BĐBP là lực lượng nòng cốt, chuyên trách quản lý, bảo vệ chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ, an ninh, trật tự biên giới đất liền, các hải đảo, vùng biển và tại các cửa khẩu. Tư lệnh cho biết về những dấu ấn của BĐBP trong năm 2017 trong thực hiện nhiệm vụ công tác biên phòng và xây dựng lực lượng BĐBP trong xu thế hội nhập và phát triển của đất nước?
- Với tinh thần chủ động, quyết liệt, đoàn kết, sáng tạo, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh và cấp ủy, chỉ huy các cấp đã bám sát thực tiễn, khắc phục khó khăn, tập trung chỉ huy, chỉ đạo hoàn thành tốt nhiệm vụ công tác Biên phòng năm 2017, nổi bật là:
Chủ động nắm chắc tình hình, kịp thời tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng chủ trương, đối sách chỉ đạo xử lý giải quyết hiệu quả các vấn đề xảy ra trên biên giới, vùng biển, không để bị động, bất ngờ; tổ chức quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới, vùng biển, duy trì thực hiện nghiêm các hiệp định, quy chế quản lý biên giới, cửa khẩu, bảo đảm chặt chẽ, đúng quy định.
Duy trì kỷ luật, kỷ cương công tác, xây dựng chính quy có nhiều chuyển biến tiến bộ; tăng cường kiểm tra, đôn đốc, nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, diễn tập; đẩy mạnh cải cách hành chính quân sự, đổi mới quy trình kiểm tra, kiểm soát xuất nhập cảnh, thực hiện tốt thí điểm thị thực điện tử; triển khai kết nối Cổng thông tin biên phòng điện tử cảng biển gắn với Cơ chế một cửa quốc gia đạt kết quả tốt; vị thế của BĐBP ngày càng được nâng cao.
Triển khai thực hiện có hiệu quả các kế hoạch nghiệp vụ, phương án đảm bảo an ninh trật tự ở các địa bàn trọng điểm; phối hợp đấu tranh, ngăn chặn có hiệu quả hoạt động di cư trái phép của người Mông Việt Nam sang Lào; công tác đấu tranh phòng chống ma túy và tội phạm triển khai quyết liệt, đạt hiệu quả cao, nhất là đảm bảo tuyệt đối an toàn về người, vũ khí, trang bị, phương tiện kỹ thuật.
Công tác đối ngoại Biên phòng ngày càng khẳng định là kênh đối ngoại quan trọng, thiết thực và hiệu quả trong hoạt động đối ngoại quốc phòng và ngoại giao của Đảng, Nhà nước; tham mưu tổ chức thành công Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt - Trung lần thứ 4, Giao lưu hữu nghị biên giới Việt Nam - Lào lần thứ nhất, Giao lưu công tác chính trị với Công an Biên phòng Trung Quốc; ký Thỏa thuận hợp tác Biên phòng với Bộ Quốc phòng Trung Quốc; xây dựng, củng cố lòng tin, tình đoàn kết với nhân dân và lực lượng bảo vệ hai bên biên giới, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.
Tiếp tục thực hiện có hiệu quả các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, góp phần xây dựng nông thôn mới, xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống nhân dân khu vực biên giới; triển khai thực hiện một số phong trào, cuộc vận động đạt kết quả tốt, có tính nhân văn và sức lan tỏa sâu rộng (“Thầy giáo quân hàm xanh, nâng bước em tới trường”, “Bò giống giúp người nghèo nơi biên giới”, “Quỹ hiếm muộn”, “Trạm Quân dân y hữu nghị”... ).
Tích cực, chủ động phối hợp với các lực lượng ứng phó kịp thời, hiệu quả các sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, giảm thiểu thiệt hại về người, tài sản của Nhà nước, nhân dân và Quân đội; nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tìm kiếm cứu nạn; tạo nên thương hiệu của BĐBP trong việc giúp đỡ nhân dân khu vực biên giới khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ, khôi phục sản xuất, ổn định đời sống”.
