Trong bản tin ra ngày 10/4, tờ Guardian cho hay chính quyền một số địa phương của Ý đang lo ngại trong khi họ gồng mình chống dịch Covid-19 thì các băng đảng mafia lại giành được thêm sự ủng hộ của người dân khi đi phân phát thực phẩm miễn phí cho các gia đình nghèo trong khu vực bị cách ly.
Trong những tuần gần đây, các video ghi hình ảnh các băng đảng mafia nổi tiếng đang cung cấp hàng hóa thiết yếu cho người Ý bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch Covid-19 ở các khu vực nghèo nhất phía nam của Campania, Calabria, Sicily và Puglia.
Khi dịch Covid-19 tràn đến Ý, chỉ trong hơn một tháng, các cửa hàng, quán cà phê, nhà hàng và quán rượu đã bị đóng cửa. Cảnh sát Nicola Gratteri, điều tra viên chống ma túy, cho tờ Guardian hay, hàng triệu người làm việc trong nền kinh tế xám, tức là những người phục vụ dịch vụ du lịch, không nhận được bất kỳ thu nhập nào trong hơn một tháng qua và chưa biết khi nào họ có thể trở lại làm việc.
“Chính phủ đang phát hành cái gọi là chứng từ mua sắm để hỗ trợ người dân. Nếu nhà nước không sớm giúp đỡ những gia đình này, mafia sẽ cung cấp dịch vụ của họ, áp đặt quyền kiểm soát của họ đối với cuộc sống của người dân” – Nicola Gratteri cho biết.
Lệnh phong tỏa ở Ý đang ảnh hưởng đến khoảng 3,3 triệu người, trong đó có hơn 1 triệu người sống ở miền Nam - theo số liệu mới nhất của CGIA Mestre, một hiệp hội doanh nghiệp nhỏ có trụ sở tại Venice. Đã có báo cáo về việc các chủ cửa hàng nhỏ bị áp lực phải cung cấp thực phẩm miễn phí, trong khi cảnh sát thì tuần tra các siêu thị ở một số khu vực để ngăn chặn các vụ trộm. Có những video người dân ở Sicily phản đối phản ứng bế tắc của chính phủ.
Từ những tín hiệu đầu tiên của tình trạng bất ổn xã hội, Bộ trưởng Nội vụ Ý Luciana Lamorgese nói: ''Mafia có thể tận dụng sự nghèo đói đang gia tăng để tuyển người vào tổ chức, hoặc đơn giản là phân phối các gói thực phẩm miễn phí để gây ảnh hưởng”.
Trong những ngày gần đây, cảnh sát ở Naples đã tăng cường sự hiện diện của họ trong các khu vực nghèo nhất của thành phố, nơi nam giới có quan hệ gần gũi với các băng đảng. Các thẩm phán đã bắt đầu một cuộc điều tra một nhóm người bị thẩm vấn trong khi phân phát thực phẩm cho cư dân địa phương.
Việc mafia phân phát các phần ăn đã gây nên tranh cãi với nhiều ý kiến khác nhau. Federico Varese, giáo sư tội phạm học tại Đại học Oxford, cho rằng mafia không chỉ là tổ chức tội phạm, mà là những tổ chức khao khát cai quản lãnh thổ và thị trường. Các nhà bình luận thường tập trung vào khía cạnh tài chính của mafia nhưng quên rằng sức mạnh của mafia đến từ việc có một cơ sở địa phương để vận hành.
“Các ông trùm của mafia coi các thành phố của họ như là một mối quan tâm của riêng họ”, Nicola Gratteri cho biết, “Các ông chủ biết rất rõ rằng để cai trị, họ cần phải chăm sóc người dân trong lãnh thổ của họ. Và họ làm điều đó bằng cách khai thác tình hình để giành lợi thế. Trong mắt mọi người, một ông chủ gõ cửa cung cấp thức ăn miễn phí là một anh hùng. Và ông chủ biết rằng sau đó ông có thể tin tưởng vào sự hỗ trợ của các gia đình này khi cần thiết”.
Còn giáo sư tội phạm học Varese cho rằng, đồ của mafia không phải là quà tặng. “Mafia không làm bất cứ điều gì bằng trái tim nhân hậu. Họ hỗ trợ mọi người, rồi mọi người sẽ phải trả lại bằng cách này hay cách khác, như giúp đỡ và tiếp tay cho một kẻ chạy trốn, cầm súng, buôn bán ma túy và những thứ tương tự.”
Chuyện này cũng tương tự như đối với El Chapo, ông trùm Mexico. Ông trùm này đã buôn hàng tấn cocaine và thực hiện vụ giết hàng trăm người nhưng ở quê nhà, ông ta được biết đến vì lòng nhân từ, bởi vì đã cung cấp thuốc cho người dân hoặc làm đường xá. Và điều đó cũng đang xảy ra tương tự ở Ý.
Lực lượng chống tội phạm địa phương cũng cho hay, mafia sẵn sang cung ứng vốn cho các doanh nghiệp đang gặp khó khăn, sau này sẽ phải hoạt động cho chúng. Họ cũng chỉ ra được rằng, mafia đã lợi dụng tình trạng khó khăn trong phong tỏa, và tới đây khi dịch bệnh kết thúc, cuộc sống trở lại bình thường, nền kinh tế được phục hồi, thì các tổ chức mafia chính là người thu được nhiều lợi ích nhất khi có liên kết với những người nhận thực phẩm hoặc tài trợ hôm nay.