2 trường hợp thực hiện sắp xếp
Nghị quyết quy định có 2 trường hợp thực hiện sắp xếp ĐVHC. Đó là: Các ĐVHC cấp huyện, cấp xã phải sắp xếp khi có diện tích tự nhiên và quy mô dân số chưa đạt 50% tiêu chuẩn theo quy định tại Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của UBTVQH; và Khuyến khích việc sắp xếp các ĐVHC còn lại để giảm số lượng ĐVHC.
Bên cạnh đó, các trường hợp ĐVHC cấp huyện, cấp xã tuy có diện tích tự nhiên và quy mô dân số chưa đạt 50% tiêu chuẩn theo quy định nhưng nếu có một trong các yếu tố đặc thù như: Có vị trí địa lý biệt lập với các ĐVHC khác; Được hình thành và ổn định từ năm 1945 đến nay; Có vị trí trọng yếu về quốc phòng, an ninh hoặc có đặc điểm về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán chưa thuận lợi cho việc sắp xếp (nếu thực hiện sắp xếp sẽ tạo bất ổn về quốc phòng, an ninh chính trị, trật tự xã hội, kìm hãm sự phát triển KT-XH…) thì UBND cấp tỉnh có trách nhiệm rà soát, báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định việc chưa thực hiện sắp xếp.
Đáng chú ý, dự thảo Nghị quyết đã quy định các nội dung về sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy; về số lượng lãnh đạo, quản lý; số lượng công chức, viên chức của các cơ quan, tổ chức, đơn vị; các chế độ, chính sách thực hiện đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động dôi dư; chuyển đổi các loại giấy tờ cho cá nhân, tổ chức sau khi thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã.
Để tránh những trường hợp “tranh thủ” bầu, bổ nhiệm cán bộ, tuyển dụng công chức, viên chức tại những ĐVHC cấp huyện, cấp xã đang chuẩn bị sắp xếp, gây khó khăn thêm cho việc sắp xếp số lượng lãnh đạo, quản lý và biên chế công chức, viên chức ở các ĐVHC mới sau này, dự thảo Nghị quyết quy định tạm dừng việc bầu, bổ nhiệm các chức danh lãnh đạo, quản lý và tuyển dụng, tiếp nhận cán bộ, công chức, viên chức tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị của các ĐVHC cấp huyện, cấp xã thuộc diện phải sắp xếp từ ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành cho đến khi có nghị quyết của UBTVQH về việc sắp xếp đối với từng ĐVHC cụ thể, trừ trường hợp khuyết người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị mà không bố trí được người phụ trách theo quy định của pháp luật thì được bầu, bổ nhiệm chức danh đó.
Ngoài ra, dự thảo Nghị quyết còn quy định việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thực hiện theo nghị quyết, kết luận của Đảng, quy định của Nhà nước và phù hợp với thực tế.
Không ảnh hưởng đến giấy tờ của người dân
Băn khoăn về vấn đề chuyển đổi giấy tờ của người dân sau khi sắp xếp ĐVHC, Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho rằng, các loại giấy tờ theo cá nhân, tổ chức có nhiều loại, không phải là những giấy tờ có thời hạn ngắn ngày mà có cả những giấy tờ gắn bó lâu dài. Ví dụ như giấy khai sinh sẽ gắn với người ta suốt đời, hay giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là gắn ít nhất 50 năm. “Về mặt chủ trương chúng ta có khuyến khích người dân thay đổi giấy tờ nhanh chóng theo các ĐVHC mới hay không để thuận tiện cho công dân và quản lý nhà nước?”, bà Thúy Anh đặt vấn đề.
Giải đáp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho hay, về giấy tờ, Chính phủ đã liệt kê hết, chỉ có một số giấy tờ phải thay đổi đó là đối với hộ khẩu theo thông tư 81 của Bộ Công an thì thay đổi địa chỉ ở thì mới đổi hộ khẩu. Chứng minh thư, thẻ căn cước thì không bắt buộc, chỉ khi nào công dân có nguyện vọng thì thay đổi và không mất phí. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không phải đổi. Đối với doanh nghiệp cập nhật bổ sung thông tin trong giấy chứng nhận kinh doanh, hồ sơ doanh nghiệp nếu thay đổi địa chỉ thì phải thay còn không thì thôi và cũng không thu phí.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng cho rằng, việc sắp xếp lại ĐVHC cấp huyện, cấp xã liên quan đến nhiều vấn đề rất hệ trọng như tư tưởng cán bộ, Đảng viên, nhân dân, việc ổn định chính trị quốc phòng, an ninh, phân bố lực lượng, lãnh đạo chỉ huyện. Chính vì thế, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, các cấp cần làm tốt công tác tư tưởng, công tác tuyên truyền trong nhân dân, “Nếu làm không khéo sẽ gây bất ổn phức tạp. Việc tổ chức thực hiện cần hết sức cẩn trọng".