Tư lệnh cho biết về kết quả phối hợp tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL) trên biên giới và phát động phong trào quần chúng tham gia phòng, chống tội phạm, bảo vệ an ninh Tổ quốc của BĐBP trong năm qua?
- BĐBP quản lý địa bàn biên giới, hải đảo của 44 tỉnh, thành phố với 234 quận, huyện, thị xã và 1.110 xã, phường, thị trấn. Đây là địa bàn quan trọng BĐBP tập trung phối hợp với các lực lượng tổ chức tuyên truyền PBGDPL trong năm 2017. Năm 2017, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tham mưu cho Bộ Quốc phòng phối hợp với các cơ quan và UBND các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa và Cà Mau tổ chức 5 Hội nghị rút kinh nghiệm công tác tuyên truyền PBGDPL cho ngư dân không vi phạm vùng biển nước ngoài.
BĐBP có đội ngũ trên 1.500 báo cáo viên pháp luật trải khắp các tuyến biên giới, thuận lợi cho việc triển khai các văn bản pháp luật mới nhất đến cán bộ và nhân dân vùng biên giới, hải đảo. Kết quả, năm 2017, lực lượng BĐBP đã tổ chức tuyên truyền được 2.876 buổi/400.000 lượt người nghe; tổ chức vận động thành lập “Tổ tự quản đường biên, cột mốc”, “Tổ tàu thuyền tự quản gắn với bến bãi an toàn”.
Trên tuyến biên giới đất liền, BĐBP đã đẩy mạnh phong trào kết nghĩa giữa các đồn, trạm Biên phòng với lực lượng bảo vệ biên giới nước bạn, thường xuyên tổ chức hội đàm, gặp gỡ trao đổi thông tin, tổ chức tuần tra song phương, tuần tra chung, giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao. Từ đó, tạo niềm tin, hiểu biết lẫn nhau giữa các lực lượng bảo vệ biên giới, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân qua lại, gặp gỡ, thăm thân giúp nhau phát triển kinh tế, qua đó tăng cường tuyên truyền PBGDPL cho các đối tượng đồng thời phát động quần chúng nhân dân tham gia phòng chống tội phạm, bảo vệ an ninh Tổ quốc.
Trên tuyến biên giới biển, BĐBP đã phối hợp với lực lượng cảnh sát giao thông thủy, nội địa kiểm tra, hướng dẫn bà con ngư dân chấp hành nghiêm luật giao thông kết hợp với tuyên truyền PBGDPL.
Thưa Tư lệnh, ngoài những thuận lợi thì công tác tuyên truyền PBGDPL cho cán bộ, nhân dân khu vực biên giới, phát động quần chúng nhân dân tham gia phòng chống tội phạm, bảo vệ an ninh Tổ quốc còn gặp những khó khăn gì?
- Quá trình thực hiện nhiệm vụ của BĐBP trong công tác tuyên truyền PBGDPL, phát động quần chúng nhân dân tham gia phòng chống tội phạm, bảo vệ an ninh Tổ quốc còn gặp nhiều khó khăn như:
Đối với địa bàn vùng núi, dân cư thưa thớt, việc đi lại rất khó khăn, dẫn đến việc tập trung người dân để tuyên truyền PBGDPL là rất khó, ngoài các buổi họp thôn, họp xã để tranh thủ tuyên truyền. Đối với địa bàn ven biển thì ngư dân thường xuyên đi biển dài ngày, dẫn đến tình trạng những người cần được tuyên truyền thì lại không được nghe vì chỉ còn trẻ em, phụ nữ và người già ở nhà, còn đàn ông, con trai-lực lượng cần phải tuyên truyền thì vắng mặt do đi biển hết.
