Theo VCCA, thực chất của mô hình cashback là mô hình thương mại điện tử B2C kết nối doanh nghiệp với người tiêu dùng.
Lý do để các doanh nghiệp/nhà cung cấp dịch vụ hoàn tiền cho người tiêu dùng là muốn mở rộng hệ thống khách hàng, việc hoàn tiền là cách để thu hút khách hàng sử dụng sản phẩm và dịch vụ của họ; Chiết khấu/hoàn lại một phần tiền hoa hồng cho khách khi họ mua sắm sản phẩm, dịch vụ khi giới thiệu cho người tiêu dùng khác. Cashback thời gian gần đây nổi lên như một xu hướng mua sắm thương mại điện tử (TMĐT) hiện đại.
Tuy nhiên, quá trình theo dõi và thu thập thông tin qua các phương tiện Internet, VCCA nhận thấy nhiều trang thương mại điện tử, ứng dụng internet được quảng cáo theo mô hình cashback với những lợi ích như giá trị hoàn tiền cho mỗi giao dịch lên tới từ 80-100% hoặc thậm chí cao hơn dành cho cả bên bán và bên mua.
Nhưng theo VCCA, thực tế việc “hoàn tiền” với giá trị % cao như vậy chỉ được thể hiện ở việc tích điểm trên hệ thống nội bộ, khi chuyển đổi ra tiền mặt thì chỉ theo các tỷ lệ % rất nhỏ, không đáng kể (thường chỉ khoảng từ 0,05% - 0,1%/ ngày), không giống như quảng cáo đã vẽ ra.
Ngoài ra, VCCA còn nhận thấy, việc tích điểm trên hệ thống nội bộ của những website và ứng dụng này thường có liên quan tới một hoặc một số loại tiền ảo, ví điện tử. Ngoài việc giao dịch mua sắm tiêu dùng, hệ thống còn cho phép các tài khoản của người tham gia có thể đầu tư, mua bán và trao đổi các điểm số nội bộ trên hệ thống tương ứng với các loại tiền ảo tự lưu hành hiện nay.
VCCA cảnh báo, thực chất, các loại tiền ảo, ví điện tử này chỉ có giá trị nội bộ trong hệ thống, không được pháp luật Việt Nam công nhận là trung gian để thanh toán. Người tham gia có những tranh chấp liên quan đến những giao dịch này đều không được pháp luật bảo vệ.
VCCA đánh giá những mô hình hoạt động của các website, ứng dụng TMĐT có những hình thức như trên hoặc tương tự như trên đều không rõ ràng, không minh bạch trong mô hình hoạt động, có nhiều dấu hiệu biến tướng, sử dụng mô hình kinh doanh đa cấp trái phép. Do đó để hạn chế những rủi ro tài chính và pháp lý, VCCA cảnh báo người dân không nên tham gia đầu tư và phát triển hệ thống của những website và ứng dụng TMĐT này.
