa hai Bộ Tư pháp phù hợp với Thỏa thuận hợp tác giai đoạn 2015-2020…
Kết thúc Hội nghị, hai Bộ trưởng đã chứng kiến Lễ ký 4 thỏa thuận hợp tác giữa 4 cặp Sở Tư pháp địa phương, bao gồm: Sơn La – Bô Kẹo; Hải Dương – Viêng Chăn; Hải Phòng – Viêng Chăn; Kon Tum - Ắt Ta Pư.
Sau 1 ngày làm việc hiệu quả, Hội nghị Tư pháp các tỉnh có chung đường biên giới Việt Nam – Lào mở rộng lần thứ tư đã đạt được toàn bộ các mục tiêu đề ra. Trong thời gian tới, Bộ, ngành Tư pháp hai nước cần tập trung hết sức để thực hiện một cách có hiệu quả, thực chất, thiết thực toàn bộ các điểm mà hai Bên đã thống nhất tại Hội nghị, nhất là tập trung giải quyết dứt điểm các vấn đề còn tồn tại về quốc tịch, hộ tịch, THADS và tương trợ tư pháp giữa hai nước, góp phần vun đắp không ngừng tình hữu nghị anh em đặc biệt Việt - Lào “mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững”.