Theo đó, Viện Khoa học pháp lý là tổ chức sự nghiệp khoa học thuộc Bộ Tư pháp có chức năng nghiên cứu về xây dựng, thi hành pháp luật và các lĩnh vực công tác khác thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp phục vụ cho hoạt động quản lý nhà nước của Bộ, góp phần thực hiện cải cách pháp luật, cải cách hành chính, cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; tham mưu, giúp Bộ trưởng quản lý công tác nghiên cứu khoa học pháp lý; làm đầu mối thông tin khoa học pháp lý thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ.
Viện chịu sự quản lý, chỉ đạo trực tiếp của Bộ trưởng Bộ Tư pháp và chịu sự quản lý nhà nước về khoa học của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ. Viện Khoa học pháp lý là tổ chức nghiên cứu chiến lược, chính sách của Bộ Tư pháp.
Viện có tư cách pháp nhân, có trụ sở tại thành phố Hà Nội, có con dấu và tài khoản riêng tại Kho bạc nhà nước và ngân hàng theo quy định của pháp luật. Viện có tên giao dịch quốc tế là Institute of Legal Studies (viết tắt là ILS). Viện KHPL có 15 nhiệm vụ và quyền hạn. Lãnh đạo Viện gồm có Viện trưởng và không quá 03 Phó Viện trưởng. Viện có 7 tổ chức trực thuộc.