CQĐT đề nghị truy tố cựu Chủ tịch AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn cùng hai đồng phạm Trần Mạnh Hà, Phó Tổng Giám đốc AIC và Trần Đăng Tấn, Trưởng Văn phòng đại diện AIC tại TP HCM (cả 3 đang bỏ trốn), tội “Đưa hối lộ” và “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.
Cùng vụ án, ông Dương Hoa Xô, cựu Giám đốc Trung tâm CNSH bị đề nghị truy tố tội “Nhận hối lộ”.
8 bị can khác bị truy tố tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, trong đó có các ông Nguyễn Đăng Quân, Phó Giám đốc Trung tâm CNSH; Nguyễn Viết Thạch, nguyên Trưởng Ban Quản lý đầu tư xây dựng công trình thuộc Trung tâm CNSH; Nguyễn Trần Long, chuyên viên Ban Quản lý đầu tư xây dựng công trình thuộc Trung tâm CNSH TP HCM...
Theo kết luận điều tra, bà Nhàn và ông Xô đã thỏa thuận để AIC thực hiện các gói thầu dự án 12 phòng thí nghiệm. Các bị can thông đồng, nâng giá để hưởng lợi 40% giá trị gói thầu.
Trước khi đấu thầu, bà Nhàn gặp và đề nghị ông Xô tạo điều kiện để AIC trúng thầu và sẽ chi tiền cảm ơn. Trong bốn năm 2015 - 2018, bà Nhàn chỉ đạo ông Hà và ông Tấn 6 lần đưa tiền cho Xô, tổng cộng 14,4 tỷ đồng.
Lần đầu, tháng 11/2016, sau khi AIC được tạm ứng, thanh toán các gói thầu giai đoạn một, ông Hà và ông Tấn đến phòng làm việc riêng của ông Xô tại Trung tâm CNSH. Khi chỉ có mình ông Xô trong phòng, ông Hà nói: "Chị Nhàn gửi lời cảm ơn anh đã quan tâm, tạo điều kiện cho Cty AIC và chị Nhàn thay mặt Cty gửi anh chút quà cảm ơn". Nói xong, ông Hà đưa ông Xô túi giấy đựng quà màu nâu và nhắc lại: "Cty gửi anh tiền cảm ơn". Ông Xô kiểm tra túi quà có 2,5 tỷ đồng.
Hai tháng sau, ông Hà và ông Tấn lại đến phòng ông Xô, mang theo túi vải màu đen bên trong có 3,9 tỷ đồng và nói "Cty cảm ơn anh". Sau đó ba tháng, một mình ông Tấn đến gặp ông Xô, mang theo túi quà màu nâu có 2 tỷ đồng. Ông Tấn nói: "Chị Nhàn và anh Hà đều bận nên cử em đến gửi anh chút quà cảm ơn. Mong anh tạo điều kiện cho Cty tiếp tục thực hiện các gói thầu giai đoạn hai".
Tháng 2/2019, ông Tấn gặp ông Xô tại phòng riêng, sau khi hỏi thăm xã giao, ông Tấn đưa túi giấy đựng 2 tỷ đồng: "Cảm ơn anh đã tạo điều kiện cho Cty trúng thầu giai đoạn hai".
Năm tháng sau, ông Tấn đến phòng đưa cho ông Xô túi màu nâu đựng 2 tỷ đồng để "cảm ơn" đã tạo điều kiện cho AIC trúng thầu giai đoạn ba. Hai tháng sau, ông Xô tiếp tục nhận được túi đựng 2 tỷ đồng từ ông Tấn tại phòng riêng.
Trong các lần chi tiền "cảm ơn", ông Hà trực tiếp đưa ông Xô hai lần tổng 6,4 tỷ đồng. Ông Tấn đưa bốn lần, 8 tỷ đồng.
Nhận tổng cộng 14,4 tỷ đồng, ông Xô chi cho bà Trần Thị Bình Minh, Phó Giám đốc Sở KH&ĐT 1 tỷ đồng để "cảm ơn tạo điều kiện triển khai dự án". Dịp Tết đầu năm 2017, ông Xô đưa Minh 500 triệu đồng tại phòng làm việc. Tết một năm sau, ông Xô đưa thêm cho bà Minh 500 triệu đồng tại chân cầu thang gần phòng làm việc của bà Minh. Hiện bị can Minh đã nộp lại 800 triệu đồng.
