Những cái chết thương tâm
Vào khoảng 16h30 ngày 10/5/2021, sau buổi thi kết thúc học kỳ II, em Đoàn Minh G. (trú khu phố 7, thị trấn Cam Lộ, huyện Cam Lộ (Quảng Trị) - học sinh lớp 10, Trường THPT Cam Lộ cùng nhóm bạn ra hồ Nghĩa Hy chơi. Khi đang chơi tại khu vực hồ Nghĩa Hy thì trời có sấm sét, chuẩn bị đổ mưa. G không may bị sét đánh dẫn đến tử vong.
Cũng tại Quảng Trị, trên địa bàn xã Tà Rụt (huyện Đakrông) xảy ra vụ sét đánh khiến một học sinh thiệt mạng. Nạn nhân là em Hồ Văn Th. (SN 2008, học lớp 7C Trường bán trú THCS&THPT Đakrông). Th. cùng 5 bạn khác đang chơi bóng ở sân trường thì bị sét đánh trúng. Phát hiện sự việc, mọi người khẩn trương đưa các em đi cấp cứu tại Trung tâm Y tế cơ sở 2 ở xã Tà Rụt. Tuy nhiên, em Th. không qua khỏi.
Trước đó, khoảng 16 giờ ngày 5/5/2021, trên địa bàn thị trấn Lạc Tánh (Bình Thuận) có mưa kèm theo sét đánh cục bộ tại khu phố Tân Thành, thị trấn Lạc Tánh, làm thiệt mạng chị Đặng Thị Ny (SN 1996), cha mẹ chồng của chị Ny là ông Phạm Nhỏ (SN 1953) và bà Bùi Thị Hương (SN 1958) bị thương. Lúc này cả 3 người đều đang làm rẫy. Lực lượng xung kích cùng nhân dân thị trấn đã đưa thi thể người tử vong về nhà để lo mai táng, hai người bị thương được đưa đến Bệnh viện Đa khoa Đức Linh cấp cứu.
Thêm một vụ đau lòng nữa xảy ra. 16 giờ chiều ngày 26/04/2021, em Nguyễn Duy Tr. (10 tuổi, học sinh Trường Tiểu học xã Yên Hồ, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh) sau khi tan học đã đạp xe về nhà. Khi cách nhà khoảng 200 mét, bất ngờ em bị sét đánh trúng, ngã xuống đường. Người dân phát hiện vụ việc đưa em đến trạm y tế xã cấp cứu, tuy nhiên em đã không qua khỏi.
Tối 21/3/2021, trên địa bàn xã Mađaguôi (huyện Đạ Huoai, Lâm Đồng) xảy vụ sét đánh khiến 1 người tử vong. Theo đó, vào chiều 21/3, anh K’Miệt từ xã Đạ Oai (huyện Đạ Huoai) đến gặt lúa thuê cho một hộ dân tại thôn 3 (xã Mađaguôi). Đến khoảng 17 giờ cùng ngày, khi anh K’Miệt đang gặt lúa giữa cánh đồng thôn 3 thì trời đổ mưa lớn kèm theo sấm chớp liên hồi, anh K’Miệt bị sét đánh tử vong tại chỗ.
Chiều 6/9/2020, anh Ngô Văn Tr. (30 tuổi, trú thôn Kế Xuyên 1, xã Bình Trung, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam cùng một số người dân ra đồng để chở lúa về nhà. Thời điểm này, trên địa bàn xã Bình Trung đang có mưa lớn kèm theo giông sét. Khoảng 16h30 cùng ngày, anh Tr. bị sét đánh trúng khi đang làm việc trên cánh đồng. Phát hiện sự việc, người dân gần đó chạy đến đưa anh Tr. vào bệnh viện cấp cứu nhưng nạn nhân tử vong.
Rồi nữa, ngày 10/5/2017, không khí tang thương bao trùm cả một xã nghèo Hưng Trạch, huyện Bố Trạch (Quảng Bình) – nơi có ba người đàn ông bị sét đánh chết cùng lúc khi đang đào huyệt chôn người thân chiều 9/5. Người dân nơi đây bàng hoàng cho biết, họ chưa bao giờ chứng kiến vụ sét đánh đau thương thế này. Khoảng 13h ngày 9/5, một nhóm người đào huyệt để chuẩn bị đám tang cho ông Trần Văn Hạnh (cùng trú tại địa phương) ở khu vực nghĩa địa thôn Khương Hà 2 (thuộc xã Hưng Trạch).
