Cước vận tải “rẻ như bèo”
Cục Hàng hải Việt Nam nhận được một số phản ánh từ doanh nghiệp (DN) cho thấy, vận tải biển nội địa đang gặp khó khăn khi giá cước liên tục lao dốc và hàng hóa khan hiếm. Cụ thể, các mặt hàng như than, cliker chiều Bắc – Nam có sản lượng thấp, giá cước rất thấp khi chỉ đạt 150.000 – 155.000 đồng/tấn. Trong khi đó, vào khoảng tháng 2, tháng 3/2021, giá cước chở hàng xi măng hay clinker vẫn dao động ở mức 170.000 – 180.000 đồng. Ở chiều ngược lại, từ Nam ra Bắc, nguồn hàng dồi dào hơn nhưng giá cước lại còn thấp hơn, với chỉ từ 80.000 – 90.000 đồng/tấn.
Giá cước vận tải biển nội địa giảm đi liền với doanh thu của các DN giảm theo. Nếu trước đây, ở thời điểm giá cước ổn định, một chuyến hàng Bắc – Nam đem lại doanh thu cho DN khoảng 1 tỷ đồng/chuyến thì nay chỉ còn được 200 – 300 triệu đồng/chuyến.
Theo ông Vũ Đức Ngọ - Giám đốc Công ty Thương mại và Vận tải Vũ Gia Tam, dù giá vận chuyển rẻ nhưng các tàu vẫn phải chạy để bù chi phí. Vì nếu một tàu neo bến nằm chơi thì các chi phí cố định cho người lao động như tiền lương, tiền ăn, bảo hiểm thuyền viên, bảo hiểm tàu bình quân rơi vào khoảng 240 triệu đồng/tháng. Do vậy, các chủ tàu vẫn phải tìm nguồn hàng chạy để hạn chế thiệt hại.
Trước tình hình cước vận tải giảm mạnh, nhiều DN tàu biển nội địa mong muốn Cục Hàng hải Việt Nam sẽ kiến nghị các cấp có thẩm quyền nghiên cứu giảm phí tại cảng; tiếp tục có ý kiến để có chính sách ưu đãi với DN, chia sẻ khó khăn với chủ tàu.
Doanh nghiệp được hỗ trợ gì?
Theo ông Hoàng Hồng Giang - Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam, trước tác động tiêu cực của dịch COVID-19 đến thị trường vận tải biển, trong suốt thời gian qua, Cục này căn cứ vào chức năng, thẩm quyền đã tích cực triển khai các giải pháp hỗ trợ chủ tàu Việt Nam. Cụ thể, đối với hoạt động vận tải nội địa, Cục Hàng hải Việt Nam đã có ý kiến và các công ty hoa tiêu thống nhất giảm 10% giá hoa tiêu trong 3 tháng cho chủ tàu Việt Nam. Sau đó không lâu, các công ty lai dắt cũng thực hiện chính sách ưu đãi về giá tàu lai nhằm hỗ trợ chủ tàu nội địa giảm bớt gánh nặng chi phí vận hành tàu trong thời gian dịch diễn biến phức tạp, hàng hóa sụt giảm sâu.
Đơn vị này cũng đã đề xuất Bộ Giao thông Vận tải kiến nghị các cấp có thẩm quyền xem xét đối với tàu thuyền vào cảng thay thế thuyền viên trong thời gian dịch bệnh mà không thực hiện bốc dỡ hàng hóa thuộc đối tượng được miễn các khoản phí, lệ phí hàng hải hoặc được giảm 50-70% mức phí, lệ phí theo quy định. Đồng thời có ý kiến với UBND cấp tỉnh, thành phố tạo điều kiện cho chủ tàu Việt Nam trong việc đưa thuyền viên cách ly thuyền với mức chi phí phù hợp với điều kiện thực tế và khả năng chi trả của DN...
Theo tìm hiểu của PLVN, hiện Cục Hàng hải Việt Nam đang tập trung xây dựng dự thảo Đề án phát triển vận tải biển Việt Nam. Trong đó, đề cập đến các giải pháp hỗ trợ DN vận tải phục hồi về dài hạn như: Cho phép DN vận tải biển được tiếp cận nguồn vay vốn tín dụng đầu tư tàu biển với lãi suất ưu đãi; Điều chỉnh thuế suất thu nhập đối với DN vận tải biển từ 20% xuống 15% trong thời gian 3 năm. Đồng thời miễn, giảm các loại thuế, phí (phí đăng ký trước bạ, thuế VAT,...) khi đóng hoặc mua tàu mới, tàu chuyên dụng để khuyến khích chủ tàu đầu tư phương tiện nâng cao hiệu quả khai thác.
Ngoài ra, để hỗ trợ cho DN vận tải trong thời gian COVID-19, Cục Hàng hải Việt Nam đã có văn bản kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Tài chính điều chỉnh lại một số nội dung nhằm kéo dài thời gian áp dụng mức phí, lệ phí ưu đãi đối với tàu có trọng tải lớn vào cảng Cái Mép.
Vận tải biển quốc tế ổn định
Trong khi vận tải biển nội địa gặp khó thì vận tải biển quốc tế được đánh giá khả quan hơn. Theo ông Bùi Việt Hoài - Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam (VIMC), nếu các đợt dịch trước đây, nhiều tàu của VIMC phải “lay lắt” hoạt động hoặc nằm bờ thì hiện tại, hơn 70 tàu của VIMC đều dồi dào hàng hóa vận chuyển, giá cước vận chuyển đang ở đà tăng mạnh. Cước mặt hàng clinker đi Trung Quốc cách đây hai tháng dao động ở mức 9 - 12 USD/tấn thì đến nay đã tăng lên 16 - 17 USD/tấn.