Ông Xô cũng nhiều lần chi cho ông Nguyễn Đăng Quân, Phó Giám đốc Trung tâm CNSH, tổng cộng 950 triệu đồng, rải rác từ 2016 đến 2020. Ông Quân đã nộp lại 700 triệu đồng.
Ông Nguyễn Viết Thạch, nguyên Trưởng Ban Quản lý đầu tư xây dựng công trình thuộc Trung tâm CNSH được ông Xô chia 1,1 tỷ đồng. Tiền này để ông Thạch "bồi dưỡng nhân viên và ngoại giao". Ông Thạch khai bản thân hưởng 200 triệu đồng và đã nộp lại.
Còn lại 11,35 tỷ đồng, ông Xô sử dụng cá nhân. Khai với CQĐT, ông Xô nói "việc đưa tiền do phía Cty AIC tự nguyện, bản thân không đòi hỏi". Đến nay, ông Xô đã nộp lại số tiền trên.
CQĐT, kiểm sát viên, luật sư đã tổ chức cho ông Xô tự vẽ lại sơ đồ địa điểm phòng làm việc nơi nhận tiền từ ông Hà và ông Tấn. Ông Xô cũng vẽ lại vị trí để túi quà khi các ông Hà, Tấn đưa.
Sau khi thỏa thuận với bà Nhàn thì ông Xô chỉ đạo cấp dưới thông đồng với AIC, đơn vị tư vấn thẩm định giá để nâng giá thiết bị, hợp thức giá gói thầu nâng khống. Hành vi này bị xác định gây thiệt hại cho Nhà nước 94 tỷ đồng.
Với các gói thầu dự án 12 phòng thí nghiệm, bà Nhàn bị cáo buộc gây thiệt hại tài sản nhà nước 83 tỷ đồng.
Đây là vụ án thứ 3 bà Nhàn bị xử lý hình sự nhưng hiện trốn truy nã. Cuối năm 2022, với vai trò là chủ mưu vụ án vi phạm quy định đấu thầu, đưa nhận hối lộ xảy ra ở Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, bà Nhàn bị TAND Hà Nội phạt 30 năm tù. Tháng 10/2023, bà Nhàn bị TAND Quảng Ninh tuyên phạm tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, lĩnh án 10 năm tù, vì sai phạm cung cấp thiết bị tại Bệnh viện Sản Nhi tỉnh.
Theo kết luận điều tra, khi thực hiện dự án giai đoạn một, bà Nhàn đồng ý cho Cty Gene Việt và Việt Á được liên danh thực hiện 3 gói thầu. Bà Nhàn chỉ đạo các ông Hà và Tấn phối hợp với 2 Cty nêu trên xây dựng danh mục, cấu hình, dự toán thiết bị gói thầu trước khi đấu thầu.
Theo cáo buộc, để bảo đảm cho liên danh AIC - Việt Á và một Cty khác trúng thầu, không bị hủy, các bị can đã lập các Cty "quân xanh" cùng tham gia.
Giai đoạn hai, bà Nhàn tiếp tục chỉ đạo ông Hà giao các nhân viên AIC thống nhất danh mục, nâng giá dự toán, bố trí "quân xanh" thiết bị để bảo đảm lợi nhuận cho Cty. Bằng thủ đoạn trên, Cty Mopha do bà Nhàn lập ra đã trúng hai gói thầu, AIC trúng một gói.
Ông Nguyễn Đăng Quân khi là Phó Giám đốc, Chủ tịch Hội đồng khoa học, thực hiện chỉ đạo của ông Xô, đã thay đổi chủng loại, cấu hình, nâng giá thiết bị gói thầu. Ông Quân còn cung cấp danh mục, cấu hình, giá thiết bị cho nhà thầu trước khi đấu thầu, tạo điều kiện để liên danh AIC và các công ty liên quan trúng 8 gói thầu.