Bệnh nhân là anh T.V.H đến Bệnh viện Đa khoa Khu vực Cẩm Phả để khám, điều trị sau khi bị rắn cắn.
Đang ở nhà, nhìn thấy 1 con rắn bò ngoài cổng, dài gần 1m, anh H ra bắt không may bị rắn cắn vào tay. Anh H mang theo đầu con rắn khi đến Bệnh viện để nhận diện.
Bệnh nhân đã được ê-kíp trực nhanh chóng vệ sinh, rửa sạch vết thương và thấy có vết rắn cắn vào đốt 1 ngón 2 bàn tay phải, vết cắn chảy máu, bầm tím, nề nhẹ tại chỗ, không đau ngực, không khó thở...
Các bác sĩ xác định rằng rắn cắn và đầu con rắn không phải là rắn độc. Hiện tại anh H không có triệu chứng của nhiễm độc nọc rắn.
Bệnh nhân được xử trí theo đúng phác đồ, theo dõi dấu hiệu sinh tồn, dấu hiệu nhiễm độc... và được ra viện ngay hôm sau.
Theo các bác sĩ, TP Cẩm Phả có nhiều vùng đồi núi, có cây cối rậm rạp và các khe hồ..., là nơi rắn trú ẩn. Khi bị rắn cắn, đặc biệt là rắn độc nếu không được sơ cứu kịp thời và đúng cách thì bệnh nhân rất dễ bị nhiễm trùng, hoại tử vị trí bị cắn, nguy hiểm hơn là tử vong do bị nhiễm độc.
Bệnh viện Đa khoa khu vực Cẩm Phả khuyến cáo đến người dân cần hết sức đề phòng.
Nhận biết rắn độc và rắn thường
Có thể nhận biết rắn độc và rắn không độc thông qua dấu răng, tình trạng phù nề và màu sắc vùng da bị cắn.
Rắn độc có hai tuyến nọc và răng độc cho nên khi cắn thường để lại 2 dấu răng trên vết cắn.
Rắn thường thì không có tuyến nọc và chỉ có răng hàm, nên sau khi cắn sẽ thấy vết cắn có hình vòng cung và các dấu răng đều nhau.
Sau khi bị rắn cắn, nếu nạn nhân có các dấu hiệu như: Trào đờm, mờ mắt, chảy máu tại chỗ, cứng miệng, sưng nề, nôn ra máu… thì 90% là đã bị nhiễm nọc độc của rắn, cần sơ cứu và đưa tới bệnh viện ngay.
Nếu vết thương lành, có dấu tích của rắn thường, phản ứng tại chỗ không nhiều, không có dấu hiệu toàn thân thì cũng cần vệ sinh sạch sẽ vết cắn và nên đi kiểm tra để tránh tình trạng nhiễm trùng, biến chứng.
Cách sơ cứu ban đầu khi bị rắn cắn
Bước 1: Bất động chân, tay bị cắn bằng nẹp (vì vận động làm cho nọc độc xâm nhập vào trong cơ thể nhanh hơn). Cởi bỏ đồ trang sức ở chân, tay bị cắn (vì có thể gây chèn ép khi vùng đó bị sưng nề).
Bước 2: Băng ép bất động với một số loại rắn hổ (rắn cạp nong, cạp nia, hổ mang chúa, rắn biển và một số giống rắn hổ mang thường),
Dùng băng chun giãn, băng vải hoặc tự tạo từ khăn, quần áo. Băng tương đối chặt nhưng không quá mức (còn sờ thấy động mạch đập). Bắt đầu băng từ ngón chân, tay đến hết toàn bộ chân, tay bị cắn. Dùng nẹp cứng (nẹp, miếng gỗ, que, miếng bìa cứng...) cố định chân, tay bị cắn. Không băng ép khi rắn lục cắn vì có thể làm vết thương nặng thêm.
Bất động để vùng bị cắn thấp hơn vị trí của tim, nếu ở chân, tay thì có thể để thõng tay hoặc chân...
Bước 3: Rửa sạch vết rắn cắn dưới vòi nước sạch rồi sát trùng.
Bước 4: Nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để xử trí kịp thời.
Những việc không nên làm
Garô là biện pháp làm tắc nghẽn hoàn toàn động mạch. Nó gây đau, rất nguy hiểm và không thể duy trì lâu (không quá 40 phút), chân tay rất dễ bị thiếu máu nguy hiểm.
Nhiều trường hợp sau đó phải cắt cụt chân tay vì garô. Ngoài ra, khi đến bệnh viện, bác sĩ tháo băng garo ra thì chất độc sẽ cùng lúc ùa về tim khiến bệnh nhân bị sốc, đe dọa tính mạng.
Chích, rạch, châm, chọc tại vùng vết cắn: Các biện pháp này không có lợi ích, rõ ràng gây hại thêm (tổn thương thêm mạch máu, dây thần kinh...nhiễm trùng nặng thêm).
Hút nọc độc: Không có lợi ích.
Chườm đá (chườm lạnh): Đã được chứng minh là có thể gây hại.
Sử dụng các loại thuốc dân gian, cổ truyền, chữa bằng mẹo: Không có ích lợi, khi đắp có thể gây nhiễm trùng, khi uống có thể gây hại cho nạn nhân.
Cố gắng bắt hoặc giết rắn: Nếu rắn đã chết hoặc bắt được rắn phải đem cùng với bệnh nhân đến bệnh viện để nhận dạng.
Phòng ngừa rắn cắn
Cảnh giác với rắn sau các cơn mưa, lũ lụt, mùa thu hoạch và ban đêm. Không đến gần nơi đống gạch vụn, đống rác, tổ mối, nơi nuôi các động vật. Đêm tối nên đi ủng, giày cao cổ và quần dài. Đội mũ rộng vành nếu đi trong rừng, khu vực nhiều cây cỏ. Dùng đèn nếu ở trong bóng tối hoặc vào ban đêm.
Càng tránh xa rắn thì càng tốt, đầu rắn đã chết vẫn có thể cắn người. Không trêu chọc, bắt rắn, đuổi hoặc dồn ép rắn trong khu vực khép kín.
Khi bắt rắn nên dùng gậy có móc nâng rắn lên rồi nắm nhẹ thân rắn, không để miệng rắn tiếp xúc với cơ thể.
Không nằm ngủ trực tiếp trên nền đất. Nên quan sát kỹ nơi ngồi hay nằm nghỉ.
Thường xuyên kiểm tra nhà ở xem có rắn không. Tránh xây kiểu nhà tạo điều kiện cho rắn ở (như lợp nhà mái tranh, tường xây bằng rơm, bùn với nhiều hốc, nền nhà nhiều vết nứt…)
Những người tắm hoặc giặt ở các vùng nước đục ở cửa sông hoặc một số vùng bờ biển cũng có thể dễ bị rắn cắn.
