Dự án cải tạo đường sắt Bắc - Nam gồm 4 dự án thành phần. Trong đó, Ban Quản lý dự án (PMU) Đường sắt (Bộ Giao thông Vận tải – GTVT) làm chủ đầu tư 3 dự án là: Dự án cải tạo nâng cấp các cầu yếu và gia cố trụ chống va xô trên tuyến đường sắt Hà Nội - TP Hồ Chí Minh (hơn 1.949 tỷ đồng); Dự án cải tạo, nâng cấp đường sắt đoạn Hà Nội – Vinh (hơn 1.398 tỷ đồng) và Dự án cải tạo, nâng cấp đường sắt đoạn Nha Trang - Sài Gòn (hơn 1.849 tỷ đồng).
PMU 85 (Bộ GTVT) làm chủ đầu tư 1 dự án là Dự án gia cố các hầm yếu kết hợp mở mới các ga và cải tạo kiến trúc tầng trên đoạn Vinh - Nha Trang (tổng mức đầu tư 1.800 tỷ đồng).
Bộ GTVT đánh giá dự án 7.000 tỷ cải tạo đường sắt Bắc – Nam là dự án đặc biệt vì rất lâu mới có được nguồn vốn lớn để cải tạo, nâng cấp hạ tầng đường sắt có tính chất tập trung. Tháng 5/2020, gói thầu đầu tiên của 4 dự án trên được Bộ GTVT khởi công. Tuy nhiên, quá trình thực hiện dự án gặp nhiều khó khăn, nhất là trong bối cảnh dịch Covid-19. Ngoài ra, việc vừa thực hiện dự án vừa đảm bảo việc thông suốt tàu chạy cũng là thách thức lớn.
Theo đại diện PMU Đường sắt, nhằm đảm bảo tiến độ các dự án thành phần, đơn vị này thường xuyên cử cán bộ giám sát, đốc thúc, phối hợp với các nhà thầu thi công để đẩy nhanh tiến độ các dự án. Mới đây, công trình xây dựng cầu tại Km 1034+517 tuyến đường sắt Bắc - Nam (thuộc xã Mỹ Lộc, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định) đã được thực hiện.
Đây là cây cầu đầu tiên trong Dự án Cải tạo, nâng cấp các cầu yếu và gia cố trụ chống va xô trên tuyến đường sắt Hà Nội - TP Hồ Chí Minh. Hàng chục công nhân, cán bộ kỹ thuật, giám sát đã được huy động, ngay khi có lệnh phong tỏa tàu là tiến hành thi công. Với sự tập trung cao độ, cầu mới đã được lắp vào vị trí cầu cũ trong khoảng thời gian rất ngắn…
Tại Dự án gia cố các hầm yếu kết hợp mở mới các ga và cải tạo kiến trúc tầng trên đoạn Vinh - Nha Trang, đại diện PMU 85 cho biết, các đơn vị thi công đang thực hiện cải tạo, gia cố hầm tại Km 1.226+814. Đây là hầm dài nhất khu vực với chiều dài 1.198m. Hầm được xây dựng từ thời Pháp, qua hơn 100 năm khai thác, đến nay bị phong hóa nặng, đe dọa an toàn chạy tàu.
Để thi công hầm, bắt buộc phải phong tỏa chạy tàu nhưng mỗi lần tối đa chỉ được 4 giờ. Trong khi đó, thời gian kéo tàu công trình vào, ra khỏi khu vực phong tỏa, cộng với thời gian chuẩn bị thi công cũng mất cả giờ đồng hồ, dẫn đến thời gian thi công thực tế nhiều nhất cũng chỉ được 3 giờ.
Khó nhất khi thi công hầm này là phải đào đá vòm hầm để đảm bảo thông số chiều cao. Đất đá ở đây rất cứng, nhưng lại phải đào cục bộ, không được phá toàn bộ nên mất nhiều thời gian.
Theo PMU 85, tổng giá trị thực hiện của các gói thầu thuộc Dự án Vinh - Nha Trang tính đến cuối tháng 5/2021 đạt khoảng 45,7% so với tổng giá trị hợp đồng đã ký và đạt 95% so với kế hoạch.