Sau khi đào xong huyệt, nhóm gồm 5 người ở lại trông coi huyệt mộ, chuẩn bị cho tang lễ cử hành vào lúc 15 giờ chiều cùng ngày. Đúng lúc này, trời chuyển mưa giông, sấm chớp khiến nhóm người này bị sét đánh. Hậu quả, anh Trần Xuân Vĩnh (SN 1988, ở thôn Khương Hà 1) và anh Trần Văn Thiên (SN 1976, ở thôn Khương Hà 3) tử vong tại chỗ. Anh Trần Văn Diệu (SN 1974, ở thôn Khương Hà 2) bị thương được người dân sơ cứu tại chỗ nhưng cũng tử vong ngay sau đó. Riêng hai người khác là anh Trần Văn Thái và anh Lê Đức Anh bị thương được cấp cứu tại Trạm Y tế xã Hưng Trạch. Trong số 3 nạn nhân tử vong, anh Vĩnh và anh Thiên là chú cháu ruột.
 |
Một nạn nhân bị sét đánh khi làm đồng. |
Những lời khuyên hữu ích
TS Nguyễn Xuân Anh - Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu (Viện Hàn lâm Khoa học - Công nghệ Việt Nam) đưa ra một số lời khuyên hữu ích về cách phòng tránh sét đánh. Cụ thể, khi trời sắp xảy ra giông thì biện pháp tránh sét tốt nhất là bạn nên về nhà. Chỗ an toàn để tránh sét là toà nhà, hay công sở có lắp đặt hệ thống chống sét. Khi ở trong nhà, bạn nên đứng xa cửa sổ, cửa ra vào, các đồ dùng điện, tránh các chỗ ẩm ướt như buồng tắm, bể nước, vòi nước, không nên dùng điện thoại trừ trường hợp rất cần thiết.
Trước lúc có giông, bạn nên rút phích cắm các thiết bị điện, các đường dây điện thoại hay dây điện. Vì chúng nối với lưới bên ngoài nên rất có thể bị ảnh hưởng sét đánh lan truyền. Bởi vậy, bạn cần tránh xa các dây điện, vật dùng điện với khoảng cách ít nhất là 1m. Vô tuyến nối với dây angten để ngoài trời cũng rất cần rút ra khi có giông.
Trong trường hợp không kịp chạy tìm nơi ẩn náu an toàn, bạn tuyệt đối không dùng cây cối làm chỗ trú mưa, tránh các khu vực cao hơn xung quanh, tránh xa các vật dụng kim loại như xe đạp, xe máy, hàng rào sắt...
Bạn cần tìm chỗ khô ráo, nếu xung quanh có cây cao hơn thì nên tìm vị trí cây thấp. Bạn ở vị trí càng thấp càng tốt, tay ôm cổ sao cho phần tiếp xúc của người với mặt đất là ít nhất. Bạn đứng ở tư thế nhón chân, không được nằm xuống đất.
Các chuyên gia cũng đưa ra lời khuyên, nếu bạn ở trên mặt nước, hãy nhanh chóng chèo thuyền vào bờ. Đứng xa các vật cao. Các vùng đỉnh núi hay sườn núi nhô cao cũng rất nguy hiểm. Nếu đang ở một khoảng đất trống, bạn cần nhanh chóng di chuyển đến các vị trí thấp như thung lũng. Nếu ở trong rừng thì tìm những nơi cây thấp hơn và thưa để tránh.
Không đứng thành nhóm người gần nhau. Nếu như bạn cảm thấy tóc bị dựng lên (như cảm giác điện khi sờ tay trước mặt tivi) thì điều đó có nghĩa là có thể bị sét đánh bất cứ lúc nào. Khi đó, lập tức cúi ngồi xuống và lấy tay che tai, không nằm xuống đất hay đặt tay lên đất. Đối với các vật có bề mặt kim loại như xe buýt, tàu hỏa, ô tô... không được nhoài người ra ngoài và không chạm đến vỏ bọc. Sau khi nghe thấy tiếng sét 30 phút thì có thể trở lại làm việc bình thường.
Nếu bạn đang làm việc ngoài cánh đồng cần nhanh chóng bỏ lại các dụng cụ kim loại như cuốc, xẻng, dao. Đồng thời bạn cần tuyệt đối không trú mưa dưới tán cây cao hay đứng gần các con vật to lớn như bò, trâu.
Thường thì dù con người hay động vật nhỡ có bị sét tia vào trúng thì chỗ bị đánh sẽ bị bỏng nặng, cháy đen. Trường hợp mạnh quá thì sẽ gây tử vong tại chỗ, nhẹ thì không chết nhưng cũng mang thương tật suốt đời. Ngoài làm cháy, bỏng, sét còn gây tác hại hệ thần kinh, gãy xương, mất thính giác, thị giác hay trí nhớ. Người bị sét đánh cần được cứu trợ ngay tức khắc. Nếu người bị sét đánh bị ngất (tim ngừng đập, tắt thở) phải thực hiện khẩn cấp các động tác hô hấp, trợ tim nhân tạo. Đặc biệt cẩn thận không di dời những nạn nhân nếu nghi ngờ bị gãy cột sống, tìm cách nhanh nhất để nhân viên y tế đến.
