Xác định nguồn cải cách tiền lương chưa đúng quy định

(PLVN) - Xác định nguồn cải cách tiền lương chưa đúng quy định; Số liệu về nợ đọng xây dựng cơ bản chưa chính xác; Bất cập trong công tác quản lý tiền thuê đất, tiền sử dụng đất; Chi chuyển nguồn sai… là những vấn đề được Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn chỉ ra khi trình bày Báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2023 tại phiên họp Quốc hội chiều 16/5.
Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn trình bày báo cáo tại phiên họp.
Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn trình bày báo cáo tại phiên họp.

Xác định nguồn cải cách tiền lương chưa đúng

Theo Tổng Kiểm toán nhà nước, qua tổng hợp nguồn kinh phí cải cách tiền lương cho thấy, số dư lũy kế nguồn này tăng nhanh qua các năm (năm 2021 là hơn 262.000 tỷ đồng, năm 2022 là hơn 432.000 tỷ đồng, năm 2023 là hơn 536.000 tỷ đồng).

Theo quy định hiện hành, các địa phương phải trích 70% nguồn tăng thu so với dự toán và nhiều nguồn khác để tạo nguồn cải cách tiền lương, trong khi dự toán thu lại có xu hướng lập không sát thực tế, dẫn tới số tăng thu cao, nhưng chủ yếu lại sử dụng cho tạo nguồn cải cách tiền lương, trong khi nhiều nhiệm vụ chi cần thiết, cấp bách khác, như chi đầu tư phát triển, chi khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo..., lại không có nguồn để chi.

“Kết quả kiểm toán tại các địa phương cho thấy, một số địa phương chưa trích lập đủ hoặc xác định nguồn cải cách tiền lương chưa đúng quy định hơn 3.500 tỷ đồng; theo dõi, quản lý nguồn cải cách tiền lương chưa phù hợp hơn 3.700 tỷ đồng; 18 địa phương sử dụng nguồn cải cách tiền lương không đúng quy định gần 1.400 tỷ đồng”, Tổng Kiểm toán nhà nước chỉ rõ.

Còn bất cập trong công tác quản lý tiền thuê đất, tiền sử dụng đất

Đánh giá về công tác thu NSNN năm 2023, Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn chỉ rõ, số quyết toán hơn 1.770.000 tỷ đồng, bằng 109,3% dự toán giao, bằng 97,3% thực hiện năm 2022.

Qua kiểm toán công tác quản lý thu NSNN, KTNN chỉ ra một số tồn tại, hạn chế, như việc quản lý tiền thuê đất, tiền sử dụng đất vẫn còn tình trạng các đơn vị sử dụng đất, nhưng chưa có quyết định thuê đất hoặc hợp đồng thuê đất; chưa điều chỉnh hoặc chậm điều chỉnh đơn giá thuê đất khi hết thời kỳ ổn định; xác định tiền thuê đất, miễn tiền thuê đất không đúng đối tượng.

Bên cạnh đó, công tác quản lý về tài nguyên khoáng sản còn sai sót trong kê khai sản lượng để tính thuế tài nguyên; kê khai phí bảo vệ môi trường và tiền cấp quyền khai thác khoáng sản chưa đầy đủ...

Đối với công tác chi NSNN, Tổng Kiểm toán nhà nước cho biết, số quyết toán gần 1.937.000 tỷ đồng, bằng 93,3% dự toán (giảm hơn 139.000 tỷ đồng). Qua kiểm toán cho thấy, công tác quản lý chi NSNN còn hạn chế.

Cụ thể, về chi đầu tư phát triển, có 38 Bộ, cơ quan trung ương và 25 địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới mức trung bình của cả nước, trong đó một số Bộ, cơ quan trung ương có tỷ lệ giải ngân vốn trong nước thấp (dưới 30%); tỷ lệ giải ngân vốn nước ngoài chỉ đạt 53,9% kế hoạch.

Ngoài ra, số liệu về nợ đọng xây dựng cơ bản chưa chính xác; còn tình trạng kéo dài kế hoạch vốn chưa đúng quy định tại một số địa phương được kiểm toán.

Đối với chi thường xuyên, KTNN cũng chỉ rõ nhiều bất cập. Theo đó, Bộ Tài chính phân bổ dự toán ngân sách trung ương (NSTW) để hỗ trợ các địa phương thực hiện chế độ, chính sách mới và thực hiện các nhiệm vụ khác của NSTW số tiền gần 58.000 tỷ đồng chưa sát thực tế, dẫn đến phải hủy gần 38.000 tỷ đồng, chiếm 65,5% dự toán.

NSTW bổ sung cho địa phương để thực hiện các chính sách, chế độ mới về an sinh - xã hội do điều chỉnh chuẩn nghèo và các chính sách phát sinh mới sau thời điểm ngày 1/9/2021, số tiền hơn 8.400 tỷ đồng theo hình thức bổ sung cân đối là không đúng quy định tại quyết định số 127/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Đến hết năm 2023, số kinh phí NSTW bổ sung có mục tiêu tại 39/56 địa phương được kiểm toán còn tồn, chưa hoàn trả NSTW theo quy định hơn 5.800 tỷ đồng, chiếm 4,17%.

Về chi chuyển nguồn, theo Báo cáo của KTNN, tổng chi chuyển nguồn hơn 1.200.000 tỷ đồng, bằng 39% tổng chi NSNN, tuy tỷ lệ chi chuyển nguồn trên tổng chi NSNN đã giảm 0,6% so với năm 2022 nhưng vẫn tăng về số tuyệt đối. Qua kiểm toán có 19/56 địa phương chuyển nguồn sai hơn 3.400 tỷ đồng, 8/56 địa phương chuyển nguồn thiếu hơn 343 tỷ đồng.

Cần tập trung thực hiện các kiến nghị của Kiểm toán nhà nước

Từ những hạn chế, bất cập nêu trên, KTNN kiến nghị, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các đơn vị liên quan kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm để xử lý theo quy định đối với 3 dự án đã ký hiệp định nhiều năm nhưng chưa giải ngân, có phát sinh phí cam kết lớn; tổ chức, cá nhân không điều chỉnh quyết toán NSNN, theo quy định của Luật NSNN và Nghị quyết số 91/2023/QH15 của Quốc hội; làm thủ tục hủy vốn chưa chính xác dẫn đến còn phần vốn không được đàm phán để tái sử dụng…

Cùng với đó, KTNN thống nhất trình Quốc hội thông qua số liệu quyết toán NSNN năm 2023, cụ thể tổng thu cân đối NSNN 3.023.547 tỷ đồng; tổng chi cân đối NSNN 3.176.154 tỷ đồng; bội chi NSNN 291.564 tỷ đồng, bằng 2,83%GDP thực hiện.

Đọc thêm