PGS.TS Đỗ Duy Cường, Trưởng khoa Truyền nhiễm, BV Bạch Mai cho biết, giữa tháng 8, Khoa vừa cho bệnh nhân Bùi Văn S. (51 tuổi, ở Hòa Bình) mắc Whitmore trong tình trạng hết sức nguy kịch sau gần 2 tháng điều trị xuất viện.
Bệnh nhân có tiền sử đái tháo đường tuýp 2, trước vào viện 3 tuần có 1 vết xước ở chân, kèm theo sốt cao, được chẩn đoán nhiễm trùng huyết, điều trị kháng sinh liều cao tại BV Đa khoa tỉnh Hòa Bình 12 ngày nhưng không đỡ. Kèm theo đó, bệnh nhân xuất hiện một ổ áp xe nên được chuyển đến khoa Truyền nhiễm, BV Bạch Mai.
Bác sĩ Nguyễn Quang Huy, khoa Truyền nhiễm, BV Bạch Mai theo dõi và điều trị trực tiếp cho bệnh nhân S. cho biết: Ngày 2/7, khi mới nhập viện, bệnh nhân S. trong tình trạng sốt cao kèm theo ổ áp xe ở đùi.
Với kinh nghiệm nghề nghiệp và những dấu hiệu chỉ điểm (bệnh nhân là nông dân, tiếp xúc với đồng ruộng; có tiền sử đái tháo đường; có tình trạng nhiễm khuẩn huyết nặng, áp xe cơ cộng với viêm phổi...) nên các bác sĩ tại khoa Truyền nhiễm đã nghĩ đến bệnh nhân bị mắc một bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm mang tên Whitmore. Kết quả cấy mẫu bệnh phẩm dương tính đúng như chẩn đoán ban đầu. Bệnh nhân được chuyển phác đồ điều trị đặc hiệu theo hướng bệnh Whitmore.
Khó khăn đặt ra là bệnh nhân đã được điều trị kháng sinh liều cao tại bệnh viện tuyến trước nhiều ngày không đỡ, cộng với việc tình trạng viêm và ổ áp xe ngày càng tăng nặng. Vì thế, sau 2 tuần điều trị nhưng bệnh nhân vẫn xuất hiện tình trạng sốt cao liên tục 39-40oC, khó thở tăng lên.
Ngoài ra các ổ áp xe vẫn lan rộng, ăn vào xương gây viêm xương, xét nghiệm cấy máu và mủ vẫn dương tính với vi khuẩn Whitmore. Có thời điểm, gia đình đã nản vì tình trạng sức khoẻ suy sụp và kinh tế gia đình kiệt quệ nên xin cho bệnh nhân về để lo hậu sự, song các y bác sĩ vẫn quyết tâm, thuyết phục gia đình và kiên trì cứu chữa cho bệnh nhân.
Sau khi hội chẩn nhiều lần và nâng liều kháng sinh, kết hợp với nhiều chuyên khoa khác trong bệnh viện để cùng điều trị phối hợp: Cơ xương khớp, nội tiết, hô hấp, huyết học, hồi sức tích cực... đến ngày thứ 26, tình trạng bệnh nhân bắt đầu có dấu hiệu thuyên giảm và đáp ứng dần với điều trị. Đến ngày điều trị thứ 37, tình trạng nhiễm trùng của bệnh nhân S. đã được kiểm soát, bệnh nhân tỉnh táo, hết sốt. Sau gần 2 tháng nằm điều trị, bệnh nhân đã ổn định và được xuất viện.
Bệnh thường xảy ra vào mùa mưa
Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, đây là một trong những ca Whitmore nặng nguy kịch, diễn biến kéo dài nhiều lúc tưởng chừng “bó tay” nhưng cuối cùng đã thành công nhờ sự kiên trì, quyết tâm điều trị và sự phối hợp của rất nhiều chuyên khoa trong bệnh viện.
Từ đầu năm 2018 tới nay, khoa Truyền nhiễm, BV Bạch Mai tiếp nhận khoảng 20 ca Whitmore nặng được chuyển đến chủ yếu từ các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung bộ. Bệnh được phát hiện ở Việt Nam từ những năm 50 của thế kỷ trước và được xếp vào bệnh truyền nhiễm nguy hiểm bị “lãng quên”. Theo TS Cường, trước kia, bệnh ít xuất hiện nhưng gần đây các ca bệnh được báo cáo có xu hướng gia tăng, cao điểm của các ca bệnh thường xảy ra vào mùa mưa tập trung từ tháng 7 đến tháng 11.
Do nhiều nguyên nhân, tỷ lệ tử vong vì Whitmore chiếm từ 40 đến 60% số ca mắc. Theo các chuyên gia, để phòng bệnh, những người hay tiếp xúc với bùn đất, làm gạch và xây dựng nên mặc bảo hộ lao động, đi ủng và mang găng tay cẩn thận để tránh trực khuẩn xâm nhập.
Whitmore là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây nên. Vi khuẩn này có trong đất, bùn và đường lây nhiễm chủ yếu do vùng da tổn thương tiếp xúc trực tiếp với vi khuẩn hoặc hít phải các hạt bụi đất chứa vi khuẩn này. Người bệnh tiểu đường, bệnh phổi và bệnh thận mạn tính có nguy cơ dễ mắc bệnh này với các biểu hiện lâm sàng đa dạng: Sốt cao, đau cơ, có các ổ nhiễm khuẩn trên da, áp xe cơ, áp xe gan lách, viêm phổi... Bệnh có thể gây tử vong nhanh nếu không được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời. Thậm chí ngay cả khi được chẩn đoán, việc điều trị cũng hết sức khó khăn, kéo dài. Nếu không được điều trị đúng liều, đúng phác đồ và theo dõi sát sao, bệnh dễ tái phát, sức khỏe suy kiệt dần.
