Nhiều chuyển biến tích cực
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, trong nhiều năm qua, Bộ Tài chính đã chủ động rà soát, cắt giảm và nâng cao chất lượng thủ tục hành chính (TTHC) trong lĩnh vực tài chính, nhất là TTHC trong lĩnh vực thuế, hải quan có liên quan tới người dân, DN.
Những cải cách trong lĩnh vực thuế và hải quan thời gian qua đã được xã hội, cộng đồng DN và người dân ghi nhận, đánh giá cao. Thể hiện ở việc, chỉ số nộp thuế Việt Nam tại Báo cáo môi trường kinh doanh của Ngân hàng Thế giới năm 2017 tăng 11 bậc và năm 2018 tăng 81 bậc, đứng thứ 4 trong nhóm nước ASEAN.
Đánh giá về công tác cải cách TTHC của ngành tài chính, Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc cho biết, chính Bộ Tài chính đã trực tiếp mời các hiệp hội DN đến cùng tham gia rà soát từng văn bản để góp ý sửa đổi, bổ sung nhằm kiến nghị với Chính phủ, Quốc hội ban hành để tạo thuận lợi cho hoạt động SXKD. Đặc biệt, Bộ Tài chính cũng đề nghị MTTQ tổ chức đoàn giám sát vì cho rằng nếu tự mình giám sát thì không khách quan. Và MTTQ đã giao Chủ tịch VCCI làm Trưởng ban chỉ đạo giám sát lĩnh vực này, tức là giao cho DN quyền giám sát để đảm bảo khách quan.
Cuộc giám sát đã được 6 cơ quan phối hợp thực hiện (Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Bộ Tài chính, VCCI, Liên minh HTX Việt Nam, Hiệp hội DN nhỏ và vừa Việt Nam, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam) trong 3 năm; đã khảo sát điều tra xã hội học đối với gần 100 hiệp hội DN, Liên minh HTX và 11 tỉnh, TP; tổ chức 3 đoàn giám sát tại Hà Nội, Hải Phòng và TP HCM.
Thay mặt Đoàn giám sát, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn đã khẳng định: Sau 3 năm triển khai chương trình giám sát trong lĩnh vực thuế, hải quan đã có nhiều chuyển biến tích cực được cộng đồng DN và người dân đồng thuận, đánh giá cao…
Cũng theo ông Mẫn, nhờ những nỗ lực đổi mới, cải cách TTHC trong lĩnh vực thuế và hải quan nên thu NSNN năm 2017 của ngành thuế đạt 1.019.041 tỷ đồng (bằng 105,2% dự toán); ngành hải quan đạt 297.082 tỷ đồng (tăng 5,04% so với năm 2016) và đặc biệt là đã góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho hơn 560.000 DN. Bình quân giai đoạn 2012-2017 mỗi năm khu vực này thu hút thêm 15,2% nguồn vốn cho SXKD, thu hút hơn 14 triệu lao động việc làm. Năm 2017, riêng khối DN tư nhân đã đóng góp 32,3% cho tăng trưởng kinh tế đất nước. Và một điểm đáng chú ý, trong 3 năm liên tiếp (2014-2016), Bộ Tài chính luôn được xếp thứ 2 trong bảng chỉ số cải cách hành chính của các bộ, ngành.
Còn nhiều dư địa…
Tuy nhiên, qua giám sát, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho rằng, việc xây dựng nhiều chính sách thuế chưa theo kịp sự phát triển của đời sống KT-XH, chưa đánh giá kỹ tác động, thiếu sâu sắc thực tế, thiếu phản biện, lắng nghe… Cùng với đó, còn lỗ hổng rất lớn về chính sách, dẫn đến làm môi trường kinh doanh cạnh tranh không lành mạnh, thất thu NSNN, mất cán bộ…
Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô, ông Nguyễn Văn Thanh đánh giá cao nỗ lực của Bộ Tài chính, ngành thuế, hải quan trong thực hiện Nghị quyết 19 của Chính phủ, đặc biệt, việc chuyển từ nộp thuế, kê khai thuế sang nộp thuế điện tử là một cuộc cách mạng lớn, được doanh DN đánh giá cao. Tuy nhiên ông Thanh cho rằng dư địa cải cách còn lớn. 2 ngành này hoàn toàn có thể giảm thiểu nhiều hơn các điều kiện kinh doanh, giảm thiểu các TTHC, từ đó góp phần giảm chi phí logictis cho DN xuống dưới còn 20%, nếu không DN sẽ thua ngay trên” sân nhà”
Đại diện Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, Hiệp hội Dệt may Việt Nam cũng cho rằng vẫn có nhiều nút thắt cần tháo gỡ. Ngoài thủ tục thuế, hải quan còn nặng nề, DN cũng “phàn nàn” vì nhiều loại phí đổ lên đầu DN.
Đại diện cộng đồng DN, TS Vũ Tiến Lộc, đề nghị trong thời gian tới quan trọng nhất là nghiên cứu cải cách thể chế, tiếp tục sửa đổi pháp luật liên quan đến lĩnh vực thuế, hải quan để có những giải pháp tránh tình trạng chồng chéo, bất hợp lý, thúc đẩy mạnh mẽ mục tiêu của Chính phủ là phải giảm được tối thiểu 50% điều kiện kinh doanh, kiểm tra chuyên ngành.
Chủ tịch VCCI cũng cho rằng, cùng với việc tiếp tục tăng cường các hoạt động giám sát của MTTQ trong lĩnh vực thuế, hải quan nên mở rộng giám sát vào những điểm nghẽn, điểm yếu nhất trong bộ chỉ số của Việt Nam về nâng cao năng lực cạnh tranh, đó là khởi sự kinh doanh và giải quyết phá sản của DN.