Trình độ học vấn của bà con không cao dẫn đến nhận thức pháp luật không đồng đều. Bên cạnh đó là do tập tục của các dân tộc ở các địa phương còn nhiều lạc hậu. Một số cấp ủy, chính quyền địa phương còn coi nhẹ công tác tuyên truyền PBGDPL. Đặc biệt là cán bộ làm công tác tuyên truyền PBGDPL của các cơ quan, đoàn thể các cấp chủ yếu không biết, hoặc biết rất ít tiếng dân tộc dẫn đến việc tuyên truyền gặp nhiều khó khăn. Công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị với BĐBP chưa được chặt chẽ, dẫn đến việc tuyên truyền PBGDPL cho cán bộ và nhân dân khu vực biên giới chưa đạt được kết quả như mong muốn.
Năm 2018 là năm bản lề toàn lực lượng BĐBP tập trung chuẩn bị các hoạt động hướng tới kỷ niệm 60 năm Ngày Truyền thống BĐBP (3/3/1959 - 3/3/2019), 30 năm Ngày Biên phòng toàn dân (3/3/1989 - 3/3/2019), trong một hội nghị gần đây, Tư lệnh đã nhấn mạnh, BĐBP sẽ hướng tới sự kiện đặc biệt quan trọng này bằng những việc làm có ý nghĩa nhân văn sâu sắc và thiết thực. Tư lệnh có thể chia sẻ về điều này?
- Kỷ niệm 60 năm Ngày Truyền thống BĐBP, 30 năm Ngày Biên phòng toàn dân là dấu mốc quan trọng để nhìn lại chặng đường vẻ vang của BĐBP; đồng thời đánh giá những thành quả đã đạt được trong xây dựng thế trận lòng dân nơi biên giới. Để hướng tới sự kiện đặc biệt này, nhiều hoạt động có ý nghĩa nhân văn sâu sắc đang được triển khai trong toàn lực lượng.
Bộ Tư lệnh BĐBP phối hợp với Ủy ban Dân tộc, Tạp chí Cộng sản phát động chương trình “Điểm tựa của bản làng” nhằm tôn vinh già làng, trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào các dân tộc ở biên giới có nhiều thành tích trong sự nghiệp xây dựng, quản lý và bảo vệ biên giới. Chương trình sẽ lựa chọn 150 đến 200 điển hình tiên tiến xuất sắc nhất để tôn vinh, biểu dương toàn quốc. Bộ Tư lệnh BĐBP cũng đã phối hợp với Hội Nhạc sĩ Việt Nam tổ chức đợt vận động sáng tác ca khúc về biên giới, biển đảo và BĐBP; phối hợp với Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức Cuộc thi tìm hiểu về biên giới và BĐBP; Chương trình giao lưu đặc biệt “Biên cương thắm tình hữu nghị” lần thứ 3, với sự tham gia của 6 nước trong khu vực (Việt Nam, Trung Quốc, Lào, Campuchia, Thái Lan, Myanma).
Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP tập trung chỉ đạo đầu tư xây dựng, tu bổ, nâng cấp các công trình di tích lịch sử, văn hóa mang đậm dấu ấn của quân đội và BĐBP; dành sự tri ân sâu sắc đối với các anh hùng, liệt sĩ, các thương binh, bệnh binh đã cống hiến máu xương để bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ chủ quyền của Tổ quốc; tổ chức nhiều hoạt động hướng về đồng bào các dân tộc nơi biên giới đã có nhiều đóng góp cho sự nghiệp biên cương Tổ quốc... Đồng thời, tiếp tục chỉ đạo duy trì có hiệu quả Chương trình “Nâng bước em tới trường”. Qua 3 năm thực hiện, đến nay, BĐBP đã đỡ đầu 2.844 học sinh, trong đó có 820 học sinh mồ côi, 87 học sinh nước bạn Lào và 91 học sinh Campuchia ở khu vực biên giới, 40 học sinh được nuôi dưỡng tại các đồn Biên phòng...
Trân trọng cảm ơn Trung tướng!