Sáng 25/7, tại Hà Nội, dưới dự chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, Thời báo Ngân hàng phối hợp các đơn vị liên quan tổ chức Hội thảo “Tăng khả năng hấp thụ vốn cho doanh nghiệp”.
“Sức khỏe” tài chính bị bào mòn, doanh nghiệp “khát vốn rẻ”
Phát biểu tại Hội thảo, ông Đào Minh Tú - Phó Thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết, chưa bao giờ chính sách điều hành tiền tệ khó như giai đoạn 6 tháng đầu năm 2023, bởi mục tiêu của các nhiệm vụ luôn ngược chiều nhau.
 |
Ông Đào Minh Tú – Phó Thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát biểu tại Hội thảo. |
Nền kinh tế 6 tháng đầu năm phải đối mặt với vô vàn khó khăn, thách thức cả từ bên ngoài lẫn nội tại nền kinh tế. Tăng trưởng kinh tế thấp hơn so với kịch bản đề ra (3,72%), sức chịu đựng và sức khỏe tài chính của doanh nghiệp đang bị bào mòn… Tất cả những điều đó đã đặt ra nhiều thách thức đối với nền kinh tế nói chung và công tác điều hành chính sách tiền tệ nói riêng.
Mặc dù Ngân hàng nhà nước, ngành Ngân hàng (các tổ chức tín dụng) đã nỗ lực triển khai nhiều giải pháp tăng cường khả năng tiếp cận vốn tín dụng cho doanh nghiệp, người dân như giảm lãi suất, giữ ổn định tỷ giá... Tuy nhiên, theo Phó Thống đốc, cầu tín dụng đến nay vẫn còn yếu, tăng trưởng tín dụng còn thấp do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân chủ quan là khả năng hấp thụ của doanh nghiệp.
Tại Hội thảo, ông Nguyễn Văn Thân - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam đánh giá cao nỗ lực ngành Ngân hàng, đặc biệt là NHNN.
“Thời gian qua, NHNN không chỉ làm tốt nhiệm vụ giữ vững được sự ổn định tỷ giá, giá trị đồng tiền, kiểm soát lạm phát và đảm bảo kinh tế vĩ mô, mà còn triển khai tốt nhiệm vụ rất quan trọng là giảm lãi suất điều hành tới 4 lần với mức giảm từ 0,5%/năm - 2%/năm, từ đó tạo điều kiện cho các ngân hàng thương mại giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp tiếp cận chi phí vốn hợp lý” - ông Nguyễn Văn Thân nói.
 |
Ông Nguyễn Văn Thân - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam phát biểu tại Hội thảo. |
Theo ông Thân, tính hiệu quả của hoạt động này rất cụ thể khi trong số hơn 6 triệu tỷ đồng cho vay toàn nền kinh tế, thì dư nợ cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đạt khoảng 2,3 triệu tỷ đồng.
Tuy nhiên, Lãnh đạo Hiệp hội DNNVV cũng thừa nhận rằng, mặc dù việc hỗ trợ của ngành Ngân hàng đã làm tốt nhưng hiện nay có một thực trạng là số lượng các doanh nghiệp không vay được vốn tín dụng vẫn còn tương đối nhiều. Nguyên nhân là do các chính sách của Nhà nước vẫn chưa phát huy được tính đồng bộ và bản thân các doanh nghiệp cũng chưa chứng minh được năng lực hoàn vốn cũng như năng lực quản lý, kế hoạch sản xuất kinh doanh và minh bạch tài chính…
Đồng quan điểm, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp ngành Công nghiệp hỗ trợ TP Hà Nội (HANSIBA) Nguyễn Vân chia sẻ, hiện nay các doanh nghiệp đang trong giai đoạn rất khó khăn khi sản xuất kinh doanh bị đình trệ, đơn hàng giảm sút, nguồn vốn cạn kiệt. Để các doanh nghiệp tiếp tục duy trì được hoạt động sản xuất kinh doanh, nguồn vốn đóng vai trò quan trọng. Chính vì vậy các doanh nghiệp mong muốn tiếp cận nguồn lực về tài chính, nhất là nguồn vốn ưu đãi lãi suất thấp để phục hồi.
Chuyển hưởng chính sách hỗ trợ đồng bộ cho doanh nghiệp
Trước thực trạng trên, để tăng khả năng hấp thụ vốn của người dân, doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Thân cho rằng, về lâu dài Chính phủ cần sớm sửa đổi Luật hỗ trợ DNNVV theo hướng từng bước chuyển hướng các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp từ chiều rộng, dàn trải sang chiều sâu, tạo điều kiện cho doanh nghiệp cơ cấu lại năng lực sản xuất nhằm phát triển ổn định, lâu dài.
