Bán hạ tầng để đổi hạ tầng
Sau khi Bộ GTVT có chủ trương, hai hãng hàng không lớn trong nước là Vietnam Airlines và Vietjet Air đã có đề xuất xin mua lại quyền khai thác nhà ga T1 Nội Bài.
Trước tiên là hãng hàng không giá rẻ Vietjet Air. Hiện tại toàn bộ các chuyến bay đến/đi của hãng hàng không này đều được làm thủ tục tại sảnh E, khu vực mở rộng của nhà ga T1. Vietjet Air đã có văn bản đề xuất Bộ GTVT nhượng lại quyền khai thác toàn nhà ga T1 trong 20 năm.
Ngay sau khi Vietjet Air có đề xuất, Vietnam Airlines cũng đệ trình văn bản xin mua lại toàn quyền khai thác nhà ga T1 Nội Bài (không bao gồm sảnh E) tới Bộ GTVT.
Cùng với việc triển khai bán sảnh E Nội Bài, Bộ GTVT cũng xây dựng chủ trương sẽ bán thí điểm một số sân bay khác để lấy vốn đầu tư hạ tầng giao thông như mở sân bay quốc tế Long Thành, mở rộng sân bay Đà Nẵng...
Theo Cục trưởng Cục Hàng không Lại Xuân Thanh, ngành hàng không có đặc thù riêng, tất cả sân bay đều dùng chung giữa dân sự và quốc phòng. Vì vậy, việc xã hội hóa sẽ phải phân biệt sân bay trọng điểm về an ninh quốc phòng để có ứng xử khác nhau trong việc phát triển. Ngoài ra, việc xã hội hóa cũng phải đảm bảo hài hòa lợi ích giữa nhà đầu tư và phát triển kinh tế xã hội.
Việc xây dựng phương án xã hội hóa phải tính hết được các tình huống. Đặc biệt trong đó, việc nhượng lại quyền khai thác sân bay phải không làm ảnh hưởng đến khai thác của các hãng hàng không đang khai thác, phải tránh rơi vào thế độc quyền, cũng như đáp ứng được nhu cầu phát triển của hàng không trong tương lai.
Vốn ngân sách của lĩnh vực hàng không hiện nằm trong kết cấu hạ tầng không cao, nhưng vốn tư nhân cũng không có, chủ yếu là vốn từ quỹ đầu tư phát triển của TCty Cảng hàng không Việt Nam (ACV). Giai đoạn từ năm 2001 - 2014, nguồn vốn trực tiếp từ ngân sách Nhà nước rót vào đầu tư hạ tầng giao thông chỉ chiếm 13%. Do vậy, Bộ GTVT chỉ đạo sau khi được cổ phần hóa có thể ACV chỉ làm nhiệm vụ thu hồi vốn đã đầu tư tại các cảng để mở rộng, phát triển hạ tầng hàng không.
Tuy nhiên, đây mới chỉ là ý tưởng sơ khai mà Bộ GTVT, trực tiếp là Bộ trưởng Đinh La Thăng, chỉ đạo Cục Hàng không và ACV nghiên cứu.
 |
| Vấn đề “nóng” nhất hiện nay là việc nhượng quyền lại nhà ga T1 Nội Bài khi có 2 hãng hàng không cùng có văn bản đề xuất... |
Ai sẽ làm chủ nhà ga T1?
Được biết, hiện Bộ GTVT đang gấp rút xây dựng phương án nhượng quyền thí điểm đối với một số sân bay hoặc một bộ phận thuộc sân bay. Trước tiên, sẽ bán thí điểm sân bay Phú Quốc. Đây là sân bay 100% vốn đầu tư từ nguồn vốn của ACV, với kinh phí khoảng 230 triệu USD. Việc thí điểm bán sân bay Phú Quốc được Bộ GTVT kỳ vọng sẽ có nhiều nhà đầu tư tham gia vì nằm ở vị trí thuận lợi.
Theo đại diện Bộ GTVT hiện mới chỉ có Viejet Air và Vietnam Airlines đề xuất được mua nhà ga T1 Nội Bài. Một số chuyên gia cho rằng mặc dù Vietjet Air đề xuất mua sân bay Nội Bài trước, nhưng hiện hãng này đang khai thác độc lập ở sảnh E, khu vực nhà ga T1 do Vietnam Airlines và Cty con của hãng này đang khai thác là Jetstar Pacific. Nếu Bộ GTVT nhượng lại quyền khai thác toàn bộ T1 cho Vietjet Air rất dễ dẫn đến việc cạnh tranh không lành mạnh, gây ảnh hưởng.
Hiện tại, Vietjet Air chính là đối thủ đáng gờm nhất của Vietnam Airlines khi trong quý I/2015, thị phần hàng không của Vietjet Air đã chiếm 32%, đồng nghĩa với việc thị phần của Vietnam Airlines bị giảm.
Cũng theo ông Lại Xuân Thanh thì vấn đề “nóng” nhất hiện nay là việc nhượng quyền lại nhà ga T1 Nội Bài khi có 2 hãng hàng không cùng có văn bản đề xuất Bộ GTVT bán lại quyền khai thác. Trước đó, T1 Nội Bài không nằm trong đích ngắm bán thí điểm của Bộ GTVT. Tuy nhiên, việc 2 hãng hàng không cùng xin mua lại nên Bộ GTVT đã cân nhắc bán thí điểm, trong đó Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng đã đồng ý bán thí điểm 100% sảnh E cho Vietjet Air, dù rằng Viejet Air đề xuất xin mua trọn T1.
Mặc dù ACV chưa lựa chọn phương án nào song cũng nghiêng về phương án bán sảnh E cho Vietjet Air, còn nhà ga T1 sẽ nhượng lại cho Vietnam Airlines. Được biết, việc khai thác tại sảnh E của Vietjet Air đang gặp khó khăn vì đây là phần cơi nới thêm của nhà ga T1 trong khi chờ đợi nhà ga T2 hoàn thành, do đó hạ tầng còn thiếu.
