Tiềm năng điện mặt trời vùng Tây Nam

(PLVN) -  Khi bình minh ló rạng dưới chân Thiên Cấm Sơn, “cánh đồng silicon” rộng hơn 275 ha của Nhà máy Điện mặt trời Sao Mai (Sao Mai Solar) bừng sáng, phản chiếu ánh nắng trên hàng ngàn tấm pin như mặt nước giữa sa mạc. Với công suất thiết kế 210 MWp, nhà máy cung cấp hơn 300 triệu kWh điện sạch mỗi năm cho lưới quốc gia, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng khu vực. Không chỉ là công trình năng lượng tái tạo quy mô lớn, Sao Mai Solar còn được phát triển thành điểm đến du lịch đặc sắc, thu hút du khách đến trải nghiệm mô hình du lịch kết hợp năng lượng độc đáo đầu tiên tại miền Tây Nam Bộ.

Bản điều chỉnh Quy hoạch Điện VIII công bố tháng 4 năm 2025 đặt mục tiêu đến 2030 có ít nhất 50 % hộ dân và công sở lắp điện mặt trời mái nhà để tự sản, tự tiêu; tổng nhu cầu đầu tư cho giai đoạn 2021-2030 ước tính 135 tỷ USD, trong đó năng lượng tái tạo là trọng tâm để Việt Nam đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Song song với quy hoạch, Chính phủ đã mở cánh cửa thị trường thông qua Nghị định 80/2024/NĐ-CP về cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA). Doanh nghiệp tiêu thụ lớn nay có thể ký hợp đồng mua điện tái tạo qua đường dây riêng hoặc qua lưới EVN, giúp họ theo đuổi chiến lược “100 % REC” mà không phải chờ biểu giá FIT. Việc cho phép điện mặt trời, đặc biệt là các nhà máy quy mô vừa ở Đồng bằng sông Cửu Long bán thẳng cho khu công nghiệp được kỳ vọng giải tỏa ách tắc công suất và thu hút thêm nguồn vốn tư nhân.

Khuôn viên nhà máy cũng tiến hành các hoạt động kiến tạo cảnh quan, chăn nuôi, trồng trọt phục vụ cho du khách và học sinh – sinh viên

Tại Đồng bằng sông Cửu Long, biến đổi khí hậu tác động đến mực nước biển dâng, xâm nhập mặn làm hàng chục nghìn hecta ruộng lúa kém hiệu quả và ảnh hưởng rất lớn đến đời sống sinh hoạt của người dân.

Ứng phó với những bất lợi đó, việc chuyển đổi những triền núi đá nghèo dinh dưỡng ở An Giang, Kiên Giang thành “nông trại năng lượng”, Sao Mai Solar đã tạo việc làm kỹ thuật tại chỗ, kết hợp nông nghiệp dưới tấm pin và dịch vụ du lịch xanh. Các hộ nông dân trên núi Cấm nhờ điện mặt trời vận hành hệ thống bơm nước giúp tiết kiệm chi phí, nâng thu nhập canh tác vườn lên đáng kể.

Khu tham quan Điện mặt trời An Hảo (An Hảo Solar Farm) là “mô hình song sinh” của dự án Sao Mai Solar, kết hợp với khu Lâm Viên Núi Cấm để hình thành tuyến du lịch liên hoàn từ chân núi lên đến đỉnh. Đây là sự phối hợp hiếm có giữa hạ tầng năng lượng tái tạo và khai thác du lịch sinh thái, mang lại giá trị gia tăng rõ rệt cho địa phương. Mùa cao điểm, nhà máy vẫn giữ vững hệ số công suất nhờ thiết kế bám sườn núi và kết nối sớm với trạm 220 kV, trở thành một trong số ít dự án miền Tây không bị cắt giảm sản lượng.

Vị trí nhà máy nằm gần các địa điểm vui chơi nổi tiếng cho phép tham gia vào chuỗi tham quan du lịch

Luôn luôn bắt tay với giáo dục để nêu bật giá trị vững bền

Dự án “Sao Mai Solar – phái sinh An Hảo Solar Farm” đang cho thấy hiệu quả từ mô hình khai thác “đất kép” – vừa phát triển điện mặt trời, vừa kết hợp du lịch và bảo tồn sinh thái. Sự kết nối hài hòa giữa ba yếu tố tưởng chừng khó dung hòa đã mở ra một hướng phát triển bền vững cho khu vực Tây Nam Bộ, nơi tài nguyên thiên nhiên dồi dào nhưng thường bị khai thác đơn lẻ.

Không chỉ tạo ra nguồn năng lượng tái tạo thân thiện với môi trường, dự án còn xây dựng nên hình ảnh du lịch mới – du lịch năng lượng, góp phần nâng tầm giá trị cảnh quan và thu hút du khách. Đây được xem là mô hình tiêu biểu cho xu hướng phát triển xanh, nơi kinh tế – môi trường – cộng đồng cùng song hành.

Đọc thêm