Theo bản ghi chép, trong cuộc điện đàm cuối cùng này, hai nhà lãnh đạo đã thảo luận về viện trợ quân sự, chiến lược chính trị và chiến thuật nhắn tin. Tuy nhiên, cả ông Biden và Ghani đều không nhận thức hay chuẩn bị gì cho nguy cơ toàn bộ Afghanistan rơi vào tay quân nổi dậy.
Hai nhà lãnh đạo nói chuyện trong khoảng 14 phút vào ngày 23/7. Ngày 15/8, ông Ghani tháo chạy khỏi dinh Tổng thống và Taliban tiến vào Kabul.
Kể từ đó, hàng chục nghìn người Afghanistan tìm cách rời bỏ đất nước và 13 binh sĩ Mỹ cùng nhiều thường dân Afghanistan đã thiệt mạng trong một vụ đánh bom kép tại sân bay Kabul trong cuộc sơ tán như cuồng phong của quân đội Mỹ.
 |
Tổng thống Ashraf Ghani (trái) và Tổng thống Mỹ Joe Biden (phải) đã từng điện đàm trước khi Afghanistan rơi vào quyền kiểm soát của Taliban. |
Reuters cho biết đã được xem bản ghi chép và nghe bản ghi âm cuộc điện thoại của hai Tổng thống trước khi Taliban chiếm được thủ đô Kabul.
Trong cuộc trò chuyện, Tổng thống Biden đề nghị viện trợ nếu ông Ghani có thể công khai kế hoạch kiểm soát tình hình đang gia tăng ở Afghanistan. “Chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ không quân chặt chẽ, nếu chúng tôi biết kế hoạch là gì”, ông Biden nói.
Vài ngày trước cuộc gọi, Mỹ đã tiến hành các cuộc không kích để hỗ trợ lực lượng an ninh Afghanistan, một động thái mà Taliban cho là vi phạm thỏa thuận hòa bình Doha.
Tổng thống Mỹ ca ngợi các lực lượng vũ trang Afghanistan, được đào tạo và tài trợ bởi Chính phủ Hoa Kỳ. “Rõ ràng ông có quân đội tốt nhất”, ông ấy nói với ông Ghani. “Ông có 300.000 quân vũ trang tốt so với 70-80.000 và rõ ràng họ có khả năng chiến đấu tốt”.
Vậy nhưng vài ngày sau, quân đội Afghanistan hoạt động ở thủ phủ của các tỉnh trong nước đã không chống trả lại được Taliban.
Tổng thống Mỹ nói với ông Ghani rằng nếu các nhân vật chính trị nổi tiếng của Afghanistan tổ chức một cuộc họp báo cùng nhau, ủng hộ một chiến lược quân sự mới, “điều đó sẽ thay đổi nhận thức và điều đó sẽ thay đổi rất nhiều điều tôi nghĩ”.
Lời nói của nhà lãnh đạo Mỹ cho thấy ông không lường trước được cuộc nổi dậy lớn và sự sụp đổ xảy ra sau đó 23 ngày.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục đấu tranh mạnh mẽ, về mặt ngoại giao, chính trị, kinh tế, để đảm bảo rằng Chính phủ Afghanistan không chỉ tồn tại mà còn được duy trì và phát triển”, ông Biden nói.
Nhà Trắng đã từ chối bình luận về nội dung cuộc điện đàm này.
Reuters cũng đã cố gắng liên hệ với phụ tá của ông Ghani về cuộc điện đàm bằng các cuộc gọi và tin nhắn, nhưng không thành công.
Tuyên bố công khai cuối cùng từ ông Ghani, người được cho là đang ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), được đưa ra vào ngày 18/8 rằng, ông trốn khỏi Afghanistan để ngăn chặn đổ máu.
