Chiều 24/10, trước khi các ĐBQH tiến hành phiên thảo luật về Dự thảo Luật Tín ngưỡng tôn giáo, Chủ nhiệm Ủy ban văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình đã trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật tín ngưỡng, tôn giáo.
Liên quan đến vấn đề quản lý nhà nước trong lĩnh vực tín ngưỡng, tôn giáo, Ủy ban thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho biết đã chỉ đạo Cơ quan chủ trì thẩm tra phối hợp với Cơ quan soạn thảo rà soát, chỉnh lý dự thảo Luật để các quy định về thủ tục hành chính phù hợp hơn với quan điểm xây dựng Luật. Đến nay, rất nhiều nội dung trong dự thảo đã chuyển từ hình thức đăng ký - cấp phép hoặc đề nghị - chấp thuận sang hình thức thông báo. Dự thảo Luật cũng minh bạch hoá các quy định về thủ tục hành chính, thẩm quyền và thời gian xử lý... Những điểm mới này nhằm góp phần tạo thuận lợi cho tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo, bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của mọi người; đồng thời thể hiện sự tôn trọng của Nhà nước đối với những vấn đề thuộc về nội bộ của tổ chức tôn giáo.
UBTVQH cũng khẳng định hiện nay Chính phủ đã thống nhất quản lý về tín ngưỡng, tôn giáo. Theo phân công của Chính phủ, Bộ Nội vụ thực hiện chức năng quản lý nhà nước về tôn giáo; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện việc quản lý lễ hội tín ngưỡng nhưng chưa có cơ quan nào quản lý nhà nước về tín ngưỡng. Quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo trong thực tiễn còn thiếu đồng bộ; vì vậy việc đặt ra yêu cầu cần có một cơ quan phù hợp chịu trách nhiệm trước Chính phủ quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo nhằm bảo đảm sự thống nhất trong quản lý về lĩnh vực này là xác đáng.
Tuy nhiên, việc quy định cụ thể ngay trong Luật cơ quan quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo ở trung ương cần được xem xét thận trọng, kỹ lưỡng. Do đó, UBTVQH đề nghị Quốc hội cho giữ quy định về vấn đề này như trong dự thảo Luật trình Quốc hội: giao Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo trong phạm vi cả nước và phân công cụ thể cơ quan quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo ở trung ương phù hợp, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Theo báo cáo giải trình của UBTVQH: Dự thảo Luật tín ngưỡng, tôn giáo đã khẳng định và cụ thể hóa nội hàm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của mọi người, trong đó có quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của cá nhân, tổ chức và người nước ngoài cư trú hợp pháp tại Việt Nam; nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức trong thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo. Đồng thời, bổ sung quy định về trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của mọi người.
UBTVQH đã chỉ đạo Cơ quan chủ trì thẩm tra phối hợp với Cơ quan soạn thảo nghiên cứu, bổ sung các quy định cụ thể, đầy đủ hơn về lĩnh vực tín ngưỡng. Tuy nhiên, các loại hình tín ngưỡng ở nước ta rất đa dạng, phong phú, gắn với bản sắc văn hóa, phong tục tập quán. Do vậy, UBTVQH đề nghị dự thảo Luật chỉ quy định những nội dung đã ổn định, rõ ràng liên quan đến tín ngưỡng. Về ban quản lý, người đại diện và tài sản của cơ sở tín ngưỡng; hoạt động tín ngưỡng tại cơ sở tín ngưỡng và lễ hội tín ngưỡng để bảo đảm tính khả thi khi thực hiện.
Ngoài ra, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật cũng đã quy định một số nội dung về nguyên tắc tổ chức các hoạt động tín ngưỡng và lễ hội tín ngưỡng; bố cục lại và quy định chặt chẽ hơn về hoạt động tín ngưỡng. Theo đó, việc thực hiện các hoạt động tín ngưỡng phải bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, bảo đảm an ninh trật tự, an toàn, tiết kiệm, bảo vệ môi trường.
Về các hành vi bị nghiêm cấm, tiếp thu ý kiến đại biểu, UBTVQH đã chỉ đạo bổ sung một số hành vi bị nghiêm cấm đặc thù trong lĩnh vực tín ngưỡng, tôn giáo như: kỳ thị vì lý do tín ngưỡng, tôn giáo; lợi dụng hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo để trục lợi… Về cơ bản, các hành vi bị nghiêm cấm được quy định tại Điều 5 dự thảo Luật đã bao quát nhiều nội dung, thống nhất với quy định của Hiến pháp 2013 về nguyên tắc hạn chế quyền con người, quyền công dân./.
