Sau 3 năm thực hiện Tiểu Đề án 3 theo Quyết định số 31/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) trong công nhân lao động khu vực kinh tế ngoài nhà nước đã đạt những kết quả nhất định. Qua đó, góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật cho người lao động, góp phần xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ trong doanh nghiệp (DN).
Khoảng 4 triệu lao động cần được PBGDPL
Chính phủ ước tính đến năm 2010 có khoảng 12 triệu lao động làm việc trong các loại hình DN và khoảng 2 triệu lao động làm việc trong các hợp tác xã theo mô hình DN. Chỉ 50% trong số đó đã được qua đào tạo, nghĩa là đã được GDPL, còn lại khoảng 6 triệu công nhân lao động chưa được GDPL.
Vì vậy, mục tiêu cụ thể của Tiểu đề án 3 do Chính phủ giao cho Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chủ trì là đến hết năm 2012 phấn đấu đạt chỉ tiêu 70% - tức là khoảng 4 triệu – số công nhân lao động trong các DN dân doanh và có vốn đầu tư nước ngoài được tuyên truyền, PBPL lao động và các quy định pháp luật có liên quan tới quyền và nghĩa vụ công dân.
 |
| Người lao động cần chủ động tiếp cận các trợ giúp về pháp luật, đặc biệt là Luật lao động. |
Thực hiện nhiệm vụ được giao, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã triển khai nhiều hoạt động có trọng tâm, hướng về cơ sở và đạt được nhiều kết quả cụ thể. Trong 3 năm, Tổng Liên đoàn đã phát hành 135 nghìn tài liệu các loại (tờ gấp, sổ tay bỏ túi, sổ tay kỹ năng, đĩa CD) tới 63 Liên đoàn Lao động các tỉnh, thành phố, 20 Công đoàn ngành Trung ương và Công đoàn Tổng công ty trực thuộc Tổng Liên đoàn; tuyên truyền trực tiếp thông qua tập huấn, hội thảo, tư vấn, các hoạt động trong “Ngày pháp luật”, “Tháng công nhân”… cho hơn 87 nghìn công nhân lao động và cán bộ công đoàn cơ sở…
Đặc biệt, các cấp công đoàn không được hỗ trợ kinh phí từ Đề án 31 vẫn hoạt động tích cực, thể hiện qua những con số đầy ấn tượng: tổ chức trên 2 nghìn lớp tập huấn nghiệp vụ cho hơn 131 nghìn cán bộ công đoàn cơ sở, 27 nghìn cuộc tuyên truyền trực tiếp cho trên 2 triệu công nhân lao động, phát hành hơn 2,1 triệu tài liệu các loại… Như vậy, tính chung kết quả từ kinh phí Tiểu đề án và từ kinh phí các địa phương, số tài liệu đã phát hành đáp ứng được 58% nhu cầu tài liệu của công nhân lao động; số công nhân lao động được tuyên truyền đạt tỷ lệ 61%.
Những thách thức không nhỏ
Các hoạt động nói trên đã mang lại những tác động đáng phấn khởi, nhất là nhận thức của công nhân lao động đã có những chuyển biến rõ rệt. Khảo sát của Tổng Liên đoàn cho thấy, có 73,5% công nhân lao động biết đến Luật Công đoàn, 82,5% có biết Luật Lao động, 83,3% biết Luật Bảo hiểm xã hội và 71,7% biết Luật Bảo hiểm y tế…
Đánh giá về Tiểu đề án 3, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cũng khẳng định: “Thực tiễn triển khai công tác PBGDPL trong các DN rất phong phú về nội dung, đa dạng về hình thức. Có những hình thức đã mang lại hiệu quả tốt như mô hình tổ tư vấn pháp luật tại các khu công nghiệp, thực hiện chương trình tuyên truyền pháp luật trên hệ thống phương tiện thông tin đại chúng…”.
Tuy nhiên, nếu chỉ tính riêng các hoạt động hưởng kinh phí Tiểu đề án 3 (không kể hoạt động của các địa phương), tổng số tài liệu phát hành trong 3 năm qua còn rất thấp, chỉ đáp ứng được một phần rất nhỏ nhu cầu của công nhân lao động – 0,03%. Số công nhân lao động được tuyên truyền trực tiếp cũng mới đạt tỷ lệ rất khiêm tốn (0,02%).
Đúng như lo ngại của Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Hoàng Ngọc Thanh là để bảo đảm con số 4 triệu người được tuyên truyền thì trong năm 2012, cả hệ thống công đoàn phải phát hành được hơn 1,67 triệu tài liệu các liệu và tổ chức tuyên truyền được cho trên 1,5 triệu lượt công nhân lao động còn lại.
Đấy là chưa kể sự biến động, phát triển nhanh, đa dạng của đội ngũ công nhân lao động khu vực kinh tế ngoài nhà nước và sự chậm trễ ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện… đều ảnh hưởng đến công tác tuyên truyền pháp luật cho công nhân lao động. “Vì vậy, nhằm hoàn thành chỉ tiêu của Chính phủ giao, chúng ta cần sức mạnh đồng bộ của các cấp, các ngành” – ông Thanh nhấn mạnh.
T. Quyên
