Chuẩn bị nguồn lực tài chính khi về già

Chưa giàu đã già...

Tại Hôi thảo kỹ thuật tham vấn về kết quả của nghiên cứu “Mức độ sẵn sàng cho cuộc sống độc lập khi về già” và “An sinh xã hội (ASXH) cho người cao tuổi (NCT)” do Viện KHLĐ&XH tổ chức hôm 14/12, TS. Bùi Tôn Hiến, Viện trưởng Viện KHLĐ&XH nhấn mạnh, vấn đề già hóa đang đặt ra thách thức lớn cho Việt Nam. Tốc độ già hóa dân số diễn ra nhanh chóng trong khi nguồn lực kinh tế của đất nước còn hạn chế và hệ thống ASXH vẫn còn non trẻ.

Kết quả khảo sát cho thấy, đến nay, mới có 33,2% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH; khoảng 45,5% NCT được hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng hoặc trợ cấp xã hội hàng tháng; các cơ chế, chính sách trợ giúp xã hội và hệ thống dịch vụ chăm sóc xã hội cho NCT chưa phát triển là những thách thức lớn cho xã hội.

Kết quả khảo sát cũng cho thấy, chỉ có khoảng 22,67% NCT có đầu tư; 28,19% có tiền gửi tiết kiệm,21,54% tham gia bảo hiểm nhân thọ…

Đáng ngai, mặc dù vào cái tuổi được nghỉ ngơi nhưng theo kết quả khảo sát, nguồn thu nhập dự kiến phổ biến nhất của NCT là từ công việc làm (gần 60%); Tỷ lệ dự kiến có nguồn thu nhập từ lương hưu còn chưa cao, chỉ có 32,43%. Điều này cho thấy tỷ lệ người tham gia BHXH còn thấp và kỳ vọng về thu nhập có thể đủ sống từ hưu trí còn chưa cao.

Đặc biệt, gần 5% NCT tham gia khảo sát nói rằng “không biết hoặc sẽ không có nguồn thu nhập nào khi về già". Điều này cho thấy sự bấp bênh về nguồn thu nhập khi về già nếu không có sự chuẩn bị tốt từ khi còn trẻ…

“ Điều này có thể dẫn đến gánh nặng “chưa giàu đã già” nếu như chúng ta không có các biện pháp thích ứng kịp thời và hiệu quả đối với vấn đề già hóa dân số. Vấn đề này đòi hỏi phải có một hệ thống giải pháp chính sách kịp thời, toàn diện hướng đến tất cả các nhóm dân số để chuẩn bị cho xã hội già trong tương lai không xa, chứ không chỉ tập trung vào giải quyết các vấn đề của nhóm NCT”- Viện trưởng Viện KHLĐ&XH phát biểu.

Để già hóa không phải là gánh nặng…

Già hóa dân số là vấn đề hiện đang được nhiều quốc gia trên thế giới quan tâm, đặc biệt là Việt Nam đang trong quá trình già hóa nhanh.

Theo dự báo, thời gian chuyển từ “bắt đầu già” (ageing) sang “già” (aged) là chỉ khoảng 26 năm (bắt đầu từ 2011 đến năm 2036). Với tốc độ này, dự tính vào năm 2050, dân số già tại Việt Nam sẽ có 29,2 triệu người từ 60 tuổi trở lên, hoặc 21,7 triệu người từ 65 tuổi trở lên.

Trong khi đó, nhận thức của người dân về việc chuẩn bị cho tuổi già từ khi còn trẻ còn hạn chế, đồng thời việc thực hiện các chính sách ASXH cho NCT ở nước ta cũng còn nhiều thách thức.

Vì vậy, theo các chuyên gia, việc tìm hiểu các điều kiện kinh tế - xã hội và sức khỏe, sự chuẩn bị sẵn sàng cho tuổi già của nhóm dân số sẽ trở thành NCT trong 20-30 năm nữa là rất cần thiết để góp phần cải thiện sự chuẩn bị về tài chính, sức khỏe thể chất, và tinh thần cho thế hệ sắp về hưu và NCT tại Việt Nam.

Đánh giá cao những nghiên cứu, hoạt động gần đây liên quan đến thích ứng với già hóa dân số và phát triển bền vững xã hội của Tập đoàn Prudential Châu Á nói chung và Prudential Việt Nam nói riêng, Viện trưởng Viện KHLĐ&XH, TS. Bùi Tôn Hiến nhấn mạnh, kết quả của hội thảo giúp nhận dạng sâu sắc các vấn đề và các hàm ý chính sách nhằm tăng cường sự chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc sống độc lập khi về già của người dân Việt Nam, cũng như đảm bảo ASXH cho NCT trong bối cảnh già hóa dân số nhanh.

“Đây sẽ là các bằng chứng khoa học quan trọng cho công tác xây dựng và hoạch định chính sách thích ứng với già hóa dân số nhanh của Việt Nam trong thời gian tới”- TS Hiếu khẳng định.

Theo Tổng Giám đốc Prudential Việt Nam, ông Phương Tiến Minh, “Già hóa dân số” nếu được chuẩn bị tốt thì không phải là thách thức mà sẽ trở thành cơ hội cho xã hội.

“Bằng việc đồng hành cùng cơ quan chuyên ngành các nghiên cứu sâu rộng ở phạm vi quốc gia, Prudential Việt Nam mong muốn chung tay cùng các cơ quan quản lý nhà nước giải quyết các vấn đề về già hóa dân số nói chung để già hóa không là gánh nặng. Prudential mong muốn đặt nền móng xây dựng một cộng động có hiểu biết và bắt đầu có những hành động cụ thể để chuẩn bị cho một cuộc sống tuổi già độc lập, năng động. Đây là một trong những dự án dài hạn của Prudential để thể hiện trách nhiệm của doanh nghiệp, khẳng định cho cam kết hành động vì một cộng đồng người Việt khỏe mạnh và thịnh vượng”.-- Tổng Giám đốc Prudential Việt Nam khẳng định.