Trong đó có việc hỗ trợ các DNNVV tham gia vào 30% các dự án đầu tư công; Tập trung thực thi có hiệu quả nhóm giải pháp hỗ trợ DNNVV phát triển bền vững, phát triển chuỗi giá trị; Cải tổ các Quỹ Bảo lãnh tín dụng và tăng cường vai trò của các cơ quan quản lý địa phương trong việc hỗ trợ đánh giá, xác nhận tín nhiệm của doanh nghiệp để bảo lãnh cho vay…
Về phía doanh nghiệp, Lãnh đạo Hiệp hội DNNVV cho rằng các doanh nghiệp cần phải nâng cao trình độ về quản lý, kế hoạch sản xuất kinh doanh và minh bạch tài chính… Khi các ngân hàng yên tâm về sức khoẻ của doanh nghiệp thì chắc chắn các ngân hàng sẽ không từ chối cho vay.
Trước mắt, theo ông Thân, chính sách tài khoá cần phải có quy định rất rõ ràng, mạch lạc. Việc thanh tra, kiểm tra theo yêu cầu của hoạt động “hậu kiểm” nên có thiên hướng nhằm phát hiện vi phạm để xử lý hơn là hỗ trợ, giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật tốt hơn. Do vậy, để DNNVV tiếp cận được các chính sách hỗ trợ từ Nhà nước một cách dễ dàng, thuận lợi hơn thì chính sách thuế, chính sách ưu đãi phải rõ ràng, nhất quán.
Hỗ trợ doanh nghiệp, ngân hàng đồng loạt đơn giản hóa thủ tục cho vay
Đại diện Vietinbank cho biết, ngân hàng đã và đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để hỗ trợ và đồng hành cùng các doanh nghiệp trong việc tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng, phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong đó tiêu biểu là các chương trình tín dụng với lãi suất hấp dẫn đã được triển khai từ nhiều năm qua như: Chương trình đồng hành cùng doanh nghiệp, Gói ưu đãi dành cho khách hàng doanh nghiệp mới (SME UP) với lãi suất hấp dẫn chỉ từ 6,8%/năm….
Bên cạnh đó, VietinBank cũng đã và đang triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất 2% đến các khách hàng đáp ứng điều kiện theo Nghị định 31 và Thông tư 03 của NHNN. Ngoài ra, riêng đối với phân khúc khách hàng DNNVV, VietinBank đã thiết kế quy trình cấp tín dụng và quy trình giải ngân rút gọn tới 30% so với quy trình cấp tín dụng thông thường, đảm bảo đẩy nhanh tốc độ xử lý giao dịch, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn ngân hàng phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh.
Phó Tổng Giám đốc BIDV Trần Long cho biết, ngân hàng BIDV đã xây dựng quy trình cấp tín dụng đặc thù đối với doanh nghiệp siêu nhỏ, DNNVV với cơ chế đơn giản hóa về hồ sơ thủ tục, mẫu biểu khách hàng phải cung cấp, tinh giản quy trình nội bộ (phê duyệt, giải ngân) từ đó rút ngắn thời gian cấp tín dụng đối với khách hàng.
BIDV cũng ban hành các sản phẩm tín dụng theo lĩnh vực ngành nghề với quy trình rút gọn phù hợp với đặc điểm ngành kèm theo cơ chế cạnh tranh để thúc đẩy phát triển tín dụng ngành.
Các ngân hàng cho biết đã dần cho vay tín chấp. Các khách hàng có giao dịch lâu năm ở một tổ chức tín dụng, thì ngân hàng sẽ nới các điều kiện về tài sản đảm bảo với các điều kiện về mặt tín dụng, sẵn sàng nhận hàng tồn kho, sẵn sàng nhận khoản phải thu, tỷ lệ cho vay trên tài sản đảm bảo cao hơn.
Tuy nhiên, lãnh đạo các ngân hàng cũng thừa nhận, việc cho vay tín chấp với doanh nghiệp hiện nay chiếm tỷ lệ chưa nhiều. Nguyên nhân một phần do nền tảng thông tin, dữ liệu của khách hàng vẫn rất sơ khai, chưa được đồng nhất. Việc cho vay cũng tùy khẩu vị rủi ro của các ngân hàng, song cơ bản phải tuân theo quy định pháp luật. Vì vậy, để dễ tiếp cận tín dụng, các doanh nghiệp phải tự nỗ lực cải thiện hồ sơ của mình.
Phó Tổng Giám đốc Agribank Phùng Thị Bình cho hay, mọi thủ tục cho vay tại Agribank đều theo quy định pháp luật hiện hành, không đặt thêm bất kỳ thủ tục, điều kiện vay vốn nào. Cũng như Vietinbank, BIDV, Agribank ra quyết định cho vay trên cơ sở xếp hạng khách hàng. Thứ hạng của khách hàng dựa trên thông tin của khách hàng, chứ không phải do ngân hàng tạo ra.